Performance "Connessioni" Francesco Siani, wystawa współczesnych artystów z Toskanii oraz performance muzyczno-wizualny "Continuum" złożyły się na "ToskaniArte, dalla Toscana in Arte...". Wydarzenie artystyczne towarzyszyło 12. Zamojskiemu Festiwalowi Kultury "arte, cultura, musica e..." w Zamościu.

Włoskie dzieła w Zamościu

Przykładów rozlicznych związków Zamościa ze słoneczną Italią mamy wystarczająco dużo. Jan Zamoyski, Kanclerz i Hetman Wielki Koronny, kształcił się na Uniwersytecie w Padwie, które to miasto zainspirowało go do budowy Zamościa na wzór tegoż włoskiego miasta. To też przyczynek do określania Zamościa - idealnego miasta i twierdzy - jako "Padwy północy" i "Perły renesansu". To dzięki Kanclerzowi na trwałe do historii sztuki europejskiej wszedł Bernardo Morando - architekt włoski, jak twierdzi prof. Jerzy Kowalczyk - pochodzący z Padwy. Morando był twórcą planu Zamościa i budowniczym najważniejszych, reprezentacyjnych budowli miejskich, które zachwycają nas i współcześnie.

fot. Janusz Zimon

Także we Włoszech Jan Zamoyski znalazł autora trzech obrazów do prezbiterium kolegiackiego - wenecjanina Domenico Tintoretto. W dobrych stosunkach z fundatorem naszego miasta pozostawał znakomity rzeźbiarz florencki Santi Gucci. Trwały ślad zostawił kontrakt z wybitnym sztycharzem i rzeźbiarzem rzymskim Giacomo Lauro, autorem rycin przedstawiających kompanię inflancką, którą prowadził hetman Jan Zamoyski. Kolejny wenecjanin Andrea dell'Aqua, architekt i budowniczy, który zasłynął również jako inżynier wojskowy i artylerzysta - dokończył budowę fortyfikacji Zamościa rozpoczętą przez Bernardo Morando. Można się wręcz pokusić o stwierdzenie, iż nawet osoby niezbyt wrażliwe na piękno, przybywając do Zamościa uświadomią sobie, iż obcują ze słoneczną myślą, która zrodziła się pod włoskim niebem.

"arte, cultura, musica e ..."

Nic więc dziwnego, że w Zamościu do Włochów sentyment ogromny mamy. I tak od kilku lat, Zamojski Festiwal Kultury "arte, cultura, musica e..." poprzedza tydzień, zwany już Tygodniem Kultury Włoskiej. Restauracje, instytucje działające w obszarze kultury i turystyki proponują atrakcje w klimacie włoskim. Czerwcowy tydzień przyniósł więc: degustację kuchni włoskiej, karaoke z muzyką włoską, naukę włoskiego dla dzieci, projekcję filmu pt. "Made in Italy", zwiedzania miasta "Szlakiem Włoskim", a nawet warsztaty tworzenia masek weneckich i organizację konkursu plastycznego "Włoskie Skojarzenia". Odbyło się także imponujące i fascynujące widowisko, wzorowane na karnawale weneckim, czyli coroczna "Arlekinada".

fot. Mirosław Chmiel

Najmocniejszym akordem, wśród imprez towarzyszących 12. edycji Zamojskiego Festiwalu Kultury o ymiarze włoskim, stała się prezentacja współczesnej sztuki rodem ze słonecznej Italii, odbywająca się na Rynku Wielkim, w Arte Hotel i w Jazz Club "Kosz" w Zamościu jako projekt "ToskaniArte". Zrodził się on jesienią 2017 roku, po retrospektywnej wystawie rysunku "Continuum..." Joanny Brześcińskiej-Riccio w Arte Hotel - pisaliśmy "Continuum...", czyli wszechświat Joanny Brześcińskiej-Riccio.

"ToskaniArte" w trzech odsłonach

- Projekt "ToskaniArte" powstał jako próba odpowiedzi na to pytanie, czy jest możliwość stworzenia artystycznego pomostu pomiędzy dwoma narodami, wychodząc ze środowisk lokalnych, jakże od siebie odległych, takich jak województwo lubelskie, gdzie znajduje się piękne renesansowe miasto Zamość, polska siedziba naszego wydarzenia oraz regionu Toskanii, gdzie wyróżnia się Versilia, bardzo znany ośrodek kultury i turystyki, i gdzie znajduje się Forte dei Marmi, włoska siedziba naszej inicjatywy - mówi Joanna Brześcińska-Riccio, uznana zamojska artystka grafik (rysunek), mieszkająca i działająca artystycznie od trzydziestu lat we Włoszech.

Przedsięwzięcie plastyczno-muzyczne "ToskaniArte" patronatem honorowym objęli: prezydent miasta Zamościa Andrzej Wnuk i Muzeum Ugo Guidi w Forte dei Marmi, Włochy. Wystawę współczesnych artystów włoskich z Toskanii, prezentowaną w salach Arte Hotel, poprzedził performance "Connessioni" (Powiązania) na Rynku Wielkim, w wykonaniu znanego rzeźbiarza i performera Francesco Siani z Carrary.

Polsko-włoskie "Połączenia" na Rynku Wielkim

"Połączenia" Francesco Siani to także wyeksponowanie związków kulturowych, które łączą Zamość i Polskę z Włochami. Te "Połączenia" mają także wartość ponadczasową i uniwersalną, ponieważ nasza kultura także wywodzi się z kultury antycznej, śródziemnomorskiej, kiedy to powstawała sztuka i literatura, filozofia, kodeksy prawa, prace o charakterze naukowym. Za najważniejsze elementy starożytnej kultury śródziemnomorskiej uznaje się mitologie grecką i rzymską, grecką filozofię, rzymskie prawo oraz Biblię, które kształtowały wspólnotę narodów na tysiąclecia. Należy też podkreślić, iż z Włochami wiążą nas ważne słowa Hymnu narodowego: (...) Marsz, marsz Dąbrowski, Z ziemi włoskiej do Polski. (...)

fot. Mirosław Chmiel

- Koło szpuli obraca się i liny rozwijają się, aby połączyć się ze społecznością. W moim artystycznym show, teatralno-muzycznym performansie/instalacji, pragnę objąć w jednym uścisku Włochy i Polskę poprzez ten gest połączenia. Liny są w różnych kolorach przywołujących elementy i zjawiska naturalne. Każda z rozwijających się lin zostaje przeze mnie wręczona przypadkowo przechodzącej osobie, która w tym samym momencie staje się uczestnikiem tego połączenia. Następnie każdy z tych przechodniów ustawia się na Rynku w miejscu oznaczonym takim samym kolorem w jakim jest jego lina. W taki oto sposób wszyscy będą powiązani ze sobą jak gdyby pępowiną, która symbolicznie połączy ich z całym światem - podkreśla Francesco Siani z Carrary.

Wystawa Sztuki Współczesnej Artystów z Toskanii

"ToskaniArte" Wystawa Sztuki Współczesnej Artystów z Toskanii, uroczyście otwarta 8 czerwca br., zagości w ArteHotel aż do końca sierpnia br. Jej idee przestawili kuratorzy wystawy: Joanna Brześcinska-Riccio i Giuseppe Joh Capozzolo.

fot. Mirosław Chmiel

- Wybraliśmy artystów do obecnej wystawy nie posługując się jakimś określonym kryterium, jeśli nie uznamy za takie chęć zapewnienia pewnej różnorodności rodzaju i stylu proponowanych prac. W głębi ducha położyliśmy jednak szczególną uwagę na te produkcje artystyczne, które niezależnie od przesłania konceptualnego są w każdym razie ekspresyjne w ten szczególny sposób, w jaki Artysta jest w stanie odbierać rzeczywistość. Odbierać ją zgodnie ze swoim punktem widzenia, niezależnie od uwarunkowań i konieczności tak mocno odczuwanych w czasach współczesnych. Zaprezentowane dzieła oddają w jaki sposób jest on w stanie tworzyć sztukę, nawet i z przesadą, jakkolwiek z właściwym poczuciem denuncjacji i ironii, aby rzucić wyzwanie sprzecznościom tego świata. Jesteśmy przekonani, że człowiek ma nadal potrzebę marzyć i potrzebę odnalezienia siebie ponownie w wymiarze, w którym Duch i Materia są nadal jednością i uzupełniają się wzajemnie. Jesteśmy przekonani, że Sztuka, w tym rozumieniu, ma jeszcze wiele do powiedzenia i do zrobienia, zwłaszcza wtedy, kiedy jest w stanie być pomostem pomiędzy kulturami, niwelując odległości i zatrzymując, choćby na chwilę niewysłowiony upływ Czasu ... - powiedzieli Joanna Brześcińska-Riccio i Giuseppe Joh Capozzolo.

fot. Janusz Zimon

Na ekspozycji obejmującej rzeźbę, malarstwo, rysunek oraz videoarte swoje dzieła zaprezentowali: Ugo Guidi, Sarah Atzeni, Andrea Bianchini, Joanna Brześcińska-Riccio, Giuseppe Joh Capozzolo, Lorenzo Cinquini, Giorgio Distefano, Franco Margari, Alessandra Puntoni, Carlo Claudio Rivieri, Francesco Siani.

Performance muzyczno-wizualny p.t. "Continuum"

Trzecie z kolei wydarzenie odbyło się w Jazz Club "Kosz". Był to performance muzyczno-wizualny p.t. "Continuum". Można było podziwiać dwójkę artystów: Joannę Brześcińską-Riccio - artystę grafik (rysunek) i Giuseppe Joh Capozzolo - kompozytor filmowy i teatralny, sound designer (fortepian) w swobodnej improwizacji muzycznej i rysunkowej oraz wzajemnej inspiracji. Celem tegoż performance było zademonstrowanie roli intuicji w sztuce i komunikacji artystycznej.

fot. Janusz Zimon

Tytuł performance nawiązuje do wydarzenia artystycznego "Arte del Sognare", które odbyło się w ubieglym roku w Forte dei Marmi we Włoszech - szerzej pisaliśmy w artykule: Joanna Brześcińska-Riccio: "Sztuka Śnienia" w Toskanii.

Jak można było zobaczyć podczas performance w Jazz Club "Kosz", dwoje artystów podjęło próbę porozumienia intuicyjnego pomiędzy dwoma rodzajami sztuki na pozór odległymi, obraz i dźwięk, a jednak bardzo sobie bliskimi w wymiarze intuicyjnego i emocjonalnego podejścia. Obecny performance jest kontynuacją spotkań pomiędzy różnymi rodzajami sztuki, jak również kontynuacją działalności artystycznej w Polsce w ciągu ostatniego roku artystki. Jest także owocem jej współpracy z kompozytorem, nawiązanej we Włoszech, a kontynuowanej w Polsce. Jest również kontynuacją kompozycji muzycznych GJC, wykorzystowanych do wielu rodzajow sztuki takich jak film, teatr, video arte oraz sztuk wizualnych, w których ogromną rolę odgrywa intuicja artysty. Muzyka i obraz, muzyka do obrazu i obraz do muzyki.

fot. Tomasz Kłębek

Należy zgodzić się, iż projekt "ToskaniArte", z bardzo interesującym katalogiem wydanym przez Arte Hotel, jest - jak podkreśla Wojciech Sternik, współwłaściciel hotelu przy zamojskim Rynku Wielkim, miłośnik sztuki współczesnej - świetnym podsumowaniem dotychczasowej współpracy z toskańską śmietanką artystyczną oraz nadzieją na dalsze wspólne działania z włoskimi twórcami. Czekamy więc z niecierpliwością na kolejne spotkania polsko-włoskie o wymiarze artystycznym w Zamościu.

Post scriptum

"Jako Artyści, Kuratorzy i nierozłączni Przyjaciele w życiu, zapytaliśmy siebie, jak rozpowszechnić nasz punkt widzenia na Sztukę, poruszając, być może, ewentualne różnice kulturowe, które dzielą - nie tylko w rozumieniu odległości fizycznej - nasze Ojczyzny: Włochy i Polskę" - napisali w katalogu do wystawy jej kuratorzy: Joanna Brześcińska-Riccio i Giuseppe Joh Capozzolo. W mojej ocenie, tych różnic kulturowych po prostu nie ma. A koronnym dowodem na to jest długoletnia i z ogromnym sukcesem realizowana działalność artystyczna Joanny Brześcińskiej-Riccio we Włoszech!