W Zamościu można było poczuć klimat roku 1920, a także wziąć udział w widowisku historycznym "Zamość 1920 - Przywrócić w Pamięci". To rekonstrukcja obrony miasta podczas wojny polsko-bolszewickiej. W tym roku przypada 101 rocznica tego wydarzenia (7 - 8.08.).

Widowisko ma służyć pielęgnowaniu polskiej tradycji narodowej i kultywowaniu dziejów oręża polskiego. Na dwudniowe wydarzenie złożył się cykl dioram i pokazów historycznych. Pierwszego dnia atrakcje na mieszkańców Zamościa i turystów czekały przy furcie wodnej II Bastionu. Chętni mogli zwiedzić szpital polowy oraz strzelnicę historyczną. Była także możliwość do poznania rynsztunku obrońców Zamościa z 1920 roku. Oprócz pokazu sprzętu wojskowego odbyły się pokazy mody z lat dwudziestych ubiegłego stulecia.

Drugiego dnia na Rynku Wielkim w Zamościu komisja poborowa oceniała przydatność zamościan i turystów do walki z bolszewikami i rekrutami uzupełniając stan obrony miasta. Na zamojskim Starym Mieście pojawiły się więc nie tylko osoby ciekawe wydarzeń, ale także chętni, aby zapisać się w szeregi polskiej armii, kiedy Ojczyzna znalazła się w potrzebie. Każdy rekrut został zbadany przez personel medyczny. Komisja oceniała do jakiej formacji należy ochotnika zakwalifikować. Można było zaciągnąć się do artylerii, piechoty lub kawalerii.

Inscenizacja była wspaniałą lekcją historii. Przypomnijmy, że polskie dowództwo powierzyło zadanie obrony miasta jednostce ukraińskiej ze względu na to, że niemal wszystkie polskie siły były wówczas zaangażowane w boje pod Warszawą i pod Lwowem. Jednak dywizja wykrwawiona i zmęczona toczonymi od dwóch miesięcy ciężkimi walkami odwrotowymi mogła sama nie sprostać temu zadaniu, dlatego w przededniu bitwy na pomoc Bezruczce wysłano 31 Pułk Strzelców Kaniowskich pod dowództwem kapitana Mikołaja Bołtucia.

W dniach 25-28 sierpnia przeprowadzono prace fortyfikacyjne, do których zaangażowano około 3,5 tysiąca mieszkańców Zamościa. Ukraińscy saperzy rozłożyli na przedpolach miasta setki min oraz stworzyli kilkuwarstwową sieć zasieków, której długość w niektórych miejscach sięgała 18 kilometrów. Do obrony wykorzystano stare zabudowania Twierdzy Zamość, które okazały się szczególnie pomocne. Przez małe otwory strzelnicze prowadzono celny ogień z karabinów maszynowych, podczas gdy ich strzelcy byli niemal całkowicie osłonięci przed kulami przeciwnika.

Zmasowane ataki bolszewików trwały od 29 do 31 sierpnia i były powtarzane w dzień oraz w nocy. Miasto znalazło się w całkowitym okrążeniu, a oddziały walczące do 28 sierpnia w okolicznych wsiach zostały zmuszone do wycofania się do Zamościa. Bolszewikom nie udało się jednak dokonać żadnego większego wyłomu w pierścieniu obrony miasta. Sowiecką piechotę i kawalerię powstrzymały pola minowe oraz opór na murach miejskich. 31 sierpnia do Zamościa dotarły przybywające na odsiecz wojska generała Stanisława Hallera ze Lwowa. Oznaczało to zwycięski koniec obrony oblężonego miasta.

Obrona Zamościa miała duże znaczenie dla sukcesu wojsk polskich w lecie 1920 na południowym odcinku frontu. Dzięki temu, że obrońcy na trzy dni związali walką duże siły bolszewickie, udało się wziąć Armię Konną Budionnego w kleszcze przez siły generała Hallera nadciągające z południa i wojska generała Sikorskiego idące od północy. Gwoździem do trumny dla Konarmii (1 Armii Konnej Budionnego) stał się Komarów. Obrona Zamościa w publicystce i polityce historycznej jest często przywoływana jako przykład polsko-ukraińskiego braterstwa broni przeciwko wspólnemu wrogowi, czyli Rosji.

W widowisku "Zamość 1920 - Przywrócić w Pamięci" udział wzięli rekonstruktorzy z całej Polski. Organizatorem widowiska historycznego jest Stowarzyszenie Zamość 1920. Partnerami wydarzenia byli Miasto Zamość i Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego.