46. ZLT: "Wall Cracks", czyli ostatni wyścig ku wolności

Spektakl "Wall Cracks" (Pęknięcia ścian) w wykonaniu włoskiego Teatro Due Mondi zaprezentowano na zamojskim Rynku Wielkim. Sztuka powstała w 2019 roku w ramach europejskiego projektu Mauerspringer (Wall Jumpers - Muroskoczek) jako spektakl uliczny (7.07.)

"Wall Cracks" - to spektakl o granicach i barierach, których nie można przeskoczyć i przez które nie da się przeniknąć. To co nas dzieli narasta z dnia na dzień. Przyjmuje formę murów, które wyglądają jak wielki labirynt widoczny nawet z powietrza. "Podróżujący" - imigranci, uchodźcy zostają zatrzymani przez te wzrastające budowle, próbują przebić je, przedostać się przez nie na drugą stronę, ale zostają pokonani. Jeśli nie jesteś posiadaczem ważnego paszportu twoja droga kończy się tam, gdzie zaczyna się labirynt murów. Mury - te dosłowne i te wznoszone w ludzkich umysłach, to głównie strach przed nieznanym, przed Obcym. Szacunek i zaufanie rodzą się wtedy, gdy znikają uprzedzenia, gdy robimy coś razem, kiedy napoimy spragnionych, pomożemy zmęczonym dźwigać ich bagaż, kiedy obudzimy się pod tym samym - wspólnym niebem. Wtedy pojawią się spękania w murach i w końcu po tym co nas dzieli, zostaje tylko pył. Spektakl obrazuje jak nasza ignorancja, lęk przed nieznanym dzieli świat i jego mieszkańców. Tylko poznanie likwiduje wszelkie uprzedzenia - możemy przeczytać w recenzji spektaklu.

Spektakl "Wall Cracks" (Pęknięcia ścian) wyreżyserował Alberto Grilli. Teatro Due Mondi z miasta Faenza zaprezentował ten spektakl w Berlinie, w 30. rocznicę upadku muru berlińskiego. Europejski projekt MAUERSPRINGER - Wall Jumpers ma na celu wypracowanie nowej aktywnej publiczności i form partycypacyjnego teatru ulicznego poprzez otwarte warsztaty i spektakle rozgrywające się w nietypowych przestrzeniach w przekonaniu, że teatr uliczny może promować pokojowe współistnienie, otwartość i solidarność wśród uczestników.

Sztuka zaprezentowana została jako wersja włosko-polska. Artyści ze swoim spektaklem zostali zaproszeni przez Grażynę Kawalę, kierownika programowego Zamojskiego Lata Teatralnego do udziału w 45. edycji Zamojskiego Lata Teatralnego, podobnie jak teatr z Armenii, która była poświęcona wielokulturowości, niosąc w sobie przesłanie nawiązujące do wielokulturowego Zamościa w którym przez wielki mieszkały rozliczne, często egzotyczne nacje. Z uwagi na obostrzenia epidemiologiczne, ich przyjazd do Zamościa był możliwy dopiero w tym roku. Ormianie zrezygnowali z przyjazdu do nas z uwagi na konieczność odbycia w Polsce kwarantanny.

Spektakl rozpoczyna scena budowania przez robotników w kaskach muru na granicy, który ma być zabezpieczeniem przed napływem uchodźców, napływem ludzi innych narodowości, innej kultury i tradycji, o innym stylu życia i wyznających inną religię. Kraj odgradza się od tego, co nieznane i obce, co budzi obawy, lęk i zagrożenie. Ten mur z wielką natarczywością i determinacją szturmują obcy przybysze. Dla nich jest to ostatni wyścig ku wolności. Choć zarówno przybysze, jak i widz mogą stwierdzić, iż to pozorny wyścig ku wolności.

"Wall Cracks" realizowany jest za pomocą symboli, wyrazistych schematów, obrazów znanych nam z przekazów telewizyjnych, internetowych oraz muzyki, która punktuje zwroty akcji, czy też podkreśla nadrzędność, wyjątkowość zdarzenia. Jest jeszcze śpiew istotne dla tematu kwestie odczytane w języku polskim przez Martę Słomianowską.

Akcja spektaklu pokazuje też, iż kiedy jednak dany kraj zdecyduje się wpuścić na swoje terytorium obcych przybyszy, nie wywołuje to oczekiwanego przez przepływających morze (dobrze czytelny szum morza) oczekiwanego czy pożądanego rezultatu. Przybywającą podróżniczką z plecakiem nikt nie jest szczególnie zainteresowany. Podobnie rzecz się ma z pozostałą grupą osób przybywających do danego miasteczka/kraju. Ich swoboda obyczaju czy może próba normalnego życia nie jest postrzegana dobrze.

Reżyser kontrastuje sceny organizowania sobie na nowo życia przez przybyszy na obcej ziemi... w namiotach i podejmowane próby asymilacji przeciwstawnymi obrazami, które pokazują niczym nie zmącone sielankowe życie rodzimych mieszkańców, np. poprzez słynne five o clock, czyli tradycyjne picie herbaty przez Brytyjczyków o 5 po południu, czy też paradę szlachetnie urodzonych w oryginalnych prestiżowych wyścigów konnych Royal Ascot, popijanie szamana i serwowanie tortu, a także radosną i relaksującą grę w badmintona.

