Sacrofilm 2011: Głód 33

Kolorowe były tylko wspomnienia.To pierwsza myśl jaka przyszła mi do głowy po obejrzeniu filmu OlesiaYanchuka "Głód 33".

Utrzymany w czarno białej konwencji film kilkakrotnie przerywały kolorowe sceny. Ale tylko po to, by na zasadzie kontrastu pokazać, że kiedyś mogło być inaczej. Inaczej, znaczy normalnie. Uśmiech, radość czy miłość... tak było kiedyś. Ale nie w roku 1933, w którym na Ukrainie kontrolowany i sztucznie podsycany przez komunistyczną władzę głód pochłaniał miliony istnień ludzkich.

Film przedstawia wielkie cierpienie narodu ukraińskiego w starciu z komunistyczną bezduszną machiną, przynoszącą zniszczenie i śmierć. Film jest czarno biały i stylizowany na archiwalny. Reżyser wymyślił taką stylistykę, żeby wzbudzić więcej emocji. Czy mu się udało, moim zdaniem jak najbardziej. Momentami można było odnieść wrażenie, że ogląda się film dokumentalny, przez co sceny stawały się jeszcze bardziej realistyczne.

Pod koniec lat 20. w ZSSR ogłoszono przymusową kolektywizację gospodarstw wiejskich. Reżim bolszewicki trafił na Ukrainie na otwartą wrogość, inaczej niż w pozostałych republikach. Gospodarstwa indywidualne nie chciały poddać się kolektywizacji. Przeciwko polityce władzy protestowały całe wsie. Władza nie odpuściła jednak "kułakom" i zaczęła zabierać gospodarzom wszystkie posiadane przez nich dobra, doprowadzając w konsekwencji do głodu. Sztucznie wywołany w latach 1932-33 głód pochłonął kilka milionów Ukraińców. Dokładna liczba ofiar jest trudna dziś do ustalenia, ale mówi się nawet o 10 mln.

Prace nad realizacją filmu zostały rozpoczęte w 1989 roku, czyli jeszcze w ZSSR, a zostały zakończone już po jego upadku. Jak mówi reżyser, były to czasy, w których wiele archiwów zostało otwartych. Temat głodu przypadł mi do gustu i chciałem o tym mówić głośno. Nie zapominajmy, że kino jest bardzo mocną zbroją. Ma dużą siłę. W ten sposób chciałem pokazać tę straszną tragedię ludziom, przede wszystkim młodym, by zrozumieli czym był komunizm.

Reżyser cieszy się, że kręcąc ten film, choć w małym stopniu uczestniczył w dobiciu ZSSR. Kiedy film był montowany, w sierpniu (91) ZSSR się skończyło. Wkrótce Ukraina ogłosiła niepodległość.

Film był pokazywany w telewizji ukraińskiej 30 listopada, a 1 grudnia było referendum w sprawie niepodległości Ukrainy. Pewnie jakiś mały wpływ na wyniki referendum i w konsekwencji niepodległość Ukrainy film miał- uważa reżyser.

"Głód 33" powstał w 1991 roku i jest pierwszym z sześciu w dorobku OlesiaYanchuka filmem historycznym. Scenariusz filmu powstał na podstawie książki "Żółty kniaź" Wasyla Barki, świadka tamtych wydarzeń.

Chociaż produkcja filmu rozpoczęła się jeszcze w ZSSR, to jednak film nie był finansowany przez kinematografię radziecką, choć takie propozycje były. Reżyser bał się jednak kontroli nad filmem i zrezygnował z pomocy. Cześć pieniędzy na produkcję filmu zebrano w zbiórkach publicznych, reszta pieniędzy pochodziła z kredytu.
I stał się cud- jak mówi Yanchuk. Uczestniczący w pokazie premierowym filmu ludzie z banku, którzy udzielili kredytu, byli wzruszeni do tego stopnia, że anulowali nam wszystkie należności. A nie było tego wcale mało, bowiem ok. 1 mln dolarów (20 lat temu).

