Na budynku "Centralki" - dokładnie pod oknami dawnego mieszkania Bolesława Leśmiana - właśnie odsłonięto tablicę upamiętniającą kilkunastoletni pobyt poety w Zamościu. Można powiedzieć, że jest to historyczne wydarzenie, które dużymi literami wpisuje się w obchody Roku Leśmianowskiego, a tablica, autorstwa Bartłomieja Sęczawy - znanego zamojskiego rzeźbiarza - jest realizacją, która w godny sposób wydarzenie to utrwali.

Trudno znaleźć płytę tego typu o tak dobrym poziomie artystycznym choć przecież takich upamiętnień jest wokół nas mnóstwo. Dobrze się stało, że władze miasta i prezes Zamojskiego Towarzystwa Leśmianowskiego powierzyli projekt i realizację temu właśnie artyście. Należy zaznaczyć, że realizowany projekt podlegał komisyjnej ocenie i musiał uzyskać akceptację konserwatora zabytków. Bartłomiej Sęczawa to absolwent zamojskiego Liceum Plastycznego, do którego powrócił - w charakterze nauczyciela rzeźby i ceramiki - po ukończeniu studiów na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Należy przypomnieć, że absolwentami zamojskiego Plastyka jest też trójka jego rodzeństwa. Maciej, znany artysta-malarz, również uczy w szkole. Sęczawowie chętnie podejmują w mieście twórcze wyzwania, bo z Zamościem związali swe artystyczne życie. Swe pasje starają się także przekazywać młodzieży, z którą spotykają się na lekcjach i śmiało mogę powiedzieć, że robią to z dużym sukcesem, bo - jako nauczyciel Maćka i Bartka - miałam i mam do dziś możliwość wielu wspólnych spotkań na tej artystycznej drodze. Obaj pozostają aktywnymi twórcami. W ostatnim czasie Bartłomiej często prezentował swoje prace - oryginalne, pełne humoru i dystansu wobec otaczającego świata. Z pewnością pamiętamy jego "Inwazję Dronów" - sprzed roku - na schodach zamojskiego Ratusza. W tym roku pokazywał rzeźby między innymi w Galerii Sztuki Sakralnej "Dom Praczki" w Kielcach, a ostatnio (w sierpniu 2017) w Młodzieżowym Domu Kultury "Pod Akacją" w Lublinie. Nie należy zapominać, że zamojska Aleja Sław i Tablica poświęcona Markowi Grechucie to również ego realizacje, które na stałe wpisały się już w zamojski pejzaż. Nie zdradzę chyba tajemnicy mówiąc, że nasz artysta powoli przygotowuje się do retrospektywnej wystawy w Galerii Zamojskiej.