Mocną sceną jest legitymowanie przez przedstawiciela służb granicznych kobiety pragnącej przekroczyć granicę. Obcesowość, arogancja i brak empatii u urzędnika nie zwiastuje jego pozytywnej decyzji. Tablica z przypiętymi paszportami pokazuje, że pokonanie tej granicy raczej nie jest możliwe.

Z takich kontrastów i przeciwstawnych sobie symboli włoski reżyser Alberto Grilli buduje cały swój spektakl. Widz wychwyci także zupełne niezrozumienie tradycji i obyczajów przybyszy przez lokalną społeczność. Mamy tu pokazanych św. Mikołajów zupełnie nieznanych w tradycji czy religii niektórych narodów. Ze strony tych przyjaznych przybyszom mieszkańców pada też zaproszenie do przyjęcia poczęstunku w postaci pierników na Boże Narodzenie, którego przecież nie obchodzą pewne nacje, a nawet wprost nie uznają, co pokazuje zupełną ignorancję czy też brak podstawowej wiedzy u danego narodu w stosunku do przybywających z innych kontynentów.

Podczas spektaklu możemy usłyszeć także krytyczne komentarze tych mieszkańców, którzy nie są zbyt przychylni przybyszom ze zdecydowanie odmiennych kulturowo krajów. Jeden z nich bardzo wyrazisty brzmi: "Jak myślicie, co tu znajdziecie? Nie rozumiem Cię! Robicie dzieci i nie potraficie ich nakarmić!" I nie można tym komentarzom odebrać zasadności.

Artyści nie dają prostych odpowiedzi, to nie jest ich rolą. Jak powiedziała Tanya Horstmann, wiodąca postać spektaklu, artyści nie chcą zmieniać tym spektaklem ludzi, szanują inne zdanie, ale w pewien sposób chcą wpłynąć na zmianę światopoglądu. Mają jednak nadzieję, że prezentowanym spektaklem coś zmienią w sposobie myślenia decydentów i mieszkańców krajów, do których przybyli i przybywają uchodźcy. Należy przyznać, że to bardzo ideowe podejście do problemu, jaki dotknął i dotyka Europę, a nawet świat, od kilku, a może nawet kilkunastu lat.

-W teatrze spotykamy się z wyselekcjonowaną publicznością. Przygotowujemy sztuki dla tej publiczności, zgodnie z wartościami, pokazując też odmienne punkty widzenia. Wierzymy, że zmiana nastawienia do przybywających do Europy, może nastąpić poprzez działania oddolne i doprowadzić do pokojowego współistnienia  - podkreśliła Tanya Horstmann.

Tłumaczyła z języka włoskiego - Katarzyna Gawęda-Walerych.

Portal Zamość online jest patronem medialnym 46. Zamojskiego Lata Teatralnego

Zobacz podobne:
     47. ZLT: "Bóg mordu" rządzi / 2022-07-14
     47. ZLT: Popisowi "Oszuści" / 2022-07-07
     47. ZLT: "Wstyd" po polsku / 2022-07-06
     47. ZLT: Widowiskowy "Przystanek Klaunada" / 2022-06-29
     47 ZLT: W Zamościu zainaugurowano Święto Teatru / 2022-06-28
     47 Zamojskie Lato Teatralne / 2022-06-19
     46. ZLT: Spełniona "Boska" Teatru Ludowego / 2021-08-04
     46. ZLT: Demoniczny "Faust" - rozmowa z reżyserem Marcinem Herichem / 2021-07-06
     46. ZLT: "Rok nieistnienia" - wystawa Teatru FOTOgrafii w ZDK / 2021-07-01
     46. ZLT: Za taborem, czyli "Drom - ścieżkami Romów" / 2021-06-25
     46. ZLT: Inauguracja z Teatrem Migro z Krakowa / 2021-06-22
     46. ZLT: Siła opowieści - rozmowa z Grażyną Kawalą / 2021-06-20
     Lato z 46 Zamojskim Latem Teatralnym / 2021-06-08
     45. ZLT: Skrzypek opętany i Inny Kwartet na podsumowanie święta teatru / 2020-10-22
     Ocalenie świata - "Zagłada" Piotra Szewca w sztuce Fundacji Banina / 2020-09-22
     45. ZLT: "Zagłada" w Zamościu - rozmowa z reżyserem Bartłomiejem Miernikiem / 2020-09-17
     Medal Województwa Lubelskiego dla Grażyny Kawali / 2020-09-15
     45. ZLT: Rozmowa z reżyserem "Komediantów" - Bartłomiejem Ostapczukiem / 2020-08-25
     45. ZLT: "Komedianci" Teatru Pantomimy Mimo na Rynku Wielkim / 2020-08-24
     45. ZLT: "Wiśniowy sad" o czasie, który mija... / 2020-07-24

Warto przeczytać:

[do góry]