Znalezienie tematu na felieton zajmuje mi różną ilość czasu. Czasem jest to dobre kilka dni, ale bywa, że zagadnienie samo pcha mi się w ręce. Ta druga opcja zazwyczaj dzieje się zupełnie niespodziewanie i opiera w dużej mierze na przypadku. Tak też było i tym razem. Po prostu na początku tygodnia wróciłem z zajęć na uczelni i włączyłem telewizję.

Na ekranie leciał zwykły program. W pewnym momencie jednak pojawił się następujący obrazek: bawiące się dzieci w wieku przedszkolnym, które wypowiadały w kierunku koleżanki lub kolegi różnorakie wyzwiska. Wszystko to miało zapewne na celu zaszokowanie widza, bo zostało opatrzone zdaniem "One nie nauczyły się tego same" i ogólnym przesłaniem, by nie uczyć dzieci pogardy dla innych. I wszystko może nawet byłoby całkiem fajnie wykonane, gdyby nie pewien szczegół. Rozumiem bowiem intencje, jakimi kierowali się autorzy spotu umieszczając w nim inwektywy typu "Ty wieśniaro", "Ty pedale" albo "Ty downie", ale do mego ograniczonego umysłu nie może jakoś dotrzeć sens pierwszego wypowiedzianego tam zdania, a mianowicie "Twoje zabawki są sto lat za Murzynami!".

Pomimo wykonania w tym momencie przebitki na smutną twarz lalki-Murzynki, w pierwszym momencie myślałem, że się przesłyszałem, ale kiedy w dwie godziny później obejrzałem spot ponownie, to zagnieździła się we mnie myśl, że ktoś tu chyba zwariował.

Po pierwsze - czy ktoś z Państwa był kiedykolwiek świadkiem wypowiadania takich słów przez dziecko? Bo ja nie! Owszem, słyszałem z bardzo młodych ust wieśniarę, downa i jeszcze parę określeń nawet jeszcze mniej kulturalnych, ale powyższego sformułowania nigdy! Jest ono przede wszystkim zdecydowanie za długie i przez to trudne do zapamiętania przez umysł dziecka. Poza tym co ono niby oznacza? Że zabawki kompana z piaskownicy są stare, niemodne czy jakie? Dziecko rozumek ma wprawdzie nie za duży, ale musi wypowiadane frazy rozumieć w sposób przynajmniej przybliżony.

Po drugie - na czym polega obraźliwość tego sformułowania? Jest ono przecież znane od bardzo dawna i często określa się nim nawet naszą rzeczywistość społeczno-polityczną, przez co przynajmniej ja na miejscu Murzynów uznałbym je wręcz za nobilitację. Zabawki nie mają tu nic do rzeczy.

Po trzecie - czy mam rozumieć, że to zdanie uczy dzieci rasizmu? Proszę mnie nie rozśmieszać. Rasizm jest pochodną wielu znacznie poważniejszych czynników i na pewno nie wypływa z wartościowania cudzych zabawek.

Nawet kilkuletnie dzieci potrafią rzucać na siebie dużo gorsze obelgi. Biorąc to pod uwagę, moje zdanie jest następujące: albo twórcom kampanii zabrakło rozeznania w tej kwestii i musieli szukać na doczepkę jakiegoś wyrażenia, które wydało im się prawdziwe, albo lista dziecięcych epitetów, przedstawiona kierownictwu telewizji do akceptacji, była stosownie długa, ale większość odrzucono, aby ich nie propagować. Takie postępowanie nazwałbym hipokryzją.

Przykro mi pisać owe słowa, bo to kolejna kampania społeczna, którą przez głupotę popsuto. Pisałem na tych łamach o akcji "Pełnosprawni w pracy", a teraz doszła do niej powyższa perełka. Z sentymentem wspominam przedsięwzięcie "Powstrzymaj przemoc domową" z billboardami opatrzonymi hasłami w rodzaju "Bo zupa była za słona", gdyż to prawda, że się z niej wyśmiewano, ale na tle tych najnowszych wypada naprawdę przyzwoicie. Zresztą to nie od kampanii zależy kultura społeczeństwa. Chamem może być każdy i to niezależnie od wykształcenia lub piastowanej posady. Ostatnio przekonałem się, że nie wyklucza tego nawet wcześniejsze zasiadanie w Senacie i w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Sęk jest bowiem w tym, aby dzieci były wychowywane nie tylko właściwie pod względem sposobu, ale i przez naprawdę odpowiednich ludzi, czyli rodziców, a nie państwowe instytucje. Cóż jednak z tego, skoro zdaniem większości poglądy te umiejscawiają się jakieś sto lat za Murzynami...