Rezultatem konkursu na "Smaki Zamościa i Roztocza" zorganizowanego w ramach XVI Jarmarku Hetmańskiego jest zacne danie obiadowe, składające się z zupy pokrzywowej ze szczypiorkowymi kluseczkami, chleba żytniego pytlowanego, gęsi z Roztocza z jagłami i nalewki z brusznicy (4.06.).

- Mamy fantastyczne smaki, wspaniałą, zdrową kuchnię regionalną, którą powinniśmy eksponować nie tylko w Polsce, ale poza jej granicami. Niestety nasza kuchnia jest mało znana. Natomiast gdyby kucharze na co dzień serwowali takie pyszności to chętni zapisywaliby się do kolejki - podsumowywał konkurs przewodniczący Komisji Andrzej Buczkowski z Zarządu Polskich Kucharzy i Cukierników w Lublinie, co to niejednego przysmaku w życiu popróbował, ale nad wszystko przedkłada potrawy z kasz, a już prawie uwielbieniem obdarzył placek z kaszy jaglanej z serem.

Celem konkurs "Smaki Zamościa i Roztocza", który odbył się podczas Festiwalu Produktu Lokalnego w Zamościu, jest promocja produktów tradycyjnych i regionalnych Zamojsko - Roztoczańskiej kuchni i tradycji kulinarnych oraz wyłonienie najbardziej atrakcyjnych produktów turystycznych Regionu. Służy również dobrej sprawie kultywowania i odtwarzania potraw kuchni narodów, które w przeszłości kształtowały wizerunek Miasta i regionu Roztocza i podnoszeniu atrakcyjności turystycznej Miasta i Regionu.

Przedmiot konkursu stanowiły wyroby regionalne, które mogą być przeznaczone do bezpośredniego spożycia, muszą być związane z regionem Zamościa i Roztocza i charakteryzować się szczególnymi cechami, często wynikającymi ze specyficznych warunków klimatycznych i glebowych regionu.

Komisja w składzie: przewodniczący Andrzej Buczkowski reprezentujący Zarząd Polskich Kucharzy i Cukierników w Lublinie, Tomasz Stadnik z Zarządu MultiFrigo Sp. z.o.o w Lublinie, Krystyna Mańko z Wydziału Promocji, Kultury i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zamość, Marek Jawor - Prezes Lokalnej Organizacji Turystycznej "Zamość i Roztocze" i Barbara Czuwara z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Tadeusza Kościuszki w Zamościu oceniła zgłoszone wyroby pod względem wyglądu i cech zewnętrznych, walorów smakowych i powiązania z tradycjami i historią regionu Zamościa i Roztocza.

Kierując się powyższymi kryteriami komisja stwierdziła, iż wszystkie zaprezentowane wyroby gastronomiczne, wypieki/chleby i nalewki są wysokiej jakości pod względem smakowym i estetycznym i za najlepsze przyznała certyfikaty i nagrody ufundowane przez Zarząd Polskich Kucharzy i Cukierników w Lublinie, Urząd Miasta Zamość i Lokalną Organizację Turystyczną "Zamość i Roztocze".

W dziale potraw gastronomicznych - zupy - I miejsce i Certyfikat LOT "Zamość i Roztocze" przyznano za Zupę pokrzywową ze szczypiorkowymi kluseczkami dla Magdaleny Kubiny z restauracji Muzealnej w Zamościu, II miejsce - za Solankę dla Lucjana Wójtowicza z Restauracji " Carskie Koszary" w Zamościu i III miejsce za Żurek Staropolski dla Marianny Fostakowskiej z Restauracji "Padwa" w Zamościu.

W dziale potraw gastronomicznych - drugie danie - najwyższe uznanie zyskała Gęś z Roztocza z jagłami a certyfikat i nagroda ponownie trafiła do rąk Magdaleny Kubiny z restauracji "Muzealna" w Zamościu. II miejscem nagrodzono Zofię i Henryka Kaproń z Zagrody "Roztocze" w Obszy za Schab z dzika z żurawiną. Trzecie miejsce przyznano za Gołąbki Roztoczańskie dla Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnym nr 2 w Zamościu.

Wyróżnienia wręczono: za Kapuśniaczki obszańskie z czerwonym barszczem Zofii i Henrykowi Kaproń z Zagrody "Roztocze" w Obszy, za Młodą kapustę z soczewicą zasmażaną na cebulce i smalcu ze skwarkami Wojciechowi Olszewskiego z wega bar galeria "Owca Cała" w Zamościu i za Pierożki Rozkoszki KGW w Bodaczowie.

Za najlepszy produkt/wyrób w dziale wypieki, chleby i ciasta I miejscem nagrodzono Chleb żytni pytlowany z Piekarni H.T. Pęzioł z Lublin, II i III miejscem Piwoszek Szczebrzeski i Borowik Bodaczowik zgłoszony przez KGW w Bodaczowie.
W nalewkach nie mieli sobie równych Zofia i Henryk Kaproniowie z Zagrody Roztocze w Obszy wystawiając Nalewkę z Brusznicy. Dobrze spisał się także Andrzej Kudlicki uzyskując II i III miejsce za Nalewkę z Kwiatów czarnego bzu i Sosnówkę roztoczańską.
Wyróżniono także Miodek Mniszkowy Andrzeja Kudlickiego i Olej Świąteczny Roztoczański Tomasza Kostrubca - Olejarnia Świąteczna z Ruszowa.

