38. ZLT: Niemoc życia w "napewnomoże"

Życie i twórczość Aglai Veteranyi, aktorki i pisarki pochodzenia rumuńskiego stało się inspiracją dla monodramu "napewnomoże" Małgorzaty Lipczyńskiej z Teatru Chorea, pokazanego podczas 38. Zamojskiego Lata Teatralnego (19.06.).

Kobieta wysoce wrażliwa, bohaterka "napewnomoże", żyła krótko, lecz bardzo intensywnie, wręcz mega intensywnie. Żyła między dwoma światami, tym wewnętrznym - sądzę - destrukcyjnie emocjonalnym i tym zewnętrznym, codziennym - do którego nie przystawała psychika Aglai Veteranyi. Po wysłuchaniu tekstów monodramu można uznać, że takie ekstremum na dłuższą metę nie dawało jej szans na dalsze normalne życie bo to totalne skomplikowana osobowość. Paradoksalnie, jej samobójcza śmierć dała jej kolejne życie, życie legendy. Aglai Veteranyi ożywa za każdym razem, kiedy publikowane są jej autobiograficzne teksty/książki. Teraz także ożyła - w monodramie Małgorzaty Lipczyńskiej. Czy jest to jednak przykład budujący? - na to pytanie musi odpowiedzieć sobie każdy z widzów. A może to głos w sprawie tych, którzy nie radzą sobie z własną złożoną i destrukcyjną psychiką, a otoczenie tego nie zauważa i nie jest w stanie im pomóc? To trudne pytanie.

Małgorzata Lipczyńska niezwykle ekspresyjnie, wręcz demonicznie prowadzi swoją rolę przekładając teksty i emocje bohaterki na język teatru. To może być dowód na to, że sięgając po teksty Aglai musiała być wybitnie zafascynowana postacią tej kobiety. Czy to rodzaj samooczyszczenia czy raczej unicestwienia siebie na jedną godzinę? Tego nie wiem.

"Na godzinę wejść w cudze buty. W buty inne niż własne, mimo wszystko: zaskakująco znajome" - mówi aktorka o zamojskim rodowodzie tekstem Aglai Veteranyi i rozpoczyna się rodzaj seansu psychoanalitycznego - aktorka i publiczność w dwóch rolach głównych. "Jest tyle do opowiadania. Komu opowiedzieć?"

Pod kierunkiem reżysera Tomasza Rodowicza Małgorzata Lipczyńska opowiada a raczej zwierza się, a może zawierza publiczności - równolegle wykonując układy choreograficzne do muzycznego podkładu - historię właścicielki butów pozostawionych na brzegu Jeziora Genewskiego, a może współczesnej kobiety pełnej dążeń, ale i obsesji i lęków. To historia zmagania się z życiem, trudnościami z wyjściem na scenę i niemożnością tworzenia. To opowieść o braku zrozumienia jej cierpienia To historia kobiety, która żyła ponad miarę życiem wewnętrznym, iluzją i marzeniami, których nie da się ziścić, innym życiu i świecie bo tego jej dusza nie akceptowała. To historia kobiety, która ciągle poszukiwała cząstki szczęścia. Jak się okazuje - bez sukcesu, ponieważ dotknęła ją nieuleczalna udręka życia, aż do samounicestwienia.

Ze sceny pada pytanie: "Jakie pani miała dzieciństwo?"

Bezsprzecznie tak przecież ważne dla jej dorosłego życia. Można założyć, że nieszczęściem inteligentnej kobiety - aktorki i pisarki była ogromna potrzeba wiedzy - o sobie i o życiu. Tak myślę, że może życie to było za mało dla Aglai?

To spektakl bardzo osobisty. Małgorzata Lipczyńska zaangażowała się całą sobą. Tym trudniejsze zadanie stanęło przed aktorką, że grała przed własną publicznością. Totalne wejście w rolę, godziny rodzaj teatralnego transu, który - tak sądzę - mógł nieco szokować widza. Taki też jest teatr, czasem brutalny i mroczny - jak prawdziwe życie. Na szczęście nie zawsze - bo jak mówi Małgorzata Lipczyńska przytaczając słowa przyjaciół Aglai "smutny koniec nie może być uznany za werdykt nad drogą życiową". Tytuł monodramu "napewnomoże" to zlepek słów Aglai Veteranyi. Mówi nam, że to się musi udać, że można sobie poradzić...

Zamość onLine jest patronem medialnym 38. Zamojskiego Lata Teatralnego

Zobacz podobne:
     47. ZLT: "Bóg mordu" rządzi / 2022-07-14
     47. ZLT: Popisowi "Oszuści" / 2022-07-07
     47. ZLT: "Wstyd" po polsku / 2022-07-06
     47. ZLT: Widowiskowy "Przystanek Klaunada" / 2022-06-29
     47 ZLT: W Zamościu zainaugurowano Święto Teatru / 2022-06-28
     47 Zamojskie Lato Teatralne / 2022-06-19
     46. ZLT: Spełniona "Boska" Teatru Ludowego / 2021-08-04
     46. ZLT: "Wall Cracks", czyli ostatni wyścig ku wolności / 2021-07-21
     46. ZLT: Demoniczny "Faust" - rozmowa z reżyserem Marcinem Herichem / 2021-07-06
     46. ZLT: "Rok nieistnienia" - wystawa Teatru FOTOgrafii w ZDK / 2021-07-01
     46. ZLT: Za taborem, czyli "Drom - ścieżkami Romów" / 2021-06-25
     46. ZLT: Inauguracja z Teatrem Migro z Krakowa / 2021-06-22
     46. ZLT: Siła opowieści - rozmowa z Grażyną Kawalą / 2021-06-20
     Lato z 46 Zamojskim Latem Teatralnym / 2021-06-08
     45. ZLT: Skrzypek opętany i Inny Kwartet na podsumowanie święta teatru / 2020-10-22
     Ocalenie świata - "Zagłada" Piotra Szewca w sztuce Fundacji Banina / 2020-09-22
     45. ZLT: "Zagłada" w Zamościu - rozmowa z reżyserem Bartłomiejem Miernikiem / 2020-09-17
     Medal Województwa Lubelskiego dla Grażyny Kawali / 2020-09-15
     45. ZLT: Rozmowa z reżyserem "Komediantów" - Bartłomiejem Ostapczukiem / 2020-08-25
     45. ZLT: "Komedianci" Teatru Pantomimy Mimo na Rynku Wielkim / 2020-08-24

Warto przeczytać:

[do góry]