Szkoła Machulskich prezentuje: "Pan Cogito"

"Bądź wierny Idź".
"...idź wyprostowany wśród tych co na kolanach
wśród odwróconych plecami i obalonych w proch...".

To fragment z nieśmiertelnego utworu Zbigniewa Herberta - "Pan Cogito". Potraficie improwizować, pięknie przekazaliście wartość prawdy waszego życia i odczuwania - mówiła wzruszona Halina Machulska do swoich studentów po zakończeniu prezentacji "Pana Cogito" w Zamojskim Domu Kultury.

Mówisz - Zamojskie Lato Teatralne - słyszysz: Szekspir i Machulski. Bo nie ma Święta Teatru w Zamościu bez sztuk Williama Szekspira i spektakli Jana Machulskiego. 33. Zamojskie Lato Teatralne to podwójny Szekspir i kilka suit teatralnych w wykonaniu studentów Szkoły Aktorskiej Haliny i Jana Machulskich przy P.O. ASSITEJ w Warszawie.

W tym roku, uchwalonym przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Zbigniewa Herberta, młodzi adepci sztuk teatralnych wzięli na warsztat utwory wybitnego poety: "Drugi pokój" i "Pan Cogito". Charakterystyczna maska liryczna autora, postać Pana Cogito pojawiła się po raz pierwszy w 1974 r., nie opuści poezji Herberta już do końca. Pan - Myślę, nie jest wbrew pozorom samym rozumowaniem, jest istotą złożoną, patetyczną i komiczną, cielesną i duchową, i nawet nogi ma różne, lewą - Sancho Pansy, a prawą Don Kichota. Idzie więc przez świat "zataczając się lekko". Jest on ironicznym wygnańcem z Arkadii a także co ważne dobrowolnym uciekinierem z Utopii.

W "Przesłaniu Pana Cogito", swoistym wierszu - legendzie Herbert formułuje program etyczny swego bohatera: jest to wierność cnotom odwagi, uczciwości, godności. Jest to "propozycja dekalogu", przykazań, wg których człowiek powinien postępować - by być prawym i godnie przebyć życie, by "dać świadectwo", bo po to żyje, po to ocalał. W nagrodę można liczyć wyłącznie na "złote runo nicości", ale inny wybór - pospolitości i bylejakości jest w oczach poety karą samą w sobie.

Suita w wykonaniu studentów II roku była praca dyplomową i została dobrze przygotowana. Inscenizacja poetycka to rodzaj spotkania, zabawy - a może tajnych kompletów - bardzo ważnej dla młodych ludzi, którzy wybrali, zawarte w twórczości Herberta, przesłania i je wypunktowali, kładąc nacisk na ideały i wartości. Zaprezentowali widowni słowami Herberta to, co jest istotą czasów - człowieka w poszukiwaniu wartości etycznych.

"...Jemy nasze klęski i wybuchamy śmiechem
jak malo trzeba, żeby się pojednać...".

Młodzi artyści uwrażliwiali publiczność na inne ważne zjawiska, nad którymi pochyla się poeta - refleksje nad historią, filozofią, literaturą, Biblią.

Prezentacja "Pana Cogito" w wykonaniu studentów Szkoły Aktorskiej Haliny i Jana Machulskich pokazała nam piękno poezji Zbigniewa Herberta, poezji intelektualnej i zdystansowanej, a jednocześnie z silnie zaakcentowaną refleksją moralną.

Bardzo dobrze się stało, że przyszli aktorzy sięgnęli po dzieło Herberta. Nam i sobie przypomnieli przykazania Pana Cogito, które docierały do nas ze sceny, mocno wyakcentowane. Zaprezentowano to, co jest wyznacznikiem poezji Herberta - nieufna postawa wobec świata, drwina oraz idea rozdwojonego człowieka, rozpaczliwie poszukującego porozumienia z historią i tradycją jako źródłami rozumu.

Wsłuchując się w strofy autorstwa niepowtarzalnej osobowości polskiej poezji usłyszeliśmy cenne życiowe wskazówki.

- Przyjmij aktywną postawę wobec świata. Nie wolno ci być obojętnym. Wobec łotrostwa, przemocy, obłudy wystosuj Gniew i Pogardę.
- Nie zwalczaj zła siłą bo to będzie oznaczać nowe zło.
- Bądź odważny w obliczu przemocy, bądź szlachetny i bądź wierny jak prastare wzorce 3 bohaterów z 3 słynnych eposów świata: Gilgamesz, Hektor, Roland.
- Kochaj świat i jego piękno a odrzuć nędzę moralną.
- Nie wybaczaj w imieniu ludzi skrzywdzonych, bo tylko oni mają do tego prawo.

