W środę (28.11) w ratuszu zamojskim została zorganizowana konferencja prasowa. Tematem spotkania było przedstawienie projektu "Konserwacja, renowacja i adaptacja na cele kultury   zespołów fortyfikacji Starego Miasta w Zamościu" współfinansowanego z Mechanizmu Finansowego EOG oraz ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Operacyjnego "Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego".

W konferencji udział wzięli: Marcin Zamoyski Prezydent Zamościa, Tomasz Kossowski sekretarz miasta, Jan Radzik, dyrektor Wydziału Planowania Przestrzennego Budownictwa i Ochrony Zabytków UM Zamość oraz Henryk Wierzbicki reprezentujący Przedsiębiorstwo Budownictwa Specjalistycznego i Konserwacji Zabytków Arcus z Lublina.

Konferencje prasową poprowadził Karol Garbula, rzecznik prasowy prezydenta Zamościa. Przedstawicielom mediów zostały zaprezentowane zasady funkcjonowania Mechanizmu Finansowego EOG, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz informację o darczyńcach tych funduszy przedstawiła Monika Bondyra, pracownik Urzędu Miasta Zamościa.

Na mocy podpisanych w październiku 2004 dwóch umów międzynarodowych Polska korzysta z dodatkowych, obok funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności UE bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Darczyńcami są trzy państwa EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu) - Norwegia, Islandia, Liechtenstein, które razem z UE współtworzą Europejski Obszar Gospodarczy.

Ciekawostki o państwach darczyńcach:
Islandia. Stolicą "kraju lodu" jest Rejkiawik. Państwo zajmuje powierzchnię 103.000 km2, którą zamieszkuje 304 300 mieszkańców, 2,9 osoby na 1 km2. Islandczycy są najszczęśliwszym społeczeństwem na świecie, do szczęścia przyznaje się 94 % populacji. Posiada najwyższą na świecie liczbę użytkowników Internetu w przeliczeniu na liczbę mieszkańców - 657,14 na 1000. Można przyjąć, że jest tam najbardziej konkurencyjna gospodarka w Europie.
Liechtenstein jest jednym z najbogatszych państw świata. Stolicą jest Vaduz. Powierzchnia kraju to 160 km2, ludność 35 000, gęstość zaludnienia - 218, 8 na km2. Ma najwyższy na świecie eksport w przeliczeniu na jednego mieszkańca - 73 256, 81 $. PKB w przeliczeniu na 1 osobę - 162 000 CHF. Zdobył najwięcej w historii medali Zimowych Igrzysk Olimpijskich - 266,92 w przeliczeniu na milion mieszkańców.
Norwegia także jeden z najbogatszych krajów świata. Stolicą jest Oslo. Powierzchnia kraju 385 155 km2. Norwegie zamieszkuje 4 660 tys. mieszkańców, na 1 km2 przypada 12,1 osoby. PKP w przeliczeniu na osobę 52 600 EUR (2005). Wskaźnik partycypacji w życiu publicznym Norwegii wynosi 0,837.

Czemu mają służyć Mechanizmy Finansowe?
Pomoc udzielana jest w ramach dwóch instrumentów finansowych: Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Do końca 2009 r. Polska może skorzystać z pomocy w ramach Mechanizmów Finansowych.

• Zmniejszenie różnic społecznych i gospodarczych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
• Wspieranie nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej w ich staraniach o pełen udział w rozszerzonym rynku wewnętrznym EOG.

Środki z Mechanizmów można przeznaczyć m.in. na ochronę kulturowego dziedzictwa europejskiego, w tym transport publiczny i odnowę miast.

W przypadku Zamościa środki zostaną przeznaczone, w latach 2008 - 2009 na ogromną inwestycję związaną z konserwacją, renowacją i adaptacją na cele kultury zespołu fortyfikacji Starego Miasta. Jednym zdaniem rzecz ujmując, chodzi o uczytelnienie twierdzy zamojskiej - kurtyny, galeria strzelnicza, bramy i mosty zwodzone. A jeśli mosty to i fosa. Byłby to do tej pory jedyny przykład, może nawet w świecie, rekonstrukcji twierdzy, nie tylko XVII wiecznej, także obiektów fortecznych z XIX wieku. A mówiąc jeszcze bardziej obrazowo - "Perła renesansu" w oprawie potężnych dzieł architektury militarnej, czyli miasto - twierdza.

Do tematu powrócimy po zapoznaniu się ze szczegółową koncepcją rekonstrukcji twierdzy przygotowaną przez specjalistów i jej prezentacją 10 grudnia br.