Ilustracja unaocznia świat. Towarzysząc tekstowi pokazuje go, objaśnia, podpowiada, komentuje, odkrywa, uwiarygodnia to, co nieznane lub jedynie wyobrażone. Świat jaki poznajemy dzięki projektom Janusza Towpika to bez wątpienia królestwo natury. Przyroda jest dominującym tematem olbrzymiej części dorobku artysty, w pozostałych jego pracach też zazwyczaj obecna, czy to pod postacią motywu roślinnego lub zwierzęcego, czy choćby tylko zasygnalizowana w tle. Szczególna uwaga, jaką Towpik od najmłodszych lat poświęcał faunie i florze, w połączeniu z wielkim talentem rysownika i niezwykłą wrażliwością estetyczną, zaowocowały oryginalnymi projektami na polu grafiki książkowej, i to zarówno opracowaniami plastycznymi do literatury pięknej, jak i do wielu, rządzących się swoimi specjalnymi wymogami, pozycji popularnonaukowych.

Niepospolita inwencja i wysokiej próby kunszt artystyczny widoczne są zwłaszcza w projektach Towpika do literatury pięknej powstałej z myślą o młodym czytelniku. Baśniowe klimaty i barwne, liryczne światy, w których przyroda również odgrywała wielką rolę, odnajdziemy w tomach Myśliwy Charibu, Papuga z Isfahanu, Śpiew kolibrów, O śpiącym królewiczu, W pustyni i w puszczy, Trzej bracia i złota jabłoń czy Senne widziadła. Ilustracje te, wpisując się w cechy stylistyczne poszczególnych kręgów kulturowych (od Ameryki Północnej, przez Afrykę i Bliski Wschód do Australii, nie pomijając naszego kontynentu), obrazują baśniowe zdarzenia, uwodzą kolorem, siłą ornamentu, pomysłowością (wykorzystanie opuszków własnych palców jako stempelków, a końcówki trzonka pędzla jako równorzędnego z włosiem narzędzia pracy), znakomitym wyczuciem kompozycji, szacunkiem dla innych kultur i dla przeszłości. Z tej ostatniej postawy wynikła też szata plastyczna do całej serii tytułów "historycznych" zarówno ojczystych (np. Włodyka, praojciec królów Z. Katuszewskiego czy nieopublikowane ilustracje do Krzyżaków H. Sienkiewicza i nagrodzone projekty do Król poluje J. Lasockiej), jak i z mitycznych dziejów Grecji (np. Opowieść o Heraklesie, Wyprawa po złote runo i Młodość Achillesa J. Żylińskiej).

Niezliczone szkice, jakie artysta wykonywał w europejskich ogrodach zoologicznych, przyniosły bezcenny materiał do stworzenia wizerunków zwierząt, które pojawiły się na planszach do jednego z tomów Encyklopedii powszechnej PWN, atlasów: m.in. Ssaki Polski, Małpy i małpiatki oraz podręczników do geografii i biologii. W wymienionych tytułach Towpik dbał o specyficzny realizm przedstawień będący sumą uważnej i cierpliwej obserwacji. Jego prace miały przynieść maksimum wiedzy o wyglądzie poszczególnych gatunków, będąc jednocześnie rejestracją spotkań z konkretnymi osobnikami, w subtelny sposób niejako ożywiały więc zazwyczaj beznamiętne, typowe dla atlasów, podobizny zwierząt. Artystę zajmowała też ojczysta przyroda, zwłaszcza polski las z jego mieszkańcami.

Ze świata fauny na szczycie listy ulubionych motywów twórcy znajdowały się konie (sam był zapalonym jeźdźcem) i psy (debiut na polu ilustracji książkowej Kruczek chudy nie miał budy M. Kownackiej z 1960 r. czy Psie rozmowy H. Pietrusiewicz). Także innym stworzeniom poświęcał swoje umiejętności - w swobodniejszej wersji, pozwalającej w pełni ukazać siłę jego plastycznej kreacji (Najmilsi E. Szelburg-Zarembiny, Leśna ścieżka M. Buczkówny), i w tym bardziej "ścisłym" nurcie (Ryby wód polskich).

Talent Towpika wybrzmiał nie tylko w wysmakowanych "literackich" i profesjonalnych "naukowych" ilustracjach, ale też na polu grafiki użytkowej, przynosząc sztuce polskiej wyśmienite projekty znaczków (m.in. nagradzana na arenie międzynarodowej seria Drzewa), pocztówek czy ekslibrisów oraz opracowania plastyczne bajek na diaskop. Niespotykaną elastyczność twórczą potwierdzają natomiast jego projekty gobelinów oraz intarsji o tematyce łowieckiej. Prace te cechuje zrozumienie właściwości materiału: tkaniny i drewna, ale też, po raz kolejny, głęboka, niegasnąca miłość do rodzimej przyrody. Jeden z zestawów kartonów do gobelinów przyniósł Towpikowi I nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie na Gobeliny, inne przeznaczono do realizacji dla zamku w Krasiczynie. Projekty te stały się w efekcie swoistym credo artysty.