Nad wspaniałym sposobem przyrządzenia zwycięskiej gęsi z Roztocza rozwodził się przewodniczący komisji konkursowej Andrzej Buczkowski. Była kruchutka, miękka. Odpowiednio dobrane kwaśnie jabłka plus odrobina żurawiny tworzyły odpowiednią kompozycję, także pod względem bukietu i smaku tej potrawy.
Równie smaczny okazał się schab z dzika. Był rewelacyjny bo dobrze zamarynowany i w konsekwencji rozpływał się w ustach.
Natomiast zupa pokrzywowa - jak stwierdził przewodniczący - to rewelacja roku. Była wyjątkowa. Do tego potrzeba dobrego wywaru, a pokrzywy, zbierane w lesie, podsmażone były na masełku (nie na margarynie) i do tego kluseczki na bazie omletu, pokrojonego w paseczki. Efekt niecodzienny. Fakt, że to zupa sezonowa, ale ma szanse podbić Zamość.
Nalewki robimy i lubimy. Jak jednak wyprodukować tę najlepszą, bo nie wszystkim one wychodzą. Sztukę zapewne opanowali do perfekcji właściciele Nalewki z brusznicy. Rąbka tajemnicy uchylił pan Andrzej - należy dobrać odpowiednie proporcje i towar/surowiec do nalewki musi być przedniej jakości, a wtedy aromat, bukiet i wygląd nalewki uwiedzie jury konkursowe.

O walorach nagrodzonego chleba żytniego pytlowanego na zakwasie opowiadał Michał Pęzioł z Piekarni Lublin. W przeszłości bardzo często wypiekano go w domach (wyposażonych w piece chlebowe) biedniejszych gospodarzy na terenie Lubelszczyzny i Zamojszczyzny, szczególnie tam gdzie nie rosła pszenica tylko żyto. We młynie poddawano żyto pytlowaniu, czyli mielono tak długo aż mąka będzie biała. W ofercie stoiska także nagrodzone jako wyrób regionalny w ostatnich dwóch latach pierogi z kaszą jaglaną i ryczaną, cieszące się dużym powodzeniem. Ciekawe czy wystawcy w przyszłym roku utrzymają pozycje lidera jeśli chodzi o wypieki i chleby.

A wszystko to nie tylko za sprawą dobrych receptur i surowców/produktów - trzeba jeszcze mieć dobrego szefa kuchni, o którego dziś nie jest łatwo, ponieważ coraz częściej kuszą tych najlepszych wielkie miasta.

Choć konkurs promuje także zamojskich wytwórców żywności oraz popularyzuje nasze regionalne tradycje kulinarne i pragnie zachować produkty żywnościowe żyznej Zamojszczyzny, osadzone głęboko w naszej tradycji, od lat wytwarzane tymi samymi metodami według tych samych receptur to niestety, działania marketingowe są bardzo skromne, nie tylko tu, także w kraju, zbyt małe są nakłady na promocję produktów regionalnych - rekapitulował Andrzej Buczkowski. Inne kuchnie nie są tak ciekawe i smaczne ale przebijają nas promocją. My powinniśmy się chwalić i chwalić naszymi potrawami.

Okazja do chwalenia się przydarzyła się już kolejnego dnia Jarmarku Hetmańskiego, ale nikt z niej nie skorzystał, kiedy to Zamojskie Bractwo Rycerskie, pomimo kontuzji samego Karola Gustawa, zdeterminowane wystawić inscenizację historyczną "Legenda Stołu Szwedzkiego" szybko dokonało podmiany... aktora i ustawiło na scenie owszem, dwa stoły, ale puste. Zrazu nie było w tym nic złego, bowiem dysputy i rokowania prowadzono, których intencją było "być lub nie być" Zamościa w rękach Szwedów i przejście do historii jako "Druga po Jasnej Górze".

Kiedy jednak ordynat Jan Sobiepan Zamoyski, nakazał - gwoli ścisłości: primo z legendą Henryka Szkutnika, voto - by nie uchybić majestatu jakby nie było króla Szwecji, a i by staropolskiej gościnności stało się zadość - przed murami twierdzy stoły wszelkie stawiać, jeno bez siedlisk i zydli ale jednkoż suto je zastawić - stoły nadal były ...puste. Tak się nie godzi, Szwedzi odeszli, ale głodni.

Zatem myśl przychodzi do głowy następująca: kiedy już kolejny konkurs "Smaki Zamościa i Roztocza" przyjedzie organizować to niechaj będzie i widowisko tego samego dnia, wtedy i na "stół szwedzki" będzie co podać. A i sławę może taki dobrodziej zyskać podwójną: najpierw ugości komisję a zaraz potem obdaruje przysmakami rycerzy/aktorów. Bodaj jednego prosiaka, nie koniecznie tego z "Potopu" Sienkiewicza, co go szrapnel na Rynku Wielkim ubił. Byleby tylko był dobrze zamarynowany i przyrządzony. Rycerz honoru twierdzy ma bronić a nie za prowiantem się uganiać...