Dzisiejszy tekst będzie o sprawie, którą od już niemal dziewięciu miesięcy żyje cały świat. Jej początków należy szukać wprawdzie znacznie wcześniej, ale dopiero na przełomie sierpnia i września zeszłego roku lawina kolejnych wydarzeń sprawiła, że nie dało się już dłużej ukrywać stanu faktycznego. Oczywiście stan ten okazał się gorszy od tego, co mniemała ludzkość, a w każdym razie jej większość. Jak zapewne się Państwo zdążyli domyślić, mam na myśli kryzys finansowy.

Od razu uprzedzę moich oponentów, którzy zarzucą mi brak fachowej wiedzy z dziedziny gospodarki, że mają rację, bo faktycznie nie mam wykształcenia ekonomicznego, a przynajmniej stricte ekonomicznego. Nie mogę jednak powiedzieć, że jeśli chodzi o wiedzę gospodarczą, to jestem kompletnie zielony. W każdym razie nie na tyle, by nie łapać się za głowę podczas czytania kolejnych historii o przyznawaniu kredytów ludziom, którzy nie mieli szans na ich spłacenie. Słusznie powiedział Stanisław Michalkiewicz, podczas swego październikowego pobytu w Zamościu, że "wbrew pozorom małą mądrością rządzony jest ten świat". Pół biedy, że ta "mała mądrość" doprowadziła do zapaści wielu banków. Gorzej, że próby naprawy obecnego stanu rzeczy przypominają próby leczenia dżumy cholerą.

Wbrew pozorom nie będę się tu rozwodził nad skutkami przyznawania wielomilionowej lub wręcz wielomiliardowej, w niektórych wypadkach, pomocy publicznej. Takową oceniam z gruntu negatywnie i zażenowany patrzę, jak rządy wielu państw Wspólnoty Europejskiej wspomagają środkami budżetowymi nieraz i całe gałęzie przemysłu, co przecież normalnie byłoby kompletnie sprzeczne z prawem wspólnotowym. Pomijam oczywisty fakt, że pieniądze publiczne są środkami, które wcześniej zabrano społeczeństwu, a zatem nie biorą się z powietrza.

Chciałbym się skupić na czymś zupełnie innym. Otóż chodzi mi o propagowanie oszczędzania. Zabrał się za nie nasz rząd, zresztą bardzo słusznie i dzięki temu gospodarka polska jest we w miarę dobrym stanie, gdy porównamy ją choćby z innymi państwami Wspólnoty. Tyle tylko, że w parze z tym poszło nawoływanie, by podobnie zaczęli robić również zwykli obywatele.

Jako, że oszczędność jest cnotą i generalnie na co dzień oszczędnym być należy, można zaryzykować stwierdzenie, iż nie o taką oszczędność chodzi jej propagatorom. Nie idzie wcale o to, by kupować tańsze towary zamiast droższych. Idzie o to, by się od zakupów w miarę możliwości powstrzymywać.

Efekt jest taki, że wprawdzie Polacy mają wezwania politycznie zazwyczaj totalnie w nosie i taką postawę prezentują również i teraz, to na przykład w Europie Zachodniej już tak różowo nie jest. Na przykład we Francji wręcz standardem jest teraz rezygnacja z wyjazdu na wakacje albo zakupu nowego samochodu. Powodem jest obawa przed tak zwanymi skutkami kryzysu, czyli głównie przed bezrobociem. Sęk w tym, że mało kto zadaje sobie pytanie dlaczego właściwie takowe miałoby nadejść? Ano dlatego, że przedsiębiorstwa mają coraz mniej zamówień na swoje towary vel usługi. Ale jak może być inaczej, skoro ludzie z nich rezygnują w ramach powyżej opisanych oszczędności? Krótko mówiąc - kryzys finansowy jest faktem, ale jego rozmiary zwiększają się teraz już nie tylko dlatego, że w USA padło trochę banków, ale też przez to, że drastycznie spada przepływ pieniądza. Wprawdzie, jak pisałem, u nas nie jest z tym najgorzej, ale dzisiaj, gdy zawirowanie na rynku na jednym końcu świata wpływa na gospodarkę na jego antypodach, bez wątpienia spadnie na nas to odium.

Jak temu chociaż po części zaradzić? Na pewno nie przez zwiększenie pomocy publicznej. O powodach tego pisałem wyżej. Według mnie jedyną metodą jest po prostu konsekwentne robienie swojego. Jeśli macie Państwo w planach urlop nad morzem (niezależnie od nazwy tego morza), to jedźcie nad morze. Jeśli chcecie Państwo zmienić samochód lub mieszkanie i posiadacie na to środki, to zmieniajcie. A jeśli myślicie o jakichś jeszcze bardziej fundamentalnych zmianach w życiu Waszym lub Waszych rodzin, to podejmijcie wyzwanie. Być może nawet paradoksalnie lepiej to czynić teraz, niż wówczas, gdy czas dużego rozwoju gospodarczego powróci i tym samym znów ceny pójdą w górę, reagując na wzrost popytu.