W znakomitej książce Kurta Vonneguta "Śniadanie mistrzów" opisana jest spółka budowlana dwóch braci-gangsterów, która wybudowała oczyszczalnię ścieków pewnej fabryki chemicznej. Z chaotycznej plątaniny rur i rurek wystawały jakieś potężne zbiorniki, na których to zapalały się, to gasły różnokolorowe światełka. Jednak cała ta skomplikowana konstrukcja była jedynie atrapą, parawanem mającym zakryć prosty odcinek kradzionej rury kanalizacyjnej, którą fabryczne ścieki bez żadnego oczyszczenia spływały prosto do rzeki.

W odautorskim wstępie Melchiora Wańkowicza do książki "Opierzona rewolucja", przedstawiającej życie w Związku Sowieckim w latach 30-tych czytamy m.in.: "Do napisania ?Opierzonej rewolucji?, co na tamte czasy wymagało przeciwstawienia się utartym szymlom, skłonił mnie niebywale niski poziom pisania o Związku Radzieckim per ponure anegdoty o lochach czerezwyczajki i wypisywanie tanich bzdur". Toteż strzegł się, żeby żadnych "bzdur" broń Boże nie "wypisywać", dzięki czemu zasłużył na pochwałę samego Karola Radka, czyli Karola Sobelsona, że "można utracić majątek, ale nie utracić rozumu".

Jednak już wkrótce potem sam Radek przepadł w "lochach czerezwyczajki" skąd trafił z dziesięcioletnim wyrokiem do lagru, gdzie zarżnęli go knajacy. Minęło jeszcze 30 lat i oto na Zachodzie ukazał się "Archipelag GUŁag" Aleksandra Sołżenicyna, z którego wynikało, że "ponure anegdoty" o "lochach czerezwyczajki" i inne "tanie bzdury" były najprawdziwszą prawdą o Związku Sowieckim.

Minęło jeszcze 30 lat i z rozkopanych masowych grobów przemówiła prawda jeszcze straszniejsza. Szacunkowe oceny Sołżenicyna mówiącego o 100 milionach ofiar komunizmu w Związku Sowieckim przestały być podejrzewane o efekciarską intencję. A przecież tyle jeszcze nie wiemy, tylu rzeczy nie dowiemy się już nigdy i nigdy już nie poznamy Związku Sowieckiego w całej jego straszliwej postaci.

Podobnie wszyscy ci, którzy pragnęli zasłużyć na pochwalną recenzję z własnego rozumu, z pogardą odrzucali wszelkie opinie, że "nasza młoda demokracja" ma charakter fasadowy, a za parawanem demokratycznych procedur całym państwem kręci ubecko-gangsterska mafia, zaś głosicieli takich opinii uważali w najlepszym razie za nieuleczalnych wariatów, chorych na polityczną wściekliznę.

Żadnego wrażenia nie zrobiła na nich próba ujawnienia agentury w strukturach państwa w roku 1992, już niewielkie - afera Rywina i afera Orlenu i dopiero rozpoczęcie ujawniania agentury wojskowej razwiedki, a zwłaszcza - okoliczności zabójstwa generała Papały zaczęły podkopywać ich dotychczasowe zadowolenie z własnego rozumu.

Okazało się po raz kolejny, że rację miały "oszołomy", a ich podejrzenia "naszej młodej demokracji" o fasadowość nie były dowodem żadnej "politycznej wścieklizny", tylko zwyczajnej spostrzegawczości. Nieuleczalna pycha środowisk zadowolonych ze swego rozumu nie pozwoliła im dostrzec kanalizacyjnej rury, bo jużci - światełka tak pięknie migały.