Dobre kino z Janem Machulskim

Rolą żołnierza w etiudzie studenckiej "Na granicy" z 1954 r. Jan Machulski rozpoczął, trwającą 55 lat, wielką karierę filmową i teatralną. Zakończył ją rolą żołnierza AK, uczestnika powstania warszawskiego, w filmie "Ostatnia akcja" z roku 2009. Oba obrazy zainaugurowały X Letni Festiwal Filmowy (14.08.) w kinie "Stylowy". Film "Vabank" (1981), dokładnie z półmetka działalności artystycznej Jana Machulskiego, z nim w roli legendarnego kasiarza Henryka Kwinto, zaprezentowano widzom na Rynku Wielkim.

Tegoroczny Letni Festiwal Filmowy organizatorzy postanowili poświęcić osobie wybitnego aktora, reżysera i pedagoga Jana Machulskiego. Jak podkreślił Jakub Zwolak przed seansem - to wyjątkowa formuła Festiwalu, którą uczcimy pamięć Honorowego Obywatela Zamościa.

Do obejrzenia filmu zaprosiła widzów Halina Machulska, honorowy gość premierowego pokazu ostatniej produkcji z nieodżałowanym Janem Machulskim.

Czytałam wcześniej scenariusz filmu "Ostatnia akcja" i bardzo mi się podobał. Obejrzałam serię zdjęć, zwracając szczególną uwagę na Janka. Zauważyłam, że jest bardzo smutny, że to nie w jego stylu, że to nie komedia, ale raczej dramat - mówiła o swoich wrażeniach Halina Machulska.
Myliłam się, muszę to przyznać. Teraz wiem, że dobrze, że tak grał, bo film stał się prawdziwy. Tak przeżywał tragedię swojego wnuka i problemy syna. Janek miał bardzo dobrą intuicję świadczącą o jego talencie. Uczestniczyłam w pokazie filmu w Kazimierzu przy pełnej widowni. Jak poinformowała mnie Grażyna Torbicka, film zyskał ogromną sympatię publiczności, która uhonorowała "Ostatnią akcję" wyróżnieniem.

Bo i na wyróżnienie zasługuje film z pierwszoplanową postacią Zygmunta Zubera/Małolata, w którego wcielił się Jan Machulski. Zasługuje także na pozytywne refleksje i wysokie noty. Zanim odniosę się do samej fabuły i gry aktorskiej, podkreślę ogromną wartość dodaną tego filmu. Bez wątpienia obraz staje się hołdem złożonym nielicznym już powstańcom i samej Warszawie. Słowa wnuka Zubera: "Ja kocham ją za to (Warszawę), jaka jest" są nie do przecenienia w tym filmie. I w myśl tego ukochania własnego miasta bronili jej młodzi chłopcy w 1944 roku. Sześćdziesiąt lat później bronią jej przed złem, które utożsamia mecenas Szaro, gangster terroryzujący pół stolicy. W tej fabule nie chodzi tylko o wnuczka głównego bohatera. Chodzi o coś więcej, o bezpieczne miasto, za które tysiące młodych oddało swoje życie. Teraz czynią swoją powinność, stosownie do okoliczności, najlepsi z najlepszych. Przewodzi im w dziejowym zadaniu ich dowódca, tylko trochę starszy. To ich ostatnia akcja, równie ważna, i równie niebezpieczna. Sądzę, że takie właśnie założenie przyjął młody reżyser i współautor scenariusza w jednej osobie, Michał Rogalski.

Film ujmuje i przyciąga uwagę. To prawdziwe, dobre kino, w którym jest wszystko, czego oczekuje widz. Co więcej, daje się nawet nabrać, że to mogło się zdarzyć jakiś czas temu, właśnie w naszej Warszawie.

Twórcy zadbali o znakomitą obsadę. Obok Jana Machulskiego, który staje się prawdziwym liderem i bohaterem, ulubieni aktorzy: Piotr Fronczewski, Alina Janowska, Barbara Krafftówna, Marian Kociniak, Lech Ordon, Wojciech Siemion, Małgorzata Potocka i Artur Dziurman. Stara gwardia, która nie jedno razem przeszła, nakręca niezłą awanturę, biorąc sprawy dochodzenia sprawiedliwości w swoje ręce, kiedy nieudolna policja nie wywiązuje się ze swojej roli. Robią to z pomysłem i fajnym przymrużeniem oka. Są tak zdeterminowani, że sięgają po ...karabiny z powstania i ... wzmacniający Geriavit.

