Popiersie Stanisława Staszica - uczonego, filozofa, działacza społecznego i gospodarczego, pisarza politycznego i prezesa Towarzystwa Przyjaciół Nauk, odznaczonego Orderem Orła Białego odsłonięto w jednym z piękniejszych w Polsce - zamojskim Parku Miejskim.

Dar dla Zamościa od Towarzystwa Szkół Staszicowskich ze Stąporkowa stanął w głównej alei i zapewne stanie się atrakcją Zamościa. I chociaż ksiądz Staszic pochodził z Piły z Zamościem łączyło go bardzo dużo. W naszym mieście zamieszkał z końcem 1782 r. i przez dwa lata był nauczycielem synów kanclerza wielkiego koronnego Andrzeja Zamoyskiego, odbywając z nimi podróże po Europie. Po śmierci ordynata cieszył się wielkim zaufaniem jego żony.

W Zamościu został doktorem praw ale jego rozległa wiedza w tej materii nie została wykorzystana. Uczył w Akademii języka francuskiego. Znane były jego pasje związane z przyrodą i geologią. Ofiarował uczelni ogromny zbiór mineralogiczny, który jeszcze po wojnie znajdował się w I Liceum Ogólnokształcącym.

W Zamościu powstały też jego "Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego" oraz "Przestrogi dla Polski" - jedne z najgłośniejszych tytułów publicystyki epoki upadku Rzeczypospolitej. - Powinniśmy znać Staszica. Postać nietuzinowa. Nie ze spiżu, żywy człowiek jak na owe czasy, światły umysł - mówił podczas uroczystości odsłonięcia popiersia Stanisława Staszica - Bolesław Bury, prezes Towarzystwa Szkół Staszicowskich, dzięki którego działaniom symbolicznie powrócił do naszego miasta zmarły w 1826 roku uczony i pisarz. Odlew żeliwny popiersia powstał w Warsztatach Szkolnych Zespołu Szkół Ponadpodstawowych im. Stanisława Staszica w Stąporkowie, gdzie mieści się siedziba zarządu Towarzystwa Szkół Staszicowskich.

Teraz pora na kolejne popiersia uczonych, poetów i muzyków zasłużonych dla historii Zamościa. Myślę, że Staszic dobrze by się czuł w towarzystwie polskiego humanisty i poety okresu renesansu, twórcy polskiej nazwy gatunku - sielanka, Szymona Szymonowica, współzałożyciela Akademii Zamojskiej czy też Sebastiana Klonowica, łac. Acernus - polskiego poety, kompozytora, wykładowcy w Akademii Zamojskiej, sympatyka ruchu reformacyjnego. Sądzę też, że w parku znalazłoby się miejsce dla Mikołaja Gomółki - polskiego kompozytora renesansowego i instrumentalisty najwyższej próby, autora "Melodii na psałterz polski", który wraz z synem Mikołajem był muzykiem na dworze kanclerza Jana Zamoyskiego. Jak już jesteśmy przy przedstawicielach muzyki to i Karol Namysłowski, kompozytor, dyrygent, skrzypek, twórca Orkiestry Włościańskiej w Zamościu mógłby mieć swoje miejsce w parkowej alejce. A potem, od czasu do czasu można i koncert mu zagrać. A inni? I Bolesław Leśmian chyba by się nie obraził na swoje popiersie w parku. I Marek Grechuta też mi tam pasuje.