"Ulica Poetycka" na dobre wrosła w kulturalny krajobraz Zamościa. Gośćmi 14. edycji byli: Agnieszka Pajączkowska, Andrzej Stasiuk i Marcin Kydryński. W ZDK odsłonięto "Znikomka", najnowszą rzeźbę Bartłomieja Sęczawy, inspirowaną poezją Bolesława Leśmiana (10-11.09.).

"Ulica Poetycka" to zwyczajowo rozliczne spotkania z literaturą i sztuką. Temat najnowszej edycji "Ulicy Literackiej" brzmiał: "Zatrzymane w kadrze fotografii i literatury". Wszystkie wydarzenia odbyły się w Zamojskim Domu Kultury. Pamiątką po sobotnim wydaniu "Ulicy Poetyckiej" będzie "Znikomek", rzeźbiony, piąty z bohaterów poezji Bolesława Leśmiana. Ale zacznijmy po kolei.

Honory gospodarza pełnił Janusz Nowosad, dyrektor Zamojskiego Domu Kultury. Najpierw uczestnicy spotkania ujrzeli oświetloną punktowo mieniącą się blaskiem za sprawą wprawnej ręki artysty rzeźbę "Znikomka". Następnie, na scenę, markując potknięcie, wszedł sam Janusz Nowosad, by po otrzymaniu oklasków, stwierdzić z właściwą sobie nonszalancją: - I tak przegrywam ze "Znikomkiem"! Tym samym zapracował na kolejne brawa.

- Witam Państwa w drugim dniu Festiwalu "Ulica Literacka". Wczoraj mieliśmy okazję rozmawiać z regionalistami i słuchać Dariusza Łukasika, rzucić okiem na wystawę "Jeden obraz i cytaty". A później był tu, na tej sali Andrzej Stasiuk i Marcin Kydryński. Organizatorem Festiwalu jest Zamojski Dom Kultury, a mecenat nad Festiwalem sprawuje Miasto Zamość.

- Dzisiaj, za chwilę, symboliczne odsłonięcie "Znikomka", piątej postaci Leśminowskiej w przestrzeni Miasta Zamościa. Symboliczne i tutaj muszę się wytłumaczyć. Symboliczne, bo po raz pierwszy na scenie. Remont i modernizacja ZDK rozwija się tak dynamicznie, że miejsce na którym "Znikomek" ma usiąść, będzie zburzone. Mówię tutaj o schodach głównych prowadzących do ZDK. Proszę się nie martwić, później będą piękne, granitowe schody, a na tychże schodach zasiądzie "Znikomek".

- Powiedziałem o piątej postaci. Te cztery poprzednie - "Bajdała z Dusiołkiem" na Rynku Wodnym, a całość tego wydarzenia sfinansował Zamojski Dom Kultury, następnie "Srebroń" na ulicy Żeromskiego, w tym wydarzeniu pomógł nam Zamojski Klub Rotariański, mówię tutaj o donatorach, "Gady" na ul. Staszica i Morandówka, i "Skrzypek Opętany" w bramie prowadzącej do Parku Miejskiego sfinansował Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Donatorem "Znikomka" jest pani Stanisława Igras, okulistka - podkreślił Janusz Nowosad i zaprosił na scenę Piotra Zająca, zastępcę Prezydenta Zamościa oraz Stanisławę Igras, która przedstawiła powody swojej decyzji ufundowania rzeźby dla ZDK.

- Jeden powód, to ZDK, który jest dla mnie bardzo ważną placówką kulturalną, najważniejszą w moim 45 letnim pobycie w Zamościu. Przyjechałam tu 6.12.1976 r. Na cztery lata przed jubileuszem Zamościa. Zamość był rozkopany. I zrobiło mi się smutno. Ale jak się dowiedziała, że są trzy ważne instytucje kulturalne - Dom Kultury, Orkiestra i kino to się bardzo ucieszyłam i tak zostało do dziś. To są te główne powody. "Znikomek" jest przeznaczony dla Zamojskiego Domu Kultury i cieszę się, że będzie stał przed budynkiem i będzie zachęcał do wejścia tutaj i budowania swojego wnętrza. Dlaczego Leśmian? Bo Leśmian jest naszym wielkim poetą i powinniśmy promować to, co nasze. Dlaczego "Znikomek"? Poprosiłam Bożenę Fornek, która pracuje w ZDK i jest odpowiedzialna za "Ulicę Literacką", aby wyszukała mi wiersze Leśmiana, które w treści zawierają oczy, albo w tytule. Chciałam taką rzeźbę, bo oczy to zwierciadło duszy. Dlatego spośród wierszy, które udostępniła mi Bożena Fornek, wybrałam wiersz "Znikomek". A przy okazji jako okulistka powiem, że ta rzeźba to przypadek okulistyczny. Szczegółów nie będę ujawniać, każdy może to zobaczyć - powiedziała Stanisława Igras.

O Zamościu jako mieście kultury, o kalendarzu wypełnionym po brzegi wydarzeniami kulturalnymi pięknie mówił Piotr Zając, zastępca prezydenta Zamościa.

- Przywołam Zamojskie Lato Teatralne i dwa spektakle, który w lipcu wystawiono w już w odnowionej Sali widowiskowej ZDK. Za chwilę mamy Festiwal "Dwa Teatry". To wszystko jest dla Państwa i bardzo się cieszę, że jesteście Państwo z nami, bo to Wy jesteście ludźmi kultury. Bardzo gratuluję tego wydarzeni, to to już 14. Odsłona tego wydarzenia. Bardzo dziękuję pani Stanisławie, gratuluję Bartłomiejowi Sęczawie, autorowi rzeźby jak i Januszowi Nowosadowi, dyrektorowi ZDK za realizacje tego wydarzenia.

Dyrektor Nowosad, z należytą możliwą estymą, zaprosił na scenę Bożenę Fornek, pomysłodawczynię Festiwalu i rzeźb Leśmianowskich i Bartłomieja Sęczawę, artystę rzeźbiarza, autora "Znikomka". I to przezacne grono osób dokonało ceremonii oficjalnego odsłonięcia przepięknej, stylizowanej na poetyckie postaci wierszy Leśmiana rzeźby. Doskonałe dzieło pokazuje ogromną fantazję i wyobraźnię artysty, jego wrażliwość oraz niezwykły kunszt i talent. Należy podkreślić, iż Leśmian kreując bohatera ballady "Znikomek" podaje opis fragmentaryczny, jeśli chodzi o wygląd swojego stwora, wymienia jedynie parę cech, ponieważ skupia się na dynamice balladowej akcji. Dodajmy, iż postaci Leśmianowskie słabość, kruchość i efemeryczność egzystencji, a nawet kompleks niższości; przede wszystkim rzadko straszą (do wyjątków należy Dusiołek), a jeśli budzą przerażenie, to raczej dlatego, że same boją się i zasługują na współczucie. I taki jest "Znikomek" Sęczawy, ale przy tym piękny.

Odczytania "Znikomka", czyli wiersza Bolesława Leśmiana podjął się, za namową Bożeny Fornek, Piotr Linek, na co dzień pracujący w I Liceum Ogólnokształcącym. Jest poetą, wydał kilka tomików poezji. Jego odczytaniu towarzyszyła sceniczna prezentacja w wykonaniu Katarzyny Linek, która jest wykonawczynią piosenek do tekstów Bolesława Leśmiana i Marka Grechuty. Graficzna prezentacja przygotowana została przez Olę Bikowską.

W cienistym istnień bezładzie Znikomek błąka się skocznie.
Jedno ma oko błękitne, a drugie - piwne, więc raczej
Nie widzi świata taksamo, lecz każdym okiem - inaczej -
I nie wie, który z tych światów jest rzeczywisty - zaocznie?

Dwie dusze tai w swej piersi: jedna po niebie się włóczy, -
Druga - na ziemi marnieje. Dwie naraz kocha dziewczyny:
Ta czarna - snu wieczystego na pamięć barwnie się uczy, -
Ta jasna - całun powiewny tka dla umarłej doliny.

Którąż z nich kocha naprawdę? Złe ścieżki! - Głębokie wody! -
Urwiska! - Nawoływania! - I znikąd żadnej pomocy! -
I powikłane od lęku, w mrok pierzchające ogrody! -
A w dłoniach - nadmiar istnienia, a w oczach - okruchy nocy!
I mgła na ustach dziewczyny, rumianych marzeń rozgrzewką, -
A kwiaty wzajem się widzą, - a zgony wzajem się tłumią! -
Znikomek spożył kęs nieba i mięsza złotą mątewką
Cień własny z cieniem brzóz kilku. A brzozy śnią się i szumią...

Całość dookreślonej przez Piotra Linka "Znikomej prezentacji" komplementarna i wprost znakomita. Wspaniała interpretacja zarówno sceniczna jak i graficzna. I wreszcie bez zarzutu, oryginalna analiza wiersza "Znikomek" i samego Znikomka przez Piotra Linka. Powstał w ten sposób niezwykły portret pamięciowy Znikomka.

Można przyjąć, iż dezorientacja Znikomka, jego zbłąkanie i chaos wydają się alegorią rozterek filozofów. Żyje on na pograniu światów, może też z tego powodu, iż ma różnobarwną parę oczu, jak wielokrotny banita. W świecie przedstawionym zapewne egzystuje na marginesie istnienia, który jednak może skupiać największe tajemnice całego Bytu. Genialny ten Leśmian.

Jak powiedziała Bożena Fornek, leśmianowskich motywów na "Ulicy Literackiej" nigdy dość. Toteż, wydarzenie uświetnił leśmianowski spektakl "Zamyślenie" w wykonaniu Dominiki Ostałowskiej, aktorki Teatru Studio w Warszawie i Igora Przebindowskiego, muzyka, aranżera, multiinstrumentalistę, producenta.