Na wystawę "Juliusz Słowacki w ilustracji" składa się 45 prac 22 autorów. To rezultat XVI Pleneru Ilustratorów, poświeconego twórczości jednego z najwybitniejszych poetów polskich doby romantyzmu. Plener odbył się w 1999 roku, w 190 rocznicę urodzin i 150 rocznicę śmierci poety.

Jerzy Flisak - Grób Agamemnona

Z okazji dwusetnej rocznicy urodzin Wieszcza Narodowego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił, w dniu 9 stycznia, rok 2009 Rokiem Juliusza Słowackiego. W przeddzień 160 rocznicy śmierci (poeta zmarł 3 kwietnia 1849 roku w Paryżu), Biuro Wystaw Artystycznych Galeria Zamojska zaprezentowała twórczość Juliusza Słowackiego w pracach polskich ilustratorów.

- Tradycyjnie wzięli w nim udział zarówno twórcy powszechnie już uznani, laureaci wielu nagród - Janusz Stanny, Józef Wilkoń, Jerzy Flisak, Krystyna Michałowska, Wanda i Bogusław Orlińscy, jak też wyróżniający się graficy młodszego pokolenia - relacjonuje Jerzy Tyburski, dyrektor BWA.

- Swoje prace na wystawę nadesłali również ilustratorzy, którzy nie brali udziału w plenerze, m.in. Antoni Boratyński, Wiesław Majchrzak, Franciszek Maśluszczak, Teresa Wilbik, a ze zbiorów BWA włączyliśmy rysunki Macieja Jędrysika - uzupełnia dyrektor Tyburski.

Indywidualne zainteresowania objęły zarówno duże poematy, a więc: "Ojciec zadżumionych", "Beniowski", Król Duch", "Grób Agamemnona". Na wystawie znajdziemy również ilustracje pokazujące sceny z popularnych, wielokrotnie na deskach teatrów wystawianych, dramatów scenicznych: "Balladyna", "Fantazy", "Ksiądz Marek", "Lilla Weneda", "Sen srebrny Salomei", "Mazepa".

Bogusław Orliński - Anhelli

O ocenę przekazu poety, zawartego w ilustracjach, proszę Jerzego Tyburskiego.

- Bogactwo treści, odmienność szkół, doświadczeń i postaw ilustrujących je twórców zaowocowały wielką różnorodnością rozwiązań formalnych i warsztatowych, co niezależnie od walorów poznawczych i przesłania wystawy, stanowi dodatkową jej wartość.
Poezja Juliusza Słowackiego nie należy do często ilustrowanej. Przesycona tęsknotą za ojczyzną i smutkiem wywołanym świadomością upływającego czasu wobec nieuchronności zbliżającej się śmierci, skomplikowana w warstwie intelektualnej i emocjonalnej, wysublimowana, prowadzi często wyobraźnię grafika w obszary niemożliwe do zobrazowania. W przeciwieństwie do twórczości Adama Mickiewicza po dziś dzień nie doczekała się swojego ilustratora. W tym kontekście wystawa jest równocześnie głosem twórców tej dyscypliny w ogólnonarodowej dyskusji nad możliwością plastycznej interpretacji słowa wielkiego Polaka, poety - romantyka i tułacza.

* * *

Największy z mistyków polskiej poezji był ulubionym poetą Józefa Piłuskiego. Zgodnie z wolą Marszałka, na granitowej płycie, skrywającej prochy Matki Wielkiego Polaka i Jego serce na cmentarzu na Rossie w Wilnie widnieją cytaty z poematów Słowackiego - "Wacław":

"Ty wiesz, że dumni nieszczęściem nie mogą
Za innych śladem iść tą samą drogą."

oraz z "Beniowskiego":

"Kto mogąc wybrać wybrał zamiast domu
Gniazdo na skałach orła...  niechaj umie
Spać - gdy źrenice czerwone od gromu,
I słuchać jęk szatanów w sosen szumie...
Tak żyłem."

- ilustrujące życie i działalność Józefa Piłsudskiego. Cytat ten przygotował osobiście Marszałek przed zgonem, bo przez całe swoje życie szczególnie cenił, niemal wielbił, Juliusza Słowackiego, owego wielkiego Króla-Ducha...

* * *

Warto wybrać się do BWA i przybliżyć sobie twórczość Juliusza Słowackiego w ilustracji, tego, który "królom był równy", szczególnie w Roku Poety. Mnie niezmiennie od lat, zachwycają ilustracje Wandy Orlińskiej. Po książkę w takiej okładce sięgnie każdy - dorosły i dziecko.