85 lat PTK-PTTK w Zamościu

Jubileusz 85-lecia zamojskiego PTK-PTTK był okazją do zorganizowania sesji krajoznawczej pt.: "Osobliwości geologiczne w powiecie zamojskim" w wymiarze gawędy i wędrówki pieszej na znajdujące się na Roztoczu Środkowym wzgórze Senderki (28-29.08.).

Sala koncertowa Muzeum Zamojskiego w Zamościu wypełniła się po brzegi uczestnikami sesji krajoznawczej. Przybyli działacze i członkowie PTTK. Wśród gości m. in. Andrzej Wasilewski - członek Zarządu Głównego PTTK, Prezes O/Miejskiego w Lublinie, Barbara Zarębska - kierownik Wydziału Infrastruktury Społecznej starostwo powiatowe w Zamościu, Tadeusz Grabowski z-ca dyrektora RPN, Stanisław Orłowski - wieloletni Prezes O/PTTK w Zamościu, Andrzej Czachorowski - wiceprezes O/PTTK w Biłgoraju, Katarzyna Komisarczuk - wiceprezes O/Miejskiego PTTK w Lublinie, Małgorzata Kwaśniak - prezes Lokalnej Grupy Działania Nasze Roztocze oraz Maria Rzeźniak - prezes Koła Przewodników im Róży i Jana Zamoyskich przy O/PTTK w Zamościu.

Zgromadzonych powitał oraz prezentacji slajdów przywołujących historię Oddziału PTTK w Zamościu dokonał Edward Słoniewski, prezes O/PTTK, organizacji, której korzenie sięgają 1930 r.

Przypomnijmy, że inicjatorem i orędownikiem rozwoju Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (PTK) na Zamojszczyźnie był Michał Pieszko, profesor Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. 24 lutego 1930 r. powołany został Komitet Organizacyjny Oddziału, a już w dniu 10 kwietnia tego roku w obecności 23 kandydatów na członków uchwalono założenie Oddziału PTK i powołania pierwszego Zarządu. W skład Zarządu weszli: Michał Pieszko - prezes, Walery Hłyń - wiceprezes, Stefan Miler - skarbnik, Franciszek Buszek - sekretarz.

Pierwszym zadaniem Zarządu było przygotowanie obchodów 350. rocznicy założenia miasta. Zarząd Oddziału był inicjatorem tablic reklamujących zabytki miasta renesansu, które umieszczono na dworcach PKP w Lublinie i Warszawie. Podjęto również inicjatywę powołania muzeum regionalnego. Rok 1931 przyniósł ograniczenie działalności Oddziału PTK. Zebrane eksponaty dla przyszłego muzeum zdeponowano w Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. W czasie czteroletniej przerwy w działalności Oddziału prof. Michał Pieszko zajmował się opracowaniem pierwszego przewodnika po Zamościu i okolicy, który został wydany przez PTK w 1934 roku.

Oddział PTK reaktywowano w 1934 r. dzięki inicjatywie miejscowej inteligencji. Biuro Zarządu Oddziału znajdowało się w gmachu Gimnazjum. Prof. Michał Pieszko oraz pracownik Zarządu Miejskiego Władysław Kabat rozpoczęli gromadzenie eksponatów dla muzeum. Muzeum Ziemi Zamojskiej zostało powołane w 1926 roku, ale różne koleje losu spowodowały rozproszenie eksponatów. Dzięki prof. M. Pieszce zostały one powtórnie zgromadzone i przekazane do muzeum reaktywowanego pod patronatem PTK. W grudniu 1936 r. Zarząd Oddziału PTK powołał formalnie Muzeum Regionalne i rozpoczął gromadzenie eksponatów w jednej z sal Ratusza. W następnym roku Oddział liczył już 73 członków. W większości była to miejscowa inteligencja zainteresowana rozwojem krajoznawstwa i turystyki w Zamościu.

Na wiosnę 1938 roku zorganizowano pierwszy kurs przewodników. Swoją aktywnością wyróżniał się rejent Henryk Rosiński, który rozwinął wszechstronną działalność krajoznawczą i niejednokrotnie wspierał finansowo Oddział. Działacze Oddziału zajmowali się opieką nad zabytkami historycznymi na Zamojszczyźnie. II wojna światowa przerwała działalność PTK. Wielu działaczy zostało zamordowanych przez hitlerowców, a wśród nich Henryk Rosiński i Stanisław Przybyłowicz.

