Bronisław Waluda: "Samoobrona Zamojszczyzny przed eskalacją 1939 -1944"

Na rynku księgarskim pojawiła się książka "Samoobrona Zamojszczyzny przed eskalacją 1939-1944" autorstwa Bronisława Waludy, z pochodzenia zamościanina, dla którego Wyzwolenie - znaczyło więzienie i łagry.

Chciałbym, aby moje relacje odtworzone po wielu latach posłużyły potomnym za jedno z wielu źródeł historycznych dotyczących losów Polaków więzionych w sowieckich łagrach, jak określił Józef Czapski w tytule swojej książki - na nieludzkiej ziemi. Cytat ten pochodzi z wydanej przed kilkoma miesiącami książki "Z Armii Krajowej na Sybir", będącej wspomnieniami majora AK w stanie spoczynku Zbigniewa Kruka.

Książka "Samoobrona Zamojszczyzny przed eskalacją 1939 -1944" to druga po "Droga z Zamościa do Zamościa" książka Bronisława Waluda. Nie powiela opisów wcześniejszych, ale dodaje swoje bardzo ciekawe wątki.

Autor w sposób żywy i interesujący opisał ostatnie lata przedwojennego Zamościa. W 1939 r. był uczniem Gimnazjum i Liceum im. Hetmana Jana Zamoyskiego, był także harcerzem. Reprezentował szkołę na obozie sportowym w Sierakowie w poznańskim. Niestety z powodu działań przygotowawczych do wojny pobyt na obozie został skrócony. Nie przeczuwał wówczas jak tragicznie potoczą się jego dalsze losy.

Wszystkie wydarzenia przebiegały błyskawicznym tempie. Wojna, pomoc rannym żołnierzom, konspiracja w strukturach Armii Krajowej oraz praca w Spółdzielni Rolniczo-Handlowa "SNOP". Podczas okupacji instytucje gospodarcze, tak jak i Spółdzielnia Spożywców zaakceptowana przez władze niemieckie, dawały schronienie wielu osobom zaangażowanym w konspirację. Chroniły od głodu najpierw ludność wysiedloną z poznańskiego, później mieszkańców Zamojszczyzny, między innymi zabezpieczając materiał siewny, aprowidując oddziały partyzanckie. Wiele osób za pomoc oddało życie. Temat bardzo mało znany z historii II wojny światowej.

W październiku 1944 roku aresztowany przez NKWD i UB został zesłany do Zespołu Obozów Karnych NKWD "Uprawlenie 270 Borowicze". W lutym 1946 roku wrócił do Polski. Ukończył Akademię Handlową w Poznaniu Oddział w Szczecinie, następnie obronił doktorat w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie. Czynnie uczestniczył i uczestniczy w życiu Warszawskiego Koła Zamościan.

Dzięki zaangażowaniu Pana Waludy, już po wojnie, udało się umieścić w Rotundzie Zamojskiej w Celi Spółdzielców imiona i nazwiska osób związanych ze spółdzielczością zamojską, którzy oddali życie za wolny kraj.

Książka Bronisława Waludy nie jest tylko książką autobiograficzną, bowiem autor łączy swoje przeżycia z wydarzeniami dziejącymi się równolegle w Zamościu i regionie, a także umieszcza szersze tło historyczne. Wielką wartością książki jest opisanie Zamościa poprzez własne doświadczenie szkoły, wojny, konspiracji. Materiał w większości jest mało znany. Bohaterami są koledzy, nauczyciele, pracownicy. Nie brakuje również ciekawostek z życia Zamościa.

Ciekawa, napisana pięknym językiem książka pana Waludy "Samoobrona Zamojszczyzny przed eskalacją 1939 - 1944", powinna być podstawową literaturą dla wszystkich tych, którzy chcą poznać życie Zamościa przed i w czasie II wojny światowej widziane oczyma ucznia liceum, pracownika spółdzielczości, konspiratora, zesłańca, wielkiego miłośnika Zamościa. Tam znajdziemy dużo nazwisk i wydarzeń być może dawno zapomnianych.

Książka do kupienia w sklepie "Antykwariat" przy ulicy Staszica w Zamościu.

* * *

Bronisław Waluda wraz z córką weźmie udział w uroczystości Zjazdu Żołnierzy 9 p.p. Leg. Armii Krajowej Ziemi Zamojskiej, która odbędzie się 29 maja 2011 r. w Zwierzyńcu.

Program Uroczystości

10:00 - Zbiórka przy Kościele Parafialnym, powitanie gości, ceremoniał wojskowy
- Wystąpienie historyczne / Prezes ŚZŻ AK Okręg Zamość Poseł na Sejm RP Sławomir Zawiślak /
- Wystąpienie Prezesa Środowiska 9 p.p. Leg. AK Ziemi Zamojskiej w Warszawie
/przypomnienie Apostolskiego Błogosławieństwa dla byłych żołnierzy 9 p.p. Leg. AK ZZ i ich Rodzin otrzymanego przed 25 laty od Ojca Św. Jana Pawła II /
- Wręczenie odznaczeń, apel poległych i złożenie kwiatów
 10:45 - Uroczysta Msza Święta, odsłonięcie tablicy pamięci Józefa Kaczoruka ps. "Ryszard"

Uroczystości Zjazdu Żołnierzy 9 p.p. Leg. Armii Krajowej Ziemi Zamojskiej organizuje Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość oraz Burmistrz Zwierzyńca.

Zobacz podobne:
     W Zamościu pamiętali o powstańcach / 2012-08-04
     Zamojskie obchody wybuchu powstania warszawskiego / 2012-07-28
     W Osuchach uhonorowano uczestników walk sprzed 68 lat / 2012-06-28
     W Zwierzyńcu spotkali się byli żołnierze Armii Krajowej / 2012-05-30
     Reprezentacyjny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego wystąpi w Zamościu / 2012-03-11
     Medale od ministra i odznaki od Światowego Związku Żołnierzy AK / 2011-11-18
     Opisali losy żołnierzy AK Inspektoratu Zamość / 2011-11-16
     Konkurs "Historia mojej małej Ojczyzny" / 2011-09-07
     Trzy wrześniowe rocznice / 2011-08-29
     Uroczystości z okazji 67. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego / 2011-07-24
     Spotkają się byli żołnierze AK / 2011-05-25
     Sprawozdanie z działalności Światowego Związku Żołnierzy AK Okręgu Zamość / 2011-05-06
     Zmiany we władzach Światowego Związku Żołnierzy AK Okręgu Zamość / 2011-05-06
     "Historia mojej małej Ojczyzny"- konkurs kultywujący postawy żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego / 2011-05-06
     Rondo obok kościoła NMP imienia Zygmunta Pomarańskiego? / 2011-03-25
     Przywróceni do czci "Żołnierze wyklęci" / 2011-02-27
     Byli akowcy spotkali się przy opłatku / 2011-01-31
     Walczył z Niemcami by trafić na Sybir, wspomnienia Zbigniewa Kruka / 2010-11-27
     "Z Armii Krajowej na Sybir"- promocja książki / 2010-10-26
     W Zamościu odbiją więźniów. Obchody Dnia Polskiego Państwa Podziemnego / 2010-09-24

Warto przeczytać:

[do góry]