No i mecz się odbył. Apogeum festiwalu szczypiorniaka w naszym mieście wypadło nadzwyczaj okazale. Nie było wprawdzie kompletu widzów, ale na środku górnej trybuny ludzie siedzieli nawet na schodach. Do tego transmisja telewizyjna z pięciu kamer, ogrom emocji i całkiem niezły poziom widowiska. Gdyby jeszcze rezultat był lepszy od jednobramkowej porażki, ale przecież nie można mieć wszystkiego.

Piłkarki ręczne czeka teraz dwumecz z Serbią, któremu kibice będą się przyglądać z dużym oczekiwaniem. Innego rodzaju oczekiwanie towarzyszyć zaś będzie tzw. społecznym konsultacjom w sprawie nowego kanonu lektur szkolnych.

Wiadomo, że minister Giertych ma w sobie ogromne poczucie misji dziejowej do wykonania. Stąd się wzięły idiotyczne mundurki, głupawa amnestia maturalna czy też całkiem sensowne programy nauczania patriotyzmu. Większość jego pomysłów ma właśnie takie podłoże - obecny również.

Na liście pozycji, które wedle zamysłów ministra mają przestać być obowiązkowymi na zajęciach z języka polskiego, znajdziemy zatem między innymi książki Gombrowicza, Goethego, Conrada czy też Dostojewskiego. Zniknąć miałby też "Inny świat" Herlinga-Grudzińskiego, a także "Proces" Kafki. W zamian pojawił się na przykład "Cesarz" Kapuścińskiego, "Pamięć i tożsamość" Jana Pawła II, a także trzy powieści Jana Dobraczyńskiego.

Na coś takiego ogarnęło mnie w pierwszej chwili zwykłe zdumienie. Potem, w myśl zasady, że nie należy niczego krytykować bez spojrzenia na przyczyny, usiłowałem poszukać idei zamysłów ministra. Wreszcie nie pozostało mi nic innego, jak tylko stwierdzić, że pomysł ten jest po prostu głupi.

Nie w całości, to mówię od razu. Od dawna bowiem dostrzegałem dysonans pomiędzy powoływaniem się przez wielu na Jana Pawła II, a brakiem znajomości jego dzieł. Sama "Pamięć i tożsamość" nie jest lekturą łatwą, ale rozumiem, że czytaliby ją uczniowie w klasie maturalnej, a ci powinni rozumieć, że w przyszłości będą mieć do czynienia czasami i z trudniejszym językiem. Co do "Cesarza" - również zgoda. Nie pojmuję jednak idei wstawienia powieści Dobraczyńskiego, których wprawdzie nie znam (a na wszelki wypadek nie będę podpierał się ich negatywną oceną przez krytyków), ale osoba ich autora wydaje mi się dosyć wątpliwa moralnie z racji szefowania PRON-owi.

Niemniej lista książek do "odstrzału" jest bardziej zastanawiająca. Pomijając to, iż nie rozumiem dlaczego złe są: "Inny świat", "Proces", "Zbrodnia i kara", "Lord Jim" i "Szewcy", które to pozycje czytało mi się bardzo dobrze i świetnie wchodziły do głowy, to poza wszystkim, jak napisał mój przyjaciel Stefan Sękowski: "Gombrowicz może zachwycać albo nie zachwycać, ale, podobnie jak Witkacy (tak, wiem, narkoman i dziwkarz), Kafka (gej?), czy Goethe, twórca Wertera, czyli Kurta Cobaina I poł. XIX wieku, należy do klasyki literatury i znać go po prostu trzeba. Choćby po to, by móc go potem skrytykować".

I o to tak naprawdę chodzi. Goethego, Kafkę czy Conrada zna cały wykształcony literacko świat i niezależnie od tego czy przypisywane im zasługi są słuszne, czy niesłuszne, to jednak należy wiedzieć co się dezaprobuje lub chwali. Na tej samej zasadzie nie jest dobrym orędownikiem kapitalizmu ten, kto nie zna Marksa, jak również socjalizmu ktoś, kto nie kojarzy idei głoszonych przez Smitha.

Dobrze, że cała sprawa jest "do dyskusji". Te będą nie tylko długie, ale też dające nadzieję na przesunięcie całej sprawy na właściwe tory. Na razie więc alarm trzeba zawiesić, choć nie musi to oznaczać, że się go nie wznowi.