Jak się okazuje, symbolicznych momentów związanych z tym filmem było więcej. Podczas kręcenia ostatniej sceny filmu, w której płacze klęczący w zbożu mały Andriej, w wieku 93 lat umiera Łazar Kaganowicz, doradca Stalina ds. kolektywizacji, współodpowiedzialny za wywołanie głodu na Ukrainie.

Po ostatnich scenach filmu długo panowała na sali cisza. I choć sprawa ludobójstwa jakiego dopuścili się komuniści na narodzie Ukraińskim nie jest sprawą nową, to jednak film wywarł na widzach wielkie wrażenie. Co innego słyszeć czy czytać, a co innego zobaczyć realistyczne sceny, jakie niewątpliwie miały miejsce w tamtych tragicznych czasach.

Po projekcji był czas na rozmowy z reżyserem filmu Olesiem Yanchukiem, który już po raz drugi był gościem Sacrofilmu. Przypomnijmy, że ukraiński reżyser gościł w Zamościu przed rokiem, przedstawiając widzom Sacrofilmu swój film "Władyka Andrij".

Zeszłoroczne spotkanie było bardzo emocjonalne, bowiem tematyka filmu dotyczyła wspólnej historii Ukrainy i Polski, a ta jak wiemy, miała okresy bardzo trudne i do dziś nie w pełni wyjaśnione. Na szczęście film "Głód 33" nie wzbudził już takich emocji i oskarżeń o fałszowanie historii, bowiem nie dotyczył naszej wspólnej historii, a traktował o wspólnym wrogu Ukrainy i Polski- komunizmie. Bo przecież wydarzenia przedstawione w filmie nie mogłyby mieć miejsca, gdyby nie ten zbrodniczy system.

Większego zła w świecie niż komunizm nie było i nie ma. Hitleryzm to tylko młodszy brat komunizmu- zauważył Oles Yanchuk. Trudno się z nim nie zgodzić, choć to mocne słowa, a po dziesięcioleciach wmawiania ludziom, że komunizm jest dobrym systemem, dla niektórych nie do przyjęcia.

Zobacz podobne:
     Zdarzyło się na "Sacrofilmie" / 2012-03-06
     Krzysztof Zanussi "O życiu i śmierci" / 2012-03-05
     "Rozstanie" - irańska opowieść o prawdach uniwersalnych / 2012-03-04
     Sacrofilm: Człowiek w obiektywie Lembryka / 2012-03-04
     Feliks Falk: Prawda w roli głównej / 2012-03-01
     "Wymyk" - współczesna przypowieść o Kainie i Ablu / 2012-03-01
     Widzowie o "Joannie", czyli egzamin z człowieczeństwa / 2012-02-29
     Zainaugurowano XVII edycję "Sacrofilmu" / 2012-02-27
     Ks. Mokrzycki o przesłaniu "Sacrofilmu" / 2012-02-26
     Wydarzenie specjalne Sacrofilmu: Francesca Melandrii z filmem VERA / 2012-02-25
     SACROFILM 2012: Spotkanie z Feliksem Falkiem / 2012-02-24
     Joszko Broda zainauguruje Sacrofilm / 2012-02-22
     Sacrofilm 2012 - program / 2012-02-13
     Dyskusyjny Klub Filmowy w lutym / 2012-01-30
     Inspirujący "Sacrofilm" - podsumowanie XVI edycji / 2011-03-23
     Impresje Marka Stryszowskiego / 2011-03-18
     Sacrofilm 2011: Misteryjny koncert / 2011-03-17
     "Brama" dla Zanussiego / 2011-03-16
     Sacrofilm 2011: Intelektualny spór o rozum i wiarę / 2011-03-14
     Sacrofilm 2011: Jerzy Tyburski interpretatorem tajemnicy człowieka / 2011-03-13

Warto przeczytać:

[do góry]