Oddział PTK reaktywowano w 1948 r. 17 grudnia 1950 r. odbył się w Warszawie Zjazd Połączeniowy Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Oddział Zamojski PTTK zaktywizował swoją działalność. Nowością stał się cykl odczytów prowadzony przez niezmordowanego "Marszałka" - prof. Michał Pieszko.

Na walnym zebraniu 11 marca 1956 powołano nowy Zarząd. Funkcje prezesa powierzono niestrudzonej "Mamie" - Władysławie Podobińskiej - kierowniczce Domu Wycieczkowego. Sześcioletni okres jej prezesury był czasem intensywnej działalności Oddziału w wielu kierunkach. W 1956 r. Władysława Podobińska zainicjowała utworzenie w Oddziale ośrodka ruchu turystycznego, który organizował dla zakładów pracy wycieczki krajoznawcze z przewodnikami. Ożywienie ruchu turystycznego doprowadziło do powołania w 1962 r. Biura Obsługi Ruchu Turystycznego PTTK. Z obsługą wycieczek nierozerwalnie wiązała się działalność Koła Przewodników Zamojskich. Działająca przy Oddziale PTTK Komisja Turystyki Pieszej od lat organizuje rajdy piesze po Ziemi Zamojskiej: Rajd Zimowy "Wzgórzami Roztocza", Rajd "Spotkanie z Wiosną", Rajd dla najmłodszych turystów "Czerwony Kapturek", Rajd Nocny im. Władysławy Podobińskiej, Rajd "Miłośników Roztocza" i jesienne: "Rydz na patelni" i "Pieczony Ziemniak". Opiekuje się także siecią szlaków turystycznych pieszych na terenie Roztocza.

W dalszej części jubileuszowego spotkania wyróżniających się działaczy uhonorowano dyplomami z okazji "60-lecia Komisji Krajoznawczej ZG PTTK", za niestrudzone rozwijanie pasji poznawania piękna ojczystego kraju i zaangażowania na rzecz krajoznawstwa. Dyplomy otrzymali: Ewa Strumidło, Stefan Tyburski, Zofia Kapecka, Kazimierz Dziok, Bożena Smutniak, Zbigniew Stankiewicz i Janusz Kapecki.

Po części oficjalnej - o zasłużonej działaczce PTTK w Zamościu Wandzie Grechutowej (1923-2001) oraz o zmarłym przed dziewięciu latu Marku Grechucie opowiadał Stanisław Orłowski.

Wiceprezes Janusz Kapecki przedstawił bieżącą działalność O/PTTK oraz plany na 2016. Mówił m.in. o organizacji w lipcu 2016 roku - 57. Ogólnopolskiego Rajdu Wysokokwalifikowanego pod patronatem ZG PTTK w Warszawie z zakończeniem w Zamościu.

Po przerwie na kawę i wypieki autorstwa Zofii Kapeckiej, Jacek Podkościelny podzielił się wrażeniami z wyprawy na Kazbek. Wspólnie z Lesławem Flagą - panowie interesująco mówili o "Osobliwościach geologicznych powiatu zamojskiego".

Drugi dzień sesji krajoznawczej zaowocował wyjazdem na Roztocze Środkowe, sfinansowanym z dotacji celowej Powiatu Zamojskiego. Uczestnicy sesji wędrowali ze Starej Huty (ścieżkami spacerowymi - czerwoną i niebieską) na wzgórze Senderki, poznając jego tajemnice oraz legendę związaną z czakramem roztoczańskim. Zgodnie z nią, ucałowanie kamienia przynosi szczęście w miłości i pozwala na zachowanie młodzieńczej urody. Czy taki pocałunek przynosi szczęście każdemu? Być może tylko dziewicom, ale o tym milczą roztoczańskie kroniki.

I tak się rodzą nowe roztoczańskie gawędy...

Dzień na cudnej urody Roztoczu, zakończyło integracyjne spotkanie nad kryształowo czystym strumieniem w krainie, jakiej nie znajdziesz pod żadną szerokością geograficzną, krainie, która jest jak najpiękniejsze marzenie.

A puentą sesji krajoznawczej niech będą strofy wiersza poetki Alfredy Magdziak:

... Hej, kraino ty zamojska,
w jasnym słońcu się wygrzewasz
któż opisze twoje piękno,
kto prostotę twą wyśpiewa...

Zobacz podobne:
     Roztoczańskie drogi do Niepodległości / 2018-09-05
     Spotkania i szkolenia dla przewodników / 2014-11-04
     Zamość: Świętowanie przewodnictwa / 2014-02-25
     56. Rajd Nocny PTTK / 2013-06-02
     Spotkania i szkolenia w Kole Przewodników / 2012-10-21

Warto przeczytać:

[do góry]