Umarli na zawsze. Adam Sikorski o swoim filmie o rzezi wołyńskiej

- Film, z którym podróżuję, to wywieranie presji na parlamentarzystach, którzy mogliby uderzyć pięścią w stół i powiedzieć: Państwo Polskie ma obowiązek upomnieć się o tych zagubionych, odrzuconych i zapomnianych - mówił podczas spotkania z widzami Adam Sikorski (15.10.).

- W filmie znalazł się fragmencik tego, co dane nam było przeżywać na Wołyniu. Mam świadomość gigantycznego zadania, jakie ciągle stoi przed nami - podkreślał reżyser - po premierowej prezentacji najnowszego filmu "Jeżeli zapomnimy o nich..." w Centrum Kultury Filmowej "Stylowy" w Zamościu.

Film opowiada historię masowej akcji przeciwko ludności polskiej przeprowadzonej przez Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) na Wołyniu. W filmie "Jeżeli zapomnimy o nich..." twórca skupił się na jednym z najbrutalniejszych epizodów rzezi wołyńskiej - mordzie blisko tysiąca Polaków w Ostrówkach i Woli Ostrowieckiej w roku 1943 r. , dokonanym na dzieciach, kobietach i starcach. W filmie Sikorskiego wystąpili ostatni żyjący świadkowie tych tragicznych wydarzeń, przy których pomocy można było odnaleźć doły śmierci, a potem dokonać ekshumacji i złożyć w mogile z krzyżem. Jest to bardzo poruszająca i przerażająca opowieść o tych, którzy "umarli na zawsze" bo przez wszystkie 70. lat od rzezi na Wołyniu nie można ofiarom nieludzkiej zbrodni przywrócić tożsamości.

- To jest gigantyczne zadanie moralne dla nas - ekshumacja tych nieszczęśników z ugorów, bagien, pastwisk po kołchozach, rowów przydrożnych i ogródków warzywnych. A z drugiej strony słyszę: Nie pora, nie czas, po co rozdrapywać, po co drażnić. Musimy rozdrapywać, musimy drażnić dopóki tej sprawy nie załatwimy - powiedział znany zamojskiej publiczności Adam Sikorski. I dodał: - Przypomnijcie sobie Państwo scenę, kiedy przez Lwów maszeruje grupa rekonstrukcyjna UPA. Był to fragment gigantycznej manifestacji. Cały ukraiński Lwów wyległ i wzdłuż Wałów Hetmańskich (dzisiaj Prospekt Swobody - przyp. autora) ustawił się i machał przyjaźnie rękami tym chłopcom, którzy na patkach mieli swastyki i oznaczenia SS Galizien, tzw. "wilcze kły". Ta mitologia SS Galizien, tak zbrodniczo we krwi skąpanej, dla nas jest zupełnie niepojęta. To nie jest kwestia rozrachunku z przeszłością, to jest również teraźniejszość.

- Skończyliśmy zdjęcia, schowaliśmy tych wydobytych nieszczęśników do worków i wtedy wieczorem pod cmentarz w Ostrówku (tam mieszkaliśmy w namiotach, po sąsiedzku z pochowanymi tam przed wojną) zajechało 5 eleganckich czarnych limuzyn. Wyskoczyli gentelmani w garniturach z partii Swoboda i powiedzieli: My zabieramy to wszystko. Nie zgadzamy się z waszym raportem, nie zgadzamy się z waszym antropologiem i ustaleniami. Kobieta, nasza antropolog - powiedziała: Nie. Zaczęły się przepychanki, liczenie kości, coś okropnego. Wysypywanie tego, co tak pracowicie do trumienek powkładaliśmy. Niepojęta, barbarzyńska akcja. I dlatego to nie jest kwestia przeszłości, to jest kwestia teraźniejszości. Tych wszystkich, którzy mitologizują tych, szczególnie z prawej strony ukraińskiej sceny politycznej namawiam do wstrzemięźliwości. Jechaliśmy na spokojne uroczystości na cmentarz, na pogrzeb. Ale zaraz za granicą, z przodu radiowóz ukraiński, z tyłu radiowóz, dwa autobusy OMON-u, czyli takiego ZOMO z bronią długą. Okazało się, że partia Swoboda chciała, podobnie jak w Porycku, rozpędzić polską uroczystość. Nie doszło do tego, ale to pokazuje jak wyglądają te porachunki z przeszłością. Dlatego uznałem, że ten film, podobnie jak moje poprzednie filmy - musi powstać. Są takie rachunki od których żaden z nas uciec nie może - podkreślał reżyser.

Jak zauważył, jest to fragment większej całości. Wraz z ekipą rozpoczyna zbierać materiały do filmu o Korpusie Ochrony Pogranicza, fantastycznej polskiej formacji, którą też wyrwano z naszej pamięci. - Przez cały PRL KOP nie istniał. Natomiast istnieją w okolicach Sarn, Tynnego podobne jak tych nieszczęśników z Wołynia "doły śmierci", gdzie pomordowano naszych żołnierzy ponieważ przez 3 dni opierali się Armii Czerwonej opóźniając o 100 km jej marsz. Mam nadzieję, że jeszcze tej jesieni uda się nam odnaleźć bohaterów i w tedy w kolejnym filmie o tym Państwu opowiem - zapewniał twórca.

Zobacz podobne:
     Zmarła Janina Kalinowska, sierota Wołynia, córka Zamościa / 2021-09-15
     6. ZFF: Pamięci ofiar ludobójstwa "Niedokończone msze wołyńskie" / 2018-08-20
     74. rocznica walk z UPA pod Narolem / 2018-06-02
     Polityka to nie pluszowy miś / 2017-05-10
     Nie płaczmy nad "Wisłą" / 2017-05-04
     73. rocznica: Poturzyn czci ofiary zbrodni UPA / 2017-04-13
     Tarnoszyn oddał hołd pomordowanym przez UPA / 2017-03-27
     "Wołyń. Bez komentarza" i... odpowiedzi / 2016-11-01
     Promocja książki "Wołyń bez komentarza" / 2016-10-22
     11 lipca zapalmy świeczkę w oknie / 2016-07-09
     Upamiętniono 72. rocznicę walk z UPA pod Posadowem / 2016-06-21
     Gmina Narol: Zginęli broniąc domów przed UPA / 2016-06-03
     Wojciech Smarzowski o "Wołyniu" / 2016-05-03
     Poturzyn uczcił pomordowanych mieszkańców / 2016-04-25
     Wspieramy WOŁYŃ! Spotkanie z Wojciechem Smarzowskim / 2016-04-22
     Obchody 71. rocznicy Krwawej Niedzieli w Kryłowie / 2016-04-12
     Wspieramy WOŁYŃ! Zabito ich dwa razy - siekierami i niepamięcią... / 2016-04-07
     Tarnoszyn pamięta. 72. rocznica zbrodni UPA / 2016-03-23
     "Wózkiem do nieba" - promocja książki Leszka Wójtowicza / 2015-08-11
     Pamięci pomordowanych mieszkańców Tarnoszyna / 2015-04-04

Warto przeczytać:

[do góry]