Pomysł "na Leśmiana" Bartłomiej Sęczawa miał od bardzo dawna. W 2007 roku wziął udział w ogłoszonym przez nasze miasto ogólnopolskim konkursie na projekt rzeźby upamiętniającej poetę, która miała stanąć w Parku Miejskim. Artysta zaproponował wówczas brązową postać stojącą na szczycie schodów obok kamiennego wazonu, patrzącą w stronę stawu. Leśmianowi miały towarzyszyć dziwne małe stwory - podobne do Bajdały i Dusiołka - postaci, które dzięki inicjatywie Zamojskiego Domu Kultury, znalazły się teraz obok klombu na Rynku Wodnym. Projektując tablicę dedykowaną poecie Sęczawa wykorzystał jednak trochę inny motyw. Artysta jest człowiekiem wrażliwym na otaczający świat. Kiedyś, przed laty, powiedział mi, że ten jego świat to "trochę realizmu, ale takiego bajkowego, trochę abstrakcji" - świat to miejsce, w którym mieszka - to przyroda, natura, ludzie - to wszystko, czym żyje i co go otacza. Szukając pomysłu "na tablicę" Bartłomiej uciekł się właśnie do świata przyrody. Płyta poświęcona poecie - stylizowana na tryptyk - ma bowiem na skrzydłach bocznych wyobrażenia roślin. Są tu dziewanny, osty, pokrzywy i dzikie róże odtworzone z taką precyzją, że patrząc na ten odlew widz nie ukryje zdziwienia: jak w tak twardym materiale, poprzez odlew, można było oddać lekkość i zwiewność natury, a do tego jeszcze płaszczyzna brązowego tła przypomina swą strukturą kartę papieru. Artysta mówi, że jest to jego własne odniesienie się do poezji Leśmiana i też "własna" technika rzeźbiarska, której tajników nie chce zdradzać. Powiedział mi także, że spacerując po łąkach starał się wyobrazić sobie, co mógł czuć poeta w otoczeniu tej samej roślinności, która wciąż przecież rośnie na okolicznych łąkach i w Parku Miejskim. Bartek mówi, że w tym świecie natury poczuł teraz coś wyjątkowego - coś, co pozwoliło mu patrzeć na roślinę inaczej: dostrzec subtelność źdźbła trawy czy kruchość opadających płatków, a w różnych stadiach rozwoju rośliny zobaczyć prawdę o człowieku - od narodzin aż po proces "usychania". Rośliny wypełniły więc boczne skrzydła tablicy, a jej środek jest tym, co artysta nazywa "klasyką" - to medalion z profilowym portretem poety i stosowny napis. Należy zaznaczyć, że szukając inspiracji do wykonania zamojskiej tablicy, zastanawiając się nad wyborem zarówno formy jak i materiału, Bartłomiej obejrzał cale mnóstwo podobnych realizacji. Opowiada mi o tym, jak wybrał się na kilkudniową wycieczkę - wraz z bratem Maciejem - do Krakowa "szlakiem tablic", po to aby wspólnie poszukać najlepszego pomysłu, który zagwarantuje, że zamojska tablica Leśmiana będzie naprawdę wyjątkowa. Wybór profilu w medalionie powstał z inspiracji sztuką dawną (XIX-wieczne medaliony), bo nie można zapomnieć, że tablica jest przecież na elewacji budynku z początków XX stulecia. Litery pod medalionem - najważniejszy element "upamiętnienia" - zaprojektowane zostały "komputerowo" z pomocą grafika - Michała Mazurkiewicza, przyjaciela artysty. Ich umocowanie nie było rzeczą łatwą i tym musieli zająć się profesjonalni kamieniarze, którzy każdą literę odpowiednio nawiercali i przylutowywali, bo tekst na tablicy musi być wyjątkowo trwały, aby przetrwać długie lata. Należy dodać, że brązowe elementy zostały odlane w tradycyjnej technice "na wosk tracony" i umieszczone na podłożu z indyjskiego piaskowca - kamienia, który wyróżnia się oryginalną, delikatną barwą i ma strukturę bardziej zwartą niż popularne u nas piaskowce - wyjaśnia Sęczawa.

Artysta dopracował więc tablicę w każdym calu i wszystko przewidział, bo wie, że piaskowiec ten wraz z upływem czasu będzie bardzo powoli zmieniał swoją barwę tak, aby wraz ze spatynowanym brązem wzajemnie się uzupełniać. Wypadałoby zapytać na koniec, czy nasz zamojski twórca jest zadowolony ze swojej pracy, której oceny dokonają tak naprawdę odbiorcy. On sam podkreśla, że praca nawet ta najtrudniejsza (a tablica chyba do łatwych nie należała), której realizacji się podejmujemy jest niewątpliwie ogromnym wyzwaniem. Sprostanie wyzwaniu to osiąganie celu - mówi Bartek i dodaje, że jest to dla twórcy ogromna satysfakcja - to prawdziwe szczęście, które tkwi w radości tworzenia.

Fotografie pochodzą ze zbiorów artysty.