Kulisy powstania Oratorium

O historii powstania Oratorium Na Boże Narodzenie rozmawiam z Tadeuszem Wicherkiem, dyrektorem naczelnym i artystycznym oraz dyrygentem Orkiestry Symfonicznej im. Karola Namysłowskiego i kaliszaninem Fryderykiem Stankiewiczem, kompozytorem Oratorium.

- Inspiracją dla tego niezwykłego dzieła, opowiadającego historię, która wydarzyła się ponad dwa tysiące lat temu w Betlejem, był wiersz młodej uczennicy szkoły w Kaliszu, Katarzyny Kryśków pt. "Opowiedz mi mamo" - powiedział Tadeusz Wicherek.

Jak przyznaje dyrygent - Ten utwór robił na nim zawsze olbrzymie wrażenie. Kiedy go usłyszał po raz pierwszy, postanowił temat kontynuować. Poprosił Katarzynę Kryśków o napisanie tekstów do większego dzieła.

- Miałem w tym swój interes - zdradza Tadeusz Wicherek. Często chce się grać koncerty bożonarodzeniowe już w drugiej połowie grudnia, z orkiestrami, w kościołach. Natomiast w czasie adwentu Kościół nie przewiduje grania i śpiewania kolęd, a dopiero od Bożego Narodzenia. To był rodzaj wybiegu, żeby grać utwory bożonarodzeniowe, już opowiadające o Dobrej Nowinie, ale nie kolędy. Tadeusz Wicherek dopiął swego. Wracając z jakiegoś koncertu, zadzwonił do Fryderyka Stankiewicza i do Katarzyny Kryśków i złożył propozycję, która zaowocowała Oratorium "Na Boże Narodzenie".

- Znaliśmy się z Fryderykiem. Ja grałem utwory Fryderyka już wcześniej. Jemu dałem do zaaranżowania cały koncert kolęd na kwintet smyczkowy i chóry dziecięce, który wykonaliśmy w Katedrze. To wtedy kompozytor spotkał się po raz pierwszy z Kasią.

- Po raz pierwszy utwór "Opowiedz mi mamo" zaprezentowaliśmy w koncercie "trzystu aniołów", trzy lata temu, także w Katedrze Zamojskiej. A dzisiaj w nowej scenerii - Oratorium. Niestety odległości pomiędzy wykonawcami były tutaj zdecydowanie większe niż mieliśmy na premierze. Tam miałem orkiestrę rozciągniętą wszerz, a solistów i chór bliżej przez co mieliśmy lepszy kontakt. Nasze chóry były bardzo dobrze przygotowane. To są dzieci ze szkół muzycznych, w związku z tym reagują na rękę dyrygenta. Jest to pełny profesjonalizm. - Natomiast ta odległość pomiędzy fletem a harfą była dosyć duża. Wolałbym, żeby to było bardziej skupione.

- Koncert nagraliśmy i wierzę, że uda się to dobrze zmontować. Harfistka przybyła z Krakowa, flecista z Kalisza. Grał z nami premierę Oratorium, a harfistka grała z nami koncert z Jonem Lordem. Okazało się, że jest bardzo dobra instrumentalistką i dlatego zaprosiłem ją na następne nagranie.

Należy zaznaczyć, że Oratorium powstało na zlecenie Filharmonii Kaliskiej, gdy jej dyrektorem i dyrygentem był Tadeusz Wicherek (1999 - 2005) . Premiera Oratorium odbyła się w 2005 roku i odniosła ogromny sukces.

* * *

- To był pomysł Tadeusza Wicherka - mówił po koncercie w Katedrze Zamojskiej Fryderyk Stankiewicz. Zaczęło się od utworu "Opowiedz mi mamo". Tadeusz Wicherek zamówił u mnie koncert kolęd polskich na smyczki i chóry dziecięce. To było dwa lata przed Oratorium. I wpadł na bardzo dobry pomysł, żeby temu koncertowi towarzyszyła młodzież z poezją dziecięcą, kolędową, na tematy bożonarodzeniowe.

