16 maja br. w sali Consulatus zamojskiego Ratusza odbyła się niezwykle interesująca Konferencja naukowa pt.: "Zamojszczyzna w służbie Polsce. Ludzie - myśli - czyny. Zamość 2009". Organizatorami przedsięwzięcia byli: Ludowe Towarzystwo Naukowo - Kulturalne - Oddziały w Lublinie, Zamościu i Krasnymstawie, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Zamościu oraz Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego. Konferencji przewodniczyli: dr Marcin Wichmanowski, dr Radosław Dąbrowski oraz mgr Łukasz Kot.

- Ziemia Zamojska szczyci się tymi osobami, którzy działali i działają pro publico bono, a pochodzili i pochodzą z naszych stron. Jesteśmy z nich dumni. Dzisiejsza konferencja to przyczynek by mówić o Zamościanach, tworzących naszą historię. Obecność znakomitych gości na konferencji jest niezmiernie nobilitująca dla miasta - mówił Marcin Zamoyski, Prezydent Zamościa. Pan Prezydent gratulował organizatorom pomysłu i dziękował za organizację konferencji. Myślę, że jesteście Państwo dumni, że udało się zgromadzić wspaniałych gości. Liczę, że ta inicjatywa będzie kontynuowana - wyraził nadzieję Marcin Zamoyski.

- Udało się nam namówić naukowców, członków naszego Towarzystwa do opracowania życiorysów osób wywodzących się z naszej Ziemi, osób pracujących tutaj, lub stąd się wywodzących, tych, którzy przyczynili się do rozwoju kraju, jak i naszej "Małej Ojczyzny". Pomysł zrodził się w rozmowie z prof. Janem Jachymkiem, opiekunem naukowy Konferencji - powiedział we wprowadzeniu Łukasz Kot, przewodniczący Oddziału Zamojskiego LTN-K, a następnie przekazał profesorowi najlepsze życzenia z okazji 70-lecia urodzin i 50-lecia pracy naukowej.

Pierwsza część konferencji została poświęcona osobom już nieżyjącym. Zaprezentowano sylwetkę Maurycego hr. Zamoyskiego - dyplomaty Ministerstwa Spraw Zagranicznych, kandydata na urząd Prezydenta II Rzeczpospolitej, Macieja Rataja - Marszałka Sejmu, nauczyciela w gimnazjum zamojskim, Leopolda Skulskiego - urodzonego w Zamościu Premiera II Rzeczpospolitej, Henryka Świątkowskiego - poseł i Minister Sprawiedliwości, wykonujący zawód adwokata w Zamościu, Jana Zamoyskiego - ostatniego Ordynata, senatora i pochodzącego z Hrubieszowa Wiktora Zina, architekta i generalnego konserwatora zabytków w randze wiceministra kultury i sztuki.

W drugiej części spotkania zostały zaprezentowane prace o współcześnie działających politykach i osobach wykonujących działalność na rzecz Ojczyzny. Wśród nich - poseł, Marszałek Województwa Lubelskiego Arkadiusz Bratkowski; Marian Cichosz - senator i wiceminister sprawiedliwości; pochodzący z Hrubieszowa Stanisław Dobrzański, polityk, minister Obrony Narodowej; Stefan Jaworski, prawnik, prokurator oraz sędzia Trybunału Konstytucyjnego; prof. Waldemar Martyn - rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej i kierownik Instytutu Nauk Rolniczych w Zamościu.

Przybliżono również sylwetkę pochodzącego z Ziemi Biłgorajskiej Henryka Wujca - posła, działacza opozycyjnego w Polsce Rzeczpospolitej Ludowej, wiceministera rolnictwa; generała Władysława Wyłupka - uczestnika kampanii wrześniowej w 1939 r., jednego z najwyższych rangą żyjących dowódców sił zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego w okresie II wojny światowej i urodzonego w Księżostanach, powiecie Zamość - Stanisława Żelichowskiego - posła, ministra rolnictwa, działacza ruchu ludowego.

- Konferencja ma dwa wymiary - poznawczy i użytkowy. Wydawnictwo zawierające wszystkie referaty zostanie wydrukowane w przeciągu miesiąca. Ambicją autorów jest wniesienie i usystematyzowanie, nie zawsze powszechnie znanej, wiedzy o ludziach, którzy byli związani z Zamojszczyzną, pochodzeniem lub pracą.

Analizie poddane zostały wybitne indywidualności: kandydat na Prezydenta RP, Marszałek Sejmu, Premier Rządu, ministrowie różnych resortów, ludzie walki, profesorowie wyższych uczelni, parlamentarzyści, posłowie i senatorowie, działacze niepodległościowi, samorządowy i prawnicy powiedział w słowie wstępnym prof. Jan Jachymek.

- W oparciu o przykłady losu ludzkiego, drogę życiową, myśli i czyny można prześledzić łączenie pracy dla środowiska, Małej Ojczyzny z pracą dla Państwa, czyli Ojczyzny ideologicznej - Polski - mówił prof. Jachymek.

Profesor przywołał powiedzenie, które towarzyszyło rozważaniom - "Myśleć globalnie, działać lokalnie". Podkreślił, że cenna jest warstwa poznawcza referatów, szczególnie dla młodego pokolenia, by uczyć ich miłości do historii Polski i pokazywać wzorce pro-społecznych działań. Zasadne było użycie słów wypowiedzianych przez Jana Zamoyskiego w "Odezwie do Polaków" - "Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie".

Referaty o postaciach historycznych wygłosili: dr Ewelina Podgajna (Wydział Politologii UMCS) o Maurycym hr. Zamoyskim, o Macieju Rataju mówił dr Marcin Wichmanowski (Wydział Politologii UMCS), o Leopoldzie Skulskim - mgr Łukasz Kot (PWSZ Zamość), o Henryku Świątkowskim - mgr Magdalena Kuranc-Szymczak (LTNK O/Zamość), o Janie hr. Zamoyskim - dr Eleonora Kirwiel (Wydział Politologii UMCS), o Wiktorze Zinie - mgr Dorota Grzymała (Muzeum im. ks. St. Staszica w Hrubieszowie).

Krytyczne spojrzenie na współcześnie działających polityków przedstawili: o Arkadiuszu Bratkowskim - mgr Piotr Dariusz Pitura (LTNK O/Lublin), o Marianie Cichoszu - mgr Ewa Batorska (LTNK O/Lublin), o Stanisławie Dobrzańskim - mgr Alina Pitura (LTNK O/Lublin), o Stefanie Jaworskim - mgr Sebastian Szymczak (LTNK O/Zamość), o Waldemarze Martynie - dr Radosław Dąbrowski (PWSZ Zamość), o Henryku Wujcu - mgr Joanna Sanecka (Wydział Politologii UMCS), o Władysławie Wyłupku - mgr Jolanta Kwik (LTNK O/Zamość), mgr Agata Pysiewicz (LTNK O/Zamość), o Stanisławie Żelichowskim - mgr Jacek Szamik (LTNK O/Krasnystaw).

Sądzę, że wartość poznawcza konferencji jest nie do przecenienia. Zarówno rys historyczny o Zamojszczyźnie, przekazany przez prof. Jana Jachymka, jak również kolejne referaty zasługiwały na uwagę - studentów, przewodników turystycznych, przedstawicieli mediów jak i pozostałych mieszkańców Zamojszczyny. Można mieć nadzieję, że planowana publikacja, cieszyć się będzie większym zainteresowaniem.