Ulice i chodniki zajmują w miastach nawet 80% dostępnej przestrzeni. Niestety w Polsce przez wiele lat miasta planowano uznając za priorytet samochody i interesy kierowców, które często bywają sprzeczne z potrzebami pieszych i rowerzystów.

Ulice w mieście nie muszą pełnić jedynie funkcji komunikacyjnej. Dzięki wygodnym chodnikom, małej architekturze (np. ławkom) czy ścieżkom rowerowym mogą być ciche, zielone, bezpieczne i zaaranżowane w taki sposób, żeby dawać mieszkańcom możliwość spędzania na nich wolnego czasu, odpoczynku.. W wielu miastach ulice stają się enklawami zieleni, które podnoszą jakość życia mieszkańców - poprawiają jakość powietrza, a latem obniżają temperaturę. Dlatego też drogowcy i władze lokalne powinni angażować mieszkańców w proces projektowania dróg. To mieszkańcy - użytkownicy ulic wiedzą najlepiej, czego potrzebują.

Wiele europejskich miast- zarówno mniejszych, jak i większych (szczególnie w Niemczech, Holandii, Francji i Danii) - buduje ulice nowego typu, które godzą interesy różnych grup użytkowników: strefy uspokojonego ruchu np. tempo30 - obszar, gdzie prędkość samochodów jest ograniczona do 30 km/h, strefy spotkań (stałe lub czasowe platformy poszerzające chodnik, w jej skład mogą wchodzić siedzenia, stoły, zieleń czy stojaki rowerowe), czy tzw. shared spaces - obszary, gdzie kierowcy i piesi mają takie same prawa do użytkowania przestrzeni. W Unii Europejskiej trwa dyskusja nad wprowadzeniem stref tempo30 jako standardu na terenach zamieszkałych we wszystkich krajach Unii.

Ciekawe przykłady takich rozwiązań, które powstały, dzięki włączeniu mieszkańców w proces planowania ulicy można już zobaczyć w Polsce.

Woonerf - miejski podwórzec na ulicy 6 sierpnia w Łodzi

Woonerf to "uspokojona ulica", która zachowując wszystkie swoje podstawowe funkcje (komunikacyjną, parkingową itd.) jest jednocześnie bezpieczną i przyjazną przestrzenią publiczną, gdzie mieszkańcy mogą spędzić czas. Taka przestrzeń powstała w centrum Łodzi, nieopodal ulicy Piotrkowskiej. Ulica 6 sierpnia pozwała na uspokojony ruch samochodów, zapewnia miejsca parkingowe i jest jednocześnie deptakiem dla mieszkańców. Tego typu ulice mogą powstawać w ścisłym centrum miast, tam gdzie ruch jest minimalny (najczęściej na drogach osiedlowych).

Problemy pieszych dostrzeżono również we Wrocławiu i Lublinie. W tym roku władze tych miast powołały pierwszych "oficerów pieszych" w Polsce. Ich zadaniem jest dbanie o bezpieczeństwo przechodniów, reprezentowanie potrzeb pieszych i promowanie ruchu pieszego.

W Częstochowie, w 2011 roku, w Alei Najświętszej Marii Panny (jedna z głównych ulic miasta, prowadzi na Jasną Górę) - urząd miasta we współpracy z mieszkańcami wypracował i wdrożył zasady ruchu rowerowego i motocyklowego.

Dobre przykłady płyną także z Torunia, gdzie zrealizowano projekt "Przepis na ulicę". W 2014 roku mieszkańcy i drogowcy przy wsparciu Pracowni Zrównoważonego Rozwoju (partnerki akcji Masz Głos, Masz Wybór) wspólnie zaplanowali dwie toruńskie ulice i przygotowali "przepis" na planowanie ulic w innych miastach. Dzięki konsultacjom społecznym mieszkańcy dwóch ulic (Polnej i Starej Drogi) otrzymali nową przestrzeń publiczną, która będzie przyjazna dla pieszych, rowerzystów i pogodzi ich interesy z potrzebami kierowców. Ulicę Polną podzielono na dwa odcinki: pieszo- rowerowy, bez samochodów oraz pieszo-jezdny - dojazd mieszkańców do posesji. Odmieniona Polna przejmie dotychczasowy ruch tranzytowy i odsunie go od osiedla mieszkaniowego. Ulica poprawi bezpieczeństwo pieszych i kierowców i w minimalnym stopniu będzie ingerować w istniejącą zieleń. Z kolei mieszkańcy Starej Drogi zachowali lokalny charakter ulicy i poprawili bezpieczeństwo pieszych. W ciągu ulicy pojawią się dwa wyniesione skrzyżowania i próg zwalniający. Ławki, miejsca do odpoczynku i sąsiedzkich spotkań pojawią się w lokalizacjach wskazanych przez mieszkańców.

W ramach akcji Masz Głos, Masz Wybór proponujemy mieszkańcom pomoc w projektowaniu ulic, które obsługują ruch samochodowy, a jednocześnie są bezpiecznymi i przyjaznymi przestrzeniami publicznymi, gdzie mieszkańcy mogą spędzić czas. Zachęcamy mieszkańców, władze lokalne oraz drogowców do wspólnego planowania ulic w miastach i gminach. Pomożemy zainicjować dialog z urzędnikami, pokażemy, jak zaangażować mieszkańców doradzimy w procesie konsultacji społecznych. Nasze doświadczenia i sukces projektu "Przepis na ulicę" pokazują, że projektowanie ulic we współpracy z ich użytkownikami jest możliwe i przynosi korzyści zarówno mieszkańcom, jak i władzom samorządowym - wyjaśnia Dorota Michalska z Pracowni Zrównoważonego Rozwoju, koordynatorka działania Przestrzeń dla ludzi w akcji Masz Głos, Masz Wybór.

Co daje udział w akcji?

• Odmienicie swoją gminę
• Poznacie ludzi z całej Polski, którzy zmieniają swoje gminy na lepsze
• Weźmiecie udział w szkoleniach, na których poznacie swoje prawa, uzyskacie wiedzę jak zmieniać Waszą okolicę gminę i jak nagłaśniać Wasze działania
• Dostaniecie wsparcie od ekspertów, w tym specjalistów od prawa i relacji z mediami
• Będziecie mieli bieżący kontakt z doświadczonym koordynatorem lub koordynatorką, którzy będą Was wspierali w codziennej pracy i w kontaktach z urzędami
• Uzyskacie prawo do używania logo akcji Masz Głos, Masz Wybór
• Zdobędziecie szansę na otrzymanie nagrody Super Samorząd

Do akcji Masz Głos, Masz Wybór można zapisać się do 12 kwietnia na www.maszglos.pl

Jak wziąć udział w akcji?

1. Zaplanuj zmianę - zastanów się co w Twojej miejscowości lub gminie chciałbyś/chciałabyś zmienić na lepsze?
2. Zarejestruj się na stronie www.maszglos.pl.
3. Wybierz ścieżkę działania - skorzystaj z jednego z 5 proponowanych przez nas scenariuszy: Budżet obywatelski, Dostępni radni, Inicjatywa lokalna, Lepsze instytucje, Przestrzeń dla ludzi!
4. Skorzystaj ze wsparcia - przyjedź na szkolenie, przedyskutuj problemy lokalne z ekspertami i ekspertkami oraz aktywistami i aktywistkami, którzy brali udział w poprzednich edycjach akcji.
5. Zbierz grupę mieszkańców i działaj!
6. Ciesz się i pochwal sukcesami - zmiana jest możliwa!

Dołącz do nas!