- Wśród tych tekstów był jeden, który mi bardzo zapadł do serca. Parę miesięcy wcześniej straciłem mamusię i ten tekst był mi tak bardzo bliski. Nie wiem do dzisiaj jak ja to napisałem, w jakimś czasie surrealnym zupełnie, bo byłem sam w domu i chyba mamusia mi rękę prowadziła na papierze nutowym. Teksty kompletne dostałem na wakacje. Dzieło powstało latem, podczas moich koncertów w Niemczech z Orkiestrą z Filharmonii Wałbrzyskiej, ale instrumentować na orkiestrę zacząłem dopiero w domu. Te teksty, które czyta narrator, powstały już po moim powrocie do kraju, w październiku. Myślę, że pracowałem nad tym około pięciu miesięcy.

- To już piąte wykonanie mojego Oratorium. Emocje te same - w myślach mama i dom rodzinny. Boże Narodzenie uwielbiałem od dziecka. Mam swoją ulubiona bombkę. Jak miałem trzy lata to ją lizałem. Ta bombka, już podniszczona, ale przetrwała do dziś. Może mieć 48 lat i więcej. Ja pochodzę z domu, gdzie wszyscy grali amatorsko. Ta kultura muzyczna towarzyszyła nam z okazji różnych świąt. Ja od dawna przerabiałem melodię kolęd, do tekstów, które były wcześniej.

Słowo o kompozytorze:

Fryderyk Stankiewicz pochodzi z rodziny o bogatych tradycjach muzycznych. Absolwent wydziału teorii muzyki i kompozycji Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. Jeszcze w czasie studiów został kierownikiem muzycznym w Państwowym Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. W roku 1986 był stypendystą Ministra Kultury i Sztuki. Równolegle z praca w kaliskim teatrze w roku 1989 otrzymał stanowisko wykładowcy na tworzącym się wówczas kierunku muzycznym Kaliskiego Kolegium Pedagogiczno-Artystycznego. W tym też charakterze pracuje obecnie na wydziale Pedagogiczno- Artystycznym w Kaliszu Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. W planach doktorat, bo jak mówi kompozytor, to już najwyższy czas.

Kompozytor o Zamościu:

- Nigdy wcześniej nie byłem w Zamościu. Dopiero wykonanie mojego Oratorium przywiodło mnie tutaj. To jest najcudniejsze miasto na świecie, a bywałem w różnych miastach. Dawno temu byłem w Lublinie, ale do Zamościa nie dotarłem. Zamość jest dla mnie objawieniem, jest to perełka wśród pereł. Ja myślałem, że w Poznaniu jest uroczy rynek, w Gdańsku piękna starówka, ale czegoś takiego nigdy, nawet w pięknych snach, nie widziałem czegoś tak cudnego. To jest architektoniczny cud.

Zobacz podobne:
     "Zamojszczyzna" w noworocznej odsłonie / 2012-01-30
     Koncert Noworoczny "Zamojszczyzny" / 2012-01-15
     Cugowski, Tul, Łaska i "Namysłowiacy", Koncert Noworoczny w Katedrze Zamojskiej / 2012-01-01
     Arie na pile - "Namysłowiacy" Noworocznie (audio) / 2011-01-21
     Monumentalna pieśń radości o "świętej historii" / 2011-01-11
     Koncert Noworoczny u "Namysłowiaków" / 2011-01-07
     Koncert Noworoczny: Oratorium na Boże Narodzenie / 2010-12-28
     "Namysłowiaków" Oratorium "Na Boże Narodzenie" / 2010-12-24
     Tajemnica Wigilii w Koncercie Noworocznym / 2010-01-10
     Ewelina Hańska o koncercie w Zamościu / 2010-01-10
     Muzyczny dotyk Nieba, czyli "Paczka na Wschód" / 2009-01-11
     Gwiazdy w zakrystii katedralnej / 2009-01-08
     "Z potrzeby serc" - koncert noworoczny w Katedrze Zamojskiej / 2008-12-30

Warto przeczytać:

[do góry]