Ilu z nas podejmię tę drogę?
Bądź wierny Idź.

* * *

Organizatorzy 33 Zamojskiego Lata Teatralnego, Zamojski Dom Kultury, w pięknie wydanym programie imprezy zadedykowali Widzom wiersz Poety Zbigniewa Herberta "Napis". Całe mnóstwo cudownej, mądrej poezji.

Portal Zamość onLine w Roku Zbigniewa Herberta dedykuje Czytelnikom inny, równie przepiękny wiersz Poety.

* * *

Przesłanie Pana Cogito

Idź dokąd poszli tamci do ciemnego kresu
po złote runo nicości twoją ostatnią nagrodę

idź wyprostowany wśród tych co na kolanach
wśród odwróconych plecami i obalonych w proch
ocalałeś nie po to aby żyć
masz mało czasu trzeba dać świadectwo
bądź odważny gdy rozum zawodzi bądź odważny
w ostatecznym rachunku jedynie to się liczy
a Gniew twój bezsilny niech będzie jak morze
ilekroć usłyszysz głos poniżonych i bitych
niech nie opuszcza ciebie twoja siostra Pogarda
dla szpiclów katów tchórzy - oni wygrają
pójdą na twój pogrzeb i z ulgą rzucą grudę
a kornik napisze twój uładzony życiorys
i nie przebaczaj zaiste nie w twojej mocy
przebaczać w imieniu tych których zdradzono o świcie
strzeż się jednak dumy niepotrzebnej
oglądaj w lustrze swą błazeńską twarz
powtarzaj: zostałem powołany - czyż nie było lepszych
strzeż się oschłości serca kochaj źródło zaranne
ptaka o nieznanym imieniu dąb zimowy
światło na murze splendor nieba
one potrzebują twego ciepłego oddechu
są po to aby mówić: nikt cię nie pocieszy
czuwaj - kiedy światło na górach daje znak -
wstań i idź
dopóki krew obraca w piersi twoją ciemną gwiazdę
powtarzaj stare zaklęcia ludzkości bajki i legendy
bo tak zdobędziesz dobro którego nie zdobędziesz
powtarzaj wielkie słowa powtarzaj je z uporem
jak ci co szli przez pustynię i ginęli w piasku
a nagrodzą cię za to tym co mają pod ręką
chłostą śmiechu zabójstwem na smietniku
idź bo tylko tak będziesz przyjety do grona zimnych
czaszek do grona twoich przodków: Gilgamesza, Hektora, Rolanda
obrońców królestwa bez kresu i miasta
popiołów
Bądź wierny Idź.

Zobacz podobne:
     37. ZLT: Marzenia "Pomiędzy Niebem a Ziemią" / 2012-07-15
     37. ZLT: Tajemnica "Żółtej strzały" / 2012-07-13
     Lato Teatralne Młodych na 37. ZLT / 2012-07-12
     37. ZLT: "Requiem" nie tylko dla Gospodyni / 2012-07-11
     Misteryjna przygoda - rozmowa ze Zdzisławem Wardejnem / 2012-07-11
     37. ZLT: Interaktywne Lalki Pana Pejo z Rosji / 2012-07-09
     Głosuj na najlepszy spektakl 37. Zamojskiego Lata Teatralnego / 2012-07-08
     10 lat Szkoły Machulskich z ZLT / 2012-07-05
     37. ZLT: Litania do sumienia / 2012-06-29
     37. ZLT: "A koziołek wziął tobołek..." / 2012-06-26
     37. ZLT: "Przygody Koziołka Matołka" - zmiany w programie / 2012-06-25
     37. ZLT: "Przygoda" w imię miłości / 2012-06-24
     37. ZLT: Skazany na teatr - rozmowa z prof. Janem Englertem / 2012-06-23
     37. ZLT: Fortepianom śmierć / 2012-06-21
     Trzy tygodnie z teatrem w Zamościu - rozmowa z Januszem Nowosadem / 2012-06-16
     Przegląd "Wokół teatru" / 2012-06-14
     VII Letnie Spotkania Muzyczno-Poetyckie / 2012-06-14
     Spektakle 37. ZLT - "PRZYGODA" / 2012-06-11
     Spektakle 37. ZLT - "SALTO MORTALE" / 2012-06-11
     37. ZAMOJSKIE LATO TEATRALNE - program / 2012-06-03

Warto przeczytać:

[do góry]