Zamojski poseł PiS Sławomir Zawiślak złożył w sejmie interpelację poselską do Ministra Administracji i Cyfryzacji Michała Boniego w sprawie zastrzeżeń do konwencji ACTA.

Pełną treść interpolacji zamieszczamy poniżej.

Kradzież własności intelektualnej, do której dochodzi masowo w Internecie, jest zjawiskiem, z którym państwo i organizacje międzynarodowe muszą walczyć. Nie jest to przy tym wyłącznie kwestia interesu twórców. W pierwszej kolejności jest to kwestia sprawiedliwości - twórca utworu ma prawa autorskie do tego utworu i należy się mu wynagrodzenie, jeśli ktoś chce z jego utworu skorzystać. Jest to także kwestia rozwoju kultury. Sytuacja, gdy twórcy pozbawiani będą wynagrodzeń za swoje dzieła, a dzieje się tak w wyniku kradzieży własności intelektualnej, do której dochodzi w cyberprzestrzeni, siłą rzeczy nie wpływa pozytywnie na twórców i ich zaangażowanie w rozwój kultury.

Z drugiej jednak strony podobną wartością konstytucyjną - ramy niniejszej interpelacji nie pozwalają na przeprowadzenie wywodu, czy jest to wartość konstytucyjna ważniejsza, czy też niższego rzędu - jest bardzo ważne prawo obywateli do ochrony ich danych osobowych, do poszanowania sfery ich życia prywatnego, wolności myśli i słowa. Z tego powodu należy ustanawiać takie prawo, które z jednej strony chronić będzie pewnej wartości- w tym wypadku prawa własności intelektualnej - a z drugiej strony nie będzie naruszać innych wartości konstytucyjnych. Na tej płaszczyźnie zastrzeżenia do konwencji ACTA są bardzo duże.

Wątpliwości wobec rozwiązań przyjętych w ACTA zgłaszają eksperci, zgłasza je w Polsce bardzo wiele środowisk a także urzędy, m.in Generalny Inspektor Danych Osobowych. W piśmie do Pana Ministra wskazał, m.in., że "podpisanie i ratyfikacja konwencji ACTA są niebezpieczne dla praw i wolności określonych w konstytucji". GIODO słusznie podkreśla, że wolności i prawa określone w Konstytucji mogą być ograniczane tylko wówczas, gdy jest to konieczne w państwie demokratycznym ze względu na jego bezpieczeństwo i porządek publiczny. Należy podzielić zdanie GIODO, zgodnie z którym naruszanie własności intelektualnej nie jest zjawiskiem, które zagraża bezpieczeństwu naszego państwa ani porządkowi publicznemu. W tej sytuacji, ze względu na ochronę tej wartości, nie można stwarzać realnego zagrożenia dla innych wartości konstytucyjnych, takich jak poszanowanie życia prywatnego, a przede wszystkim wolności myśli i słowa.

W opinii także mojej Konwencja ACTA takie zagrożenie powoduje. To prawda, że ACTA nie nakłada na polskie podmioty publiczne obowiązków, które nie byłyby już przewidziane w prawie. Jak jednak słusznie podnosi GIODO, konwencja przewiduje powstanie nowych kanałów wymiany informacji między organami ścigania, a polskie służby mogą zostać zmuszone do przekazywania tą drogą danych ze swoich baz: "można więc domniemywać że mimo braku formalnych obowiązków wobec władz publicznych, policja zostanie de facto zobowiązana do działania na podstawie konwencji ACTA". W konsekwencji "na osoby fizyczne, osoby prawne i inne jednostki organizacyjne nakładane będą nieznane dziś prawu polskiemu obowiązki ujawnienia danych osobowych osób fizycznych podejrzewanych o naruszenie norm konwencyjnych".

Wiele środowisk podnosi, iż Konwencja ACTA zdecydowanie umożliwia np. wydanie nakazu udostępniania danych osobowych abonenta sieci Internet przez dostawcę na podstawie podejrzeń o naruszenie praw autorskich (sekcja 5, pkt5). Jest to zaprzeczenie zasady domniemania niewinności i może uczynić przestępcą każdego zanim zapadnie wyrok. Naraża to obywateli m.in. na utratę dobrego imienia, jak i celowe dręczenia oskarżeniami i wymaga dowodzenia swojej niewinności.

Z tego tylko powodu słusznym jest pogląd głoszony, iż ACTA chroni de facto interesy wąskiej grupy, mając zdecydowanie niekorzystny wpływ na jakość życia przeciętnego obywatela i jednocześnie dając korporacjom narzędzia do ataku oskarżeniami na podstawie jedynie podejrzeń.

W opinii wielu ekspertów, w tym m.in. Prof. Smolara, postanowienia zapisane w ACTA wcale nie ograniczą kradzieży własności intelektualnej, do której dochodzi w sieci. Opinia ta być może daje podstawy do jeszcze większych zastrzeżeń wobec ACTA. Skoro bowiem realnie godzące w wartości konstytucyjne postanowienia konwencji nie wpłyną, albo wpłyną tylko w niewielkim stopniu na realizację celu, który został przed nimi postawiony, to rodzi się pytanie o potrzebę i intencję ich wprowadzania. Zachodzi również pytanie o zgodność tych przepisów z zasadą państwa prawa, w tym w szczególności z zawierającym się w tej zasadzie postulatem proporcjonalności prawa. W demokratycznym państwie prawa cel nie może uświęcać środków, a tak wydaje się być tym wypadku. Zastrzeżenia do ACTA zgłaszane są nie tylko w Polsce. Sposób procedowania nad ACTA budzi sprzeciw nawet u wielu tak oddanych korporacjom europarlamentarzystów - doszło tam zresztą do spektakularnych dymisji na tym tle. Podkreślany przez nich brak jakiejkolwiek demokratycznej debaty w tej sprawie w parlamencie UE jest również poważnym ostrzeżeniem kierowanym pod adresem władz polskich. Nasz rząd - w odróżnieniu od innych krajów- nazbyt pochopnie podpisał omawiany dokument.

Takie dla jednych bezkrytyczne a dla innych celowe działania władz polskich słusznie niepokoją przebudzone społeczeństwo obywatelskie. Wpisują się one niestety w - przemyślnie ukrywany w naszym kraju - faktyczny proces decyzji instytucji państwowych wymierzony w wolność słowa. Myślę, że liczni obywatele Rzeczypospolitej broniący aktualnie w sposób spontaniczny swoich praw i wolności, w podobnie krytyczny sposób ocenią decyzyjność wobec ACTA, jak przeprowadzone w sposób skandaliczny, w obliczu prawa, wykluczenie Telewizji TRWAM z możliwości nadawania za pośrednictwem platformy cyfrowej.

Mając na uwadze powyższe, uprzejmie proszę Pana Ministra o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Dlaczego decyzję o podpisaniu ACTA nie poprzedziła szeroka debata na ten temat?
2. Jakie konkretnie postanowienia zawiera ACTA, które zdaniem Pana Ministra wpłyną na ograniczenie kradzieży własności intelektualnej w cyberprzestrzeni? W jaki sposób te ewentualne przepisy ograniczą kradzież własności intelektualnej?
3. Czy kierowany przez Pana Ministra resort pracuje nad rozwiązaniami prawnymi, które zabezpieczą internautów i w ogóle Internet w Polsce przed skutkami cenzury, która może być pochodną przepisów zawartych w ACTA?
4. Czy rząd polski widzi potrzebę i możliwości wycofania się spośród nielicznego grona państw, które podpisując omawiany dokument zobowiązały się do wykonywania zawartych w ACTA przepisów?