Chorągiew ufundowana przez Fundację Bastion została oficjalnie przekazana Zamojskiej Grupie Rekonstrukcji Historycznej Jana Sobiepana Zamoyskiego. Ważna dla grupy ceremonia odbyła się przy konnym pomniku hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego w Zamościu (31.08.)

Jak objaśnia Leszek Sobuś z Fundacji Bastion, poprzednia chorągiew Zamojskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej Jana Sobiepana Zamoyskiego była już zasłużona i wysłużona. Wystąpiła konieczność wykonania nowej, z 20 m jedwabiu, która - jak mówi dumny z historii Zamościa "zbrojny" - będzie służyła celom wybitnie ważnym. Będzie prezentowana podczas obchodów świąt narodowych lub innych uroczystości patriotycznych w Zamościu. Jeśli zajdzie taka potrzeba, to "stara" chorągiew może pokazać się jeszcze podczas "wypadków wojennych", na polu bitwy, nie tylko pod Zamościem.

Chorągiew jest nie tylko symbolem odróżniającym daną wspólnotę rekonstrukcyjną od innych, ale także symbolem pozwalającym lepiej identyfikować się lokalnemu społeczeństwu z Zamojską Grupę Rekonstrukcji Historycznej Jana Sobiepana Zamoyskiego. Autorami projektu są: Leszek Sobuś, pomysł; Elżbieta Choma, szycie chorągwi; Waldemar Ciupak, opracowanie graficzne. Marek Kwiecień, współautor projektu Chorągwi Zamojskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej Jana Sobiepana Zamoyskiego, który opracował ją weksylologiczne, jest wiceprezesem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego, pomysłodawcą i realizatorem zamojskich obchodów Dnia Flagi, wykładowcą Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej im. Jana Zamoyskiego w Zamościu, Ambasadorem "Dobrej Flagi".

A oto opisanie Chorągwi Zamojskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej Jana Sobiepana Zamoyskiego opisuje się następująco. Wykonana w jednym egzemplarzu stanowi poziomy płat materii o barwie czerwonej i jest dwustronna. Bławat chorągwi posiada wymiary 150 x 240 przytwierdzony krótszym bokiem do drzewca. W przedniej części bławatu umieszczone jest centralnie godło Jelita, a część swobodna, cięta w skos dzielona jest na 7 złoto-czerwonych stref - pasów odpowiadającą liczbie bastionów Twierdzy Zamość".

-Chorągiew i flaga zaliczane są do weksyliów, tj. znaków rozpoznawczych. Jako chorągiew określa się "znak rozpoznawczo-bojowy używany od XIII do XIX w. przez państwa, ziemie, miasta, dwory, rody, bractwa lub cechy. Był to przymocowany do drzewca kwadratowy lub prostokątny płat, najczęściej o barwie tarczy herbowej, z wyszytym lub malowanym godłem. Obecnie mianem tym określa się weksylia, które są odzwierciedleniem herbu (czyli płat o barwie tarczy herbowej). Na barwach umieszczone jest godło o tak zmienionych kształtach, by zająć jak największą powierzchnię. Mianem flagi jest określane "weksylium używane głównie na lądzie, mocowane do drzewca (masztu) lub liny. Flaga jest znakiem dwustronnym umieszczonym na pojedynczym płacie materiału. Wzór na stronie głównej (awers) ma lustrzane odbicie na stronie odwrotnej (rewers). Chcąc opisać flagę, zawsze prezentujemy stronę główną, rozpoczynając od strony od drzewca lub liny. Niemal zawsze flaga ma kształt prostokąta. Flaga jest najmłodszym, lecz najbardziej rozpowszechnionym rodzajem weksyliów. Najczęściej występujące rodzaje flag to: państwowa, narodowa, głowy państwa, urzędowa, rangowa, funkcyjna (premiera, ministrów, szefów służb), rodzajów sił zbrojnych - objaśnia Marek Kwiecień.

Czytelnikom przyda się parę słów o herbie Jelita, Janie Sobiepanie Zamoyskim i Twierdzy Zamość. Przypomnijmy, że jednym z uczestników bitwy pod Płowcami, która odegrała znaczącą rolę w przyznaniu Zamoyskim herbu "Jelita", był rycerz Florian Szary. Opisywał to wierszowanym utworem "Jelita" Bartosz Paprocki w 1578 r. ("Gniazdo cnoty").

(...) Ten mąż, który był dziedzic prawy herbu tego,
Floryjan Szary imię było własne jego,
Ma być herb w krwawym polu z żelaznymi groty,
Laski złote złożone na krzyż na znak cnoty,
A w hełmie koźle rogi, które nosił, dawne,
Tak ma klejnot nabyty dziś potomstwo sławne.

Pisał także o herbie Zamoyskich w "Jelita - legenda herbowa" Józef Ignacy Kraszewski.

"W tem spotkaniu Florjan Szary, który był już trzech znakomitych rycerzy niemieckich z konia zsadził, rzucił się z kilku swoimi wprost na komtura wielkiego, Plauena. Najdzielniejsi krzyżaccy bracia bronili ostatniego dowódcy. Szary natarł na nich z taką gwałtownością, że trzy nastwione włócznie strąciwszy zbroję lekką rycerza utkwiły w nim. Padł nie wydawszy jęku..., a koń jego stanął nad nim, kopytami wrył w ziemię i przykrył go sobą chroniąc od stratowania i zgniecenia."

A co powiemy o Janie Sobiepanie Zamoyskim? Przydomek "Sobiepan" oznacza, iż Jan Zamoyski cenił sobie niezależność; nie znosił, gdy ktoś narzucał mu własną wolę czy zasady postępowania. Można powiedzieć, że był panem dla samego siebie. Przydomek ten rozpowszechnił Henryk Sienkiewicz w swoim Potopie, którego jednym z bohaterów jest Zamoyski. Prywatnie miał skłonności do nadużywania alkoholu i kobieciarstwa, uznawany był też za osobę bez poważniejszych ambicji politycznych, posiadał jednak ogromną fortunę oraz z powodzeniem dowodził na polu walki.

Nasz noblista nie był zbyt dla niego łaskawy. Tymczasem, w 1655 r., z nadejściem potopu szwedzkiego, w przeciwieństwie do większości szlachty trzeci ordynat, czyli "Pan na Zamościu", zachował wierność królowi Janowi Kazimierzowi. Był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku. W 1656 r. dowodził skuteczną obroną Zamościa przed Szwedami. W czasie bitwy pod Warką w 1656 r. dowodził - freikompanią dragońską (chorągwią lekkiej jazdy) - 300 koni i chorągwią husarską - 137 koni.

Rzecz o Twierdzy Zamość. Zapisała się złotymi zgłoskami na stronach historii naszej Rzeczypospolitej. Po pierwsze, fundator Zamościa, hetman Jan Zamoyski, odpowiedzialny z losy bezpieczeństwa kraju, zbudował miasto-twierdzę. Włoski architekt Bernardo Morando zbudował twierdzę w stylu nowowłoskim, o kształcie pięcioboku nieregularnego. Zamojskie fortyfikacje składały się z 7 bastionów, kurtyn jej łączących i trzech bram, która w obwodzie miała ok. 3,5 km. Twierdza, jej załoga, w tym prywatne wojska Zamoyskich, skutecznie broniły miasta przez Kozakami i Tatarami, Szwedami, wojskami rosyjskimi i innymi wrogami kraju. W 1866 r. została skasowana przez Rosjan i wyburzona.

Tradycja w polskim narodzie to rzecz święta. Zgodnie ze staropolską tradycją weksylium - Chorągiew Zamojskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej Jana Sobiepana Zamoyskiego - powinien być nośnikami manifestacji herbu, herbu Jelita Zamoyskich. Chorągiew wykonana w jednym egzemplarzu stanowi poziomy płat materii o barwie czerwone i jest dwustronna. Bławat chorągwi posiada wymiary 150 x 240 przytwierdzony krótszym bokiem do drzewca. W przedniej części bławatu umieszczone jest centralnie godło Jelita a część swobodna, cięta w skos dzielona jest na 7 złoto-czerwonych stref - pasów odpowiadającą liczbie bastionów Twierdzy Zamość.