Mieszkam w Zamościu od urodzenia. To zawsze będzie moje miasto, niezależnie od tego czy i ewentualnie kiedy je opuszczę. Tak samo zresztą jest w przypadku wielu osób, które stąd wyjechały. Niedawno rozmawiałem ze znajomą mieszkającą obecnie w Warszawie. Powiedziała mi, że ilekroć przyjeżdża ze stolicy do swoich rodziców, to zawsze wzrusza ją nasze świeże powietrze i wyraźny widok gwiazd na niebie. Co więcej, ona czuje się tak u siebie nie tylko na Karolówce - osiedlu pełnym domów jednorodzinnych, ale już po wyjściu z busa na parkingu przy ulicy Gminnej, a więc w jednym z najbrzydszych miejsc naszego miasta.

To pokazuje, że Zamość ma w sobie coś niepowtarzalnego. Coś, co sprawia, że aż chce się u nas mieszkać i że faktycznie coś jest w stwierdