Dobrze, że Zamość organizuje swoje forum gospodarcze. Mówię to absolutnie bez żadnej ironii. Powiem więcej - myślę, że byłoby dobrym pomysłem rozszerzenie jego spektrum przynajmniej na skalę wojewódzką, jeśli nie makroregionalną (z Podkarpaciem). Uważam, że miałoby to znaczenie nie tylko prestiżowe, ale i praktyczne. Nie tylko ze względu na kuluary, w których zawsze wiele się dzieje przy tego typu okazjach.

W tej opinii utwierdziłem się po trzeciej edycji Zamojskiego Forum Gospodarczego, które odbyło się w ubiegły piątek. Miało ono co prawda wymiar skromniejszy niż przed rokiem, ale wtedy połączone było z targami pracy, co z jednej strony napędziło frekwencję, ale z drugiej niejako narzuciło temat rozmów. W tym roku targów nie zorganizowano, można więc było dyskutować o większej liczbie spraw. Kiedy dowiedziałem się, że temat panelu dyskusyjnego podczas tegorocznej edycji brzmiał będzie: "Zamojszczyzna peryferiami Europy? Wyzwania dla miasta i regionu do 2020 roku", bardzo się ucieszyłem.

Jeszcze większą radość poczułem, gdy przeczytałem listę zaproszonych dyskutantów. Zwłaszcza, gdy znalazłem na niej nazwisko prof. Grzegorza Gorzelaka z Uniwersytetu Warszawskiego. Z bardzo prostej przyczyny - aby móc przeciwstawić się tezom dla nas szkodliwym, należy się z nimi szczegółowo zapoznać. Najlepiej bezpośrednio, czyli słuchając osób, które je głoszą. A tak się składa, że profesor z UW jest człowiekiem, który reprezentuje grono jawnie głoszące, że Ścianę Wschodnią należy jeśli nie zalesić, to przynajmniej nie wspierać jej szczególnie, bo i tak motorem napędowym rozwoju Polski są i być powinny metropolie.

Profesora, pomimo głoszonych treści, słuchało się naprawdę ciekawie. Z niektórymi jego opiniami mógłbym się zresztą zgodzić, jak choćby ze zdaniem o niekoniecznie dobrze wydawanych przez Polskę środkach unijnych. Ale twierdzenie, że tylko co piąte euro zostało właściwie przeznaczone, jest chyba znacznie przesadzone. Zwłaszcza, że profesor w gronie inwestycji nietrafionych umieszcza m.in. wiele dróg. Jego zdaniem często są to przedsięwzięcia nieprzemyślane, służące jedynie "poprawie bytu ludności" i nie biorące pod uwagę kwestii ich późniejszego utrzymania. Mam tylko tytuł magistra, tak więc gdzie mi tam do profesora, ale do tej pory nie mogę zrozumieć, czym różni się konieczność utrzymania drogi totalnie wyremontowanej od drogi z mnóstwem dziur. Może mi ktoś z Państwa to wyjaśnić?

Prof. Gorzelak powtarzał, że środki pozyskiwane przez nasz region rzadko stawiają na innowacyjność, dlatego są bezsensownie wydawane. Jak zresztą powiedział mi już po dyskusji, przyjazd na forum potraktował jako okazję do weekendowego zwiedzenia Roztocza. To świetnie, bo może w ten sposób przekonał się dlaczego tyle pieniędzy potrzeba u nas na infrastrukturę oraz inne inwestycje, niezbędne do tego, by przyciągnąć biznes obcy lub rozwinąć własny.

Ostatnie zdanie napisałem w nadziei na to, że profesor patrzy na świat w miarę obiektywnym okiem. Ale nadzieja jest matką głupich i prawdę mówiąc po tym, co usłyszałem z ust naukowca podczas dyskusji, raczej nie powinienem liczyć na obiektywizm. Profesor nie uznał bowiem za niewłaściwe zjawiska sprawiającego, że młodzi ludzie wyjeżdżają z naszego regionu nie tylko na studia, ale i do pracy. Przeciwnie, jego zdaniem skoro właśnie metropolie stanowią o sile gospodarczej państwa, to do metropolii wszyscy zdolni powinni się pchać. Dla profesora powodem, dla których inwestorzy wybierają duże ośrodki, jest sama ich wielkość, a nie dostępność komunikacyjna i obecna na miejscu lub przynajmniej możliwa do wykształcenia kadra pracownicza. Wprost powiedział, że Lubelszczyzna nie ma żadnych szans na dogonienie zachodnich regionów Polski. Co więcej, mało realne jest nawet zmniejszenie dzielącego je dystansu. Zebrani nie usłyszeli żadnej recepty na zmianę tego stanu rzeczy. Wszystko co dobre, znajduje się w Warszawie, Poznaniu, Gdańsku, Wrocławiu czy Krakowie. Nawet nie w Lublinie.

Szanowni Państwo, tak nas po prostu widzą w centrum. Paradoksalnie jednak od nas samych zależy, aby ten obraz został zmieniony.

Chyba każdy z nas został ostatnio jakoś "ogołocony" z kogoś z najmłodszego pokolenia rodziny. Chodzi mi głównie o dzieci, które najpewniej do Zamościa po studiach nie wrócą, zasilając kadry pracownicze w metropoliach. Zastanówmy się, jak one tam są lub będą postrzegane. Oczywiście w pierwszej kolejności powinny być dobrymi pracownikami i uczciwymi ludźmi. Nie mogą jednak w ramach życiowej strategii zapomnieć o swym pochodzeniu i odcinać się od korzeni. A przykładów osób, które po zetknięciu się z dużym miastem natychmiast w nie wsiąkają i uważają, że trafiły do lepszego środowiska, w związku z czym to dotychczasowe trzeba porzucić, znam wiele.

Prawda jest taka, że najlepszą reklamą naszego regionu są, a przynajmniej mogą być obecnie, właśnie ci młodzi ludzie, którzy stąd wyjechali i którzy zostali wychowani przez tutejsze rodziny. Jeżeli nie będą się wstydzić swojego pochodzenia lub się od niego odcinać i jeżeli będą pokazywać, że ziemie, z których pochodzą, są dla nich ważne, moim zdaniem zaczną powodować stopniową zmianę myślenia o Polsce wschodniej. Bo tu też żyją ludzie, którzy nie zasługują na zalesienie terenu, gdzie żyją.

A za rok organizatorom forum proponuję zorganizowanie dyskusji o infrastrukturze regionu, czyli o tym, czego nie ma, a być powinno. Rozmowa z pewnością będzie ciekawa.