Gmina Telatyn jest usytuowana w południowej części powiatu tomaszowskiego. Sąsiaduje z gminami Dołhobyczów, Łaszczów, Mircze, Ulhówek. Obejmuje swym zasięgiem 14 miejscowości. Rozległe obszary Telatyna i jego okolic należały niegdyś do kilku majątków ziemskich. W XIX i na początku XX stulecia współegzystowali mieszkający tutaj wyznawcy religii prawosławnej i rzymskokatolickiej oraz w mniejszym stopniu hebrajskiej.

Obecnie są to piękne krajobrazy Grzędy Sokalskiej z dopływami Huczwy; nieskazitelna przyroda oraz częściowo jeszcze zachowane zabytki przypominające o minionych czasach. Piękne położone, nad rzeką Kmiczynką są Nowosiółki ze wzniesioną ok. 1800 roku świątynią. Służyła ona najpierw unitom, a po 1875 roku wyznawcom prawosławia. Na początku XX wieku została rekoncyliowana na potrzeby parafii rzymskokatolickiej p.w. Przemienienia Pańskiego.

W skład gminy Telatyn wchodzi Poturzyn, gdzie przebywał przez krótki czas w 1830 roku Fryderyk Chopin. Tutaj, oraz w Żulicach zachowały się pozostałości zabudowań dworskich. Są tylko niewielką cząstką obiektów, z których znaczna część została zniszczona w czasie II wojny światowej oraz podczas wydarzeń, które nastąpiły bezpośrednio po niej.

Okazały był dworek w Łykoszynie - prowadziła do niego aleja wysokich drzew. Majątki ziemskie na przestrzeni wieków posiadały licznych właścicieli. Długi czas Dutrów należał do Świeżawskich, dziedzicami Nowosiółek byli m.in. Rastawieccy, z którego to rodu pochodził Edward - uznany w Królestwie Polskim kolekcjoner rysunków, obrazów, miniatur i map.

Do gminy Telatyn należy miejscowość Franusin - nazwana tak od Franciszki Kaszowskiej, właścicielki dóbr w 2. połowie XIX wieku.

Historii wspominanych oraz innych miejscowości gminy Telatyn jest poświęcony kolejny, dwunasty tom z serii Dzieje Gmin Zamojszczyzny. Autorzy tego opracowania: Józef Niedźwiedź, Ewa Niedźwiedź i Elżbieta Stąsiek - Witkowska zaprezentowali dzieje gminy od czasów prehistorycznych do obecnych. Przedstawili w ten sposób historię: Dutrowa, Franusina, Kryszyna, Łachowiec, Łykoszyna, Marysina, Suszowa, Posadowa, Wasylowa Małego, Telatyna, Radkowa oraz wspomnianych, Poturzyna, Nowosiółek, Franusina i Żulic. Praca w sposób skondensowany, niemal słownikowy omawia stosunki własnościowe, dzieje szkolnictwa, mozaikę religijną, organizacje społeczne i gospodarcze, kulturę materialną oraz dzieje zabytków na tych terenach. Szczególnie cenne są archiwalne fotografie nieistniejących obiektów: m.in. okazałego zespołu parkowo-pałacowego w Posadowie oraz cerkwi w Poturzynie i Radkowie.

Ze względu na walory ilustracyjne oraz rzetelne informacje o historii miejscowości gminy Telatyn, książka warta jest polecenia regionalistom oraz uczniom, którzy chcą zgłębić wiedzę na temat swej małej ojczyzny.

  Józef Niedźwiedź, Ewa Niedźwiedź, Elżbieta Stąsiek - Witkowska, Dzieje miejscowości gminy Telatyn, powiat tomaszowski, Wydawca: Urząd Gminy Telatyn, druk; Drukarnia Akapit Telatyn - Zamość 2011, ss. 128.