Przygotowania do rozprawienia się z gangsterami, niespodziewane zwroty akcji, odnotowane porażki i wreszcie przechytrzenie bandziorów dostarczają aż nadto powodów do uśmiechu. Są także sceny, które wywołują salwy śmiechu, bowiem trudno oczekiwać od osiemdziesięciolatków sprawności Bonda czy J23. Finał ma swoje zaskoczenie i dynamikę. Skomplikowana intryga oraz plan awaryjny dają efekty, szara eminencja przestępczej stolicy trafia za kratki. Niestety, są ofiary po stronie powstańców. W trakcie akcji zawał dopada jednego z powstańców. To dobitnie podkreśla pełne oddanie sprawie, na śmierć i życie.

Przysłuchując się wypowiadanym kwestiom, dojdziemy do przekonania, że niektóre spośród nich wejdą do potocznego języka, a z czasem staną się kultowe. Wynotowałam następujące: "najbardziej lubię to, czego nikt nie ma", "geriavicik na drogę", "są w ojczyźnie rachunki krzywd, ale krwi nie odmówi nikt", czy też - "porozłaziło się towarzystwo po świecie" - "chyba po tamtym". Zapada w pamięć dwukrotna wypowiedź Zygmunta Zubera - "najlepsze pomniki buduje się własnym działaniem". Zastanawia mnie, czy Michał Rogalski pisząc ten tekst, znał aktora, który te słowa wypowie. Jeśli tak, to wybrzmiało to znakomicie. Nie mógł lepiej obsadzić Jana Machulskiego, jak właśnie w roli dowódcy, troszczącego się zarówno o bliskich, jak i o swoje miasto.

Walorami filmu pozostają obrazy warszawskiej ulicy w romantycznych, nostalgicznych klimatach i bardzo dobra muzyka. Są znakomitym uzupełnieniem filmu Michała Rogalskiego, czyniąc sprawną i ciepłą komedię, której producentem jest sam Juliusz Machulski. W moim przekonaniu obraz przepełniony jest pozytywnymi emocjami i głęboką refleksją. I tego właśnie oczekuje widz w każdym filmie.

* * *

Premierowy pokaz "Ostatniej akcji" swoją obecnością zaszczycili: Prezydent Zamościa Marcin Zamoyski z małżonką, Wiceprezydent Zamościa Iwonna Stopczyńska z małżonkiem, Jan Wojciech Matwiejczuk Przewodniczący Rady Miejskiej oraz Prezes Zarządu PGE Zamojska Korporacja Energetyczna S.A. Piotr Boratyn, sponsor X Letniego Festiwalu Filmowego w Zamościu. Po pokazie "Ostatniej akcji" organizatorzy Letniego Festiwalu Filmowego i sponsorzy spotkali się z Haliną Machulską w restauracji "Corner Pub".

Pani Halina dokonała wpisu do Złotej Księgi Alei Sław: Jestem wzruszona i smutna, że nie jestem tu z Jasiem Machulskim. Jednocześnie jestem szczęśliwa, że uczestniczę dzisiaj w premierze "Ostatniej akcji", w której zagrał bardzo interesującą rolę, ostatnią swoją rolę powstańca i mądrego przywódcy.

* * *

Pozostaje jeszcze zaprosić wielbicieli sztuki aktorskiej Jana Machulskiego do kina "Stylowy" na "Ostatni dzień lata" - 19.08. godz. 19.00., reżyseria Tadeusz Konwicki, rok produkcji 1958.
Wstęp wolny

Zobacz podobne:
     "Alchemia kina" 13. Zamojski Festiwal Filmowy / 2012-08-02
     "Witajcie w Polsce"- retrospektywa filmów Wojciecha Smarzowskego / 2012-08-02
     Alchemiczne plenery / 2012-08-02
     10 lat Szkoły Machulskich z ZLT / 2012-07-05
     12. Letni Festiwal Filmowy zakończony / 2011-08-21
     12. LFF: Majewski znów międzynarodowy / 2011-08-20
     12. LFF: Przylądek dziwaków / 2011-08-19
     Zwierzyniec żegna kino... na rok / 2011-08-17
     12. LAF: Festiwal bez snobizmu / 2011-08-12
     12. LAF: Wieś - martwe koło / 2011-08-12
     Kino z rekomendacją - rozmowa z Andrzejem Bubełą / 2011-08-10
     Koncert urodzinowy - wydarzenie specjalne 12. LFF / 2011-08-10
     Film o Leonie Zdzisławie Stroińskim w 67. rocznicę śmierci / 2011-08-10
     12 LFF: Konkurs Lato z SE-MA-FOR-EM / 2011-08-10
     12. Letni Festiwal Filmowy - program / 2011-08-04
     Ponad 30 filmów na pierwsze urodziny kina, 12. Letni Festiwal Filmowy / 2011-07-21
     Zamojska Aleja Sław w albumie o prof. Machulskim / 2010-09-02
     Zakończył się XI Letni Festiwal Filmowy / 2010-08-22
     Siła kina, czyli kino dla widza / 2010-08-20
     Znamy laureatów Konkursu Kina Niezależnego! / 2010-08-19

Warto przeczytać:

[do góry]