Zamościowi przybył Leśmianowy Srebroń

Odbywająca się Ulica Poetycka została dookreślona jako Literacki Zamość i poświęcona współczesnym twórcom naszego miasta, którzy wnoszą tu swoją pasje i pomysły. Program pierwszego dnia przyniósł m. in. spotkanie z Piotrem Szewcem i odsłonięcie Leśmianowego Srebronia (26.05.).

Paradę Leśmianowskich postaci w Zamościu otworzył w ubiegłym roku Bajdała (oczywiście z nieodłącznym Dusiołkiem). Zamieszkał na urokliwym Rynku Wodnym, na którym rosną (być może) drzewa pamietające poetę-rejenta, który przemierzał okolice skweru dorożką w drodze do siedziby sądu. Stoi sobie dumnie Bajdała wśród zieleni, w sąsiedztwie budynku Centralnego, w którym poeta przez trzynaście lat mieszkał i tworzył. Leśmianowego, ale też zamojskiego Bajdałę (i Dusiołka), misternie zinterpretował/odtworzył, ku radości oglądających i pomysłodawców, zamojski artysta rzeźbiarz Bartłomiej Sęczawa.

Dusiołek plącze się wśród innych postaci, próbuje straszyć, bo to przecież twór snu włóczącego się po świecie Bajdały:

(...)
Nie wiadomo. dziś wcale,
Co się śniło Bajdale.
Lecz wiadomo, że szpecąc przystojność przestworza,
Wylazł z rowu Dusiołek, jak półbabek z loża.
(...)
Rzekł Bajdała do Boga:
O rety - olaboga!
Nie dość ci, żeś stworzył mnie, szkapę i wołka,
Jeszcześ musiał takiego zmajstrować Dusiołka?

Więc kto stworzył Dusiołka? Czy rację ma Bajdała kierując swoje pretensje w kierunku nieba? Leśmian nie utożsamia się z bohaterem swojej ballady, traktuje go z dystansem. Pokazuje odbiorcom przygodę prostodusznego Bajdały, ponieważ prostota najlepiej odsłania i objaśnia prawdę. Filozof potrzebowałby zestawu uczonych terminów, by zdefiniować zmorę senną. Nie ma tych problemów Bajdała - on wie, uczony w swej prostocie, że to Dusiołek - twór, mara, kłębek ludzkich nerwów. I ma o Dusiołka pretensje do Boga. I nie on jeden. Tysiące ludzi trapionych udręką, która ucieleśnia się w ich snach - te tysiące mogłyby powiedzieć: "Bajdała to ja". I tę samą pretensję wznieść do Boga o swoje prywatne dusiołki. A Bóg? Bóg trwa w ciszy, stwarza iluzję bytu, bywa zazdrosny i odwraca się od ludzkich cierpień. Nie wygląda w tej koncepcji na istotę złą, groźną czy wrogą człowiekowi. Nie - doskonały Bóg jest jakby bezradny wobec losu człowieka i praw istnienia. które sam stworzył. Jakby mówił, wzruszając ramionami: tak być musi! A odwieczne pytanie: ale - dlaczego? Któż to wie?

Pomysłodawcą upamiętniania Bolesława Leśmiana w naszym grodzie, jedenego z najważniejszych i najbardziej oryginalnych poetów pierwszej połowy XX w., przy wykorzystaniu rzeźb bohaterów jego poezji, jest Zamojski Dom Kultury. Odsłanianie kolejnych Leśmianowych postaci odbywa się w ramach przedsięwzięcia Ulica Poetycka, które zyskało siobie już uznanie i dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W tym roku przyszła pora na Srebronia.

Srebroń

Księżyc - to wioska ogromniasta,
Gdzie ciszę ciuła brat mój - Srebroń,
Co siebie własnym snem przerasta,
Więc mu istnienia w srebrze nie broń!
To - niepoprawny Istnieniowiec!
Poeta! - Znawca mgły i wina.
Nadskakujący snom manowiec,
Wieczności śpiewna krzątanina.

Istotą życia Srebronia jest "srebmieć". Po co? Nie wiadomo. Być może po to, by wystąpić przeciw nocy: śmierci świateł, mrokowi, który oznacza nicość, a nicość "kłami połyska" i zdaje się, że nie ma już nic. "I nie ma nic - a księżyc płonie." Księżyc płonie - Srebroń srebrnieje, choć wie, że "nie samym światłem mrok się żywi".

Dla zgromadzonych, wiersz "Srebroń" Bolesława Leśmiana zinterpretował słownie i muzycznie Michał Dudziński, syn Bożeny i Pawła Dudzińskich. W ten sposób wprowadził zgromadzonych w temat uroczystości. Tym razem bohater poezji Bolesława Leśmiana urealniony w przepięknej rzeźbie przez Bartłomieja Sęczawę, "zamieszkał" na stopniach wejściowych do kawiarani Corner Pub, vis-a-vis secesyjnego budynku Centralki, na którym znajdują się dwie tablice pamiątkowe dedykowane Bolesławowi Leśmianowi. Ostatnia autorstwa Bartłomieja Sęczawy została odsłonięta w 2017 r., który był Rokiem Bolesława Leśmiana w Zamościu.

Na uroczyste odsłonięcie Srebronia przybył Andrzej Wnuk, Prezydenta Zamościa, Henryk Gajewski, prezydent Rotary Club Zamość, Małgorzata Bzówka, dyrektor Wydziału Kultury i Sportu UM Zamość. Ulica Poetycka Literacki Zamośc 2018 trw! Jak podkreślił Janusz Nowosad, dyrektor Zamojskiego Domu Kultury, zamojski Rotary Club prowadzi działalność charytatywną na różnych obszarach.

- Jednym z tych obszarów jest kultura, co pozwoliło Zamojskiemu Domowi Kultury zrealizować nasz pomysł, czyli "zasiedlanie" miasta Zamościa postaciami Leśmianowymi. W ubiegłym roku ustawiliśmy Bajdałę na Rynku Wodnym, a za chwilę odsłonimy kolejną postać - Srebronia. Panie Prezydencie, chcemy naszym pomysłem zadać kłam powszechnie głoszonej opinii, że Zamość się wyludnia. To nieprawda! Przybywa nam mieszkańców - powiedział Janusz Nowosad.

Odsłonięcia, czyli zdjęcia diabolicznej peleryny osłaniającej rzeźbę, dokonali czterej panowie: Andrzej Wnuk, Henryk Gajewski, Bartłomiej Sęczawa i Janusz Nowosad. Oczom zgromadzonych ukazał się w całej krasie Srebroń w brązie. Do podziękowań dla autora Leśmianowej postaci artysty rzeźbiarza Bartłomieja Sęczawy przyłączył się prezydent Andrzej Wnuk, zapewniając, iż tych postaci będzie więcej. Prezydent wyraził nadzieję, że wszystkie będą tak doskonałej jakości jak Srebroń.

Z odsłonięcia rzeźby cieszył się również prezydent Rotary Club, fundator Leśmianowej postaci, który ufa, że to przepiękne dzieło będzie przyciągać uwagę mieszkańców i turystów odwiedzjących Zamość. O lokalizacji Srebronia zdecydował fundator, który w Corner Pub odbywa swoje cotygodniowe spotkania. Już na podwórku kawiarnii odbył się pokaz niezwykłego filmu pt.: "Drzewa książkowe", przygotowanego przez uczniów Liceum Plastycznego w Zamościu, który powstał na warsztatach animacji poklatkowej podczas Ulicy Poetyckiej, pod opieką Anny Chabros-Piłat.

Skąd się wzięły Leśmianowskie postaci? Znikomek i Srebroń, Migoń i Jawrzon, Dżananda lub Śnigrobek? "Idą z mroku, na oślep, spiesznie, kolejno"... Gdzie rzecz się odbywa? "W marzeniu moim. Puste na przestrzał komnaty (...) Snu próżnia nagle się zaludnia". Czyż nie dziwna to parada gwiazd - baśniowych osób "potworzonych" przez poetę Bolesława Leśmiana? Są straszne i dziwaczne, groźne lub piękne - a wszystkie domagają się - istnienia. Kim są? To wie tylko Poeta Leśmian. Który bohater z Leśmianowej poezji pojawi się w przyszłym roku? To wie, póki co, dyrektor Nowosad!

Portal Zamość onLine był patronem medialnym Ulicy Poetyckiej Literacki Zamość 2018

Zobacz podobne:
     14. Ulica Poetycka z Leśmianowskim "Znikomkiem" wg Bartłomieja Sęczawy / 2021-09-16
     Ulica Literacka - program / 2020-09-09
     Festiwal Ulica Poetycka cz.II / 2019-08-26
     Ulica Poetycka 2019 - program / 2019-05-16
     11. Ulica Poetycka - nie tylko dla miłośników poezji, literatury, muzyki... / 2018-09-03
     Ulica Poetycka 2018: Wieczór Autorów Zamościa / 2018-05-31
     Ulica Poetycka 2018: Zamość niezwykły w powieściach i poezji Piotra Szewca / 2018-05-29
     Ulica Poetycka - Literacki Zamość / 2018-05-24
     Bajdała i Bedeker, czyli śladami poety Leśmiana / 2017-06-03
     Atrakcje Ulicy Poetyckiej / 2017-05-17
     Leśmianowska Ulica Poetycka - program / 2017-05-15
     Bajdała otworzy Leśmianowską Ulicę Poetycką / 2017-04-30
     Zwycięskie wiersze Turnieju Literackiego Ulicy Poetyckiej / 2015-09-26
     O Stefanie Milerze na Ulicy Poetyckiej / 2015-09-23
     Bruneci ze Stefanem Milerem / 2015-09-17
     Ulica Poetycka. Architekci naszej Rzeczywistości - Stefan Miler / 2015-09-02
     Turniej Literacki im. Bolesława Leśmiana / 2014-08-20
     Ulica poetycka - podróż z bagażem słów - program / 2014-08-20
     Ulica poetycka - podróż z bagażem słów / 2014-07-31
     Ulica Poetycka - Nowe Miasto / 2013-06-20

Warto przeczytać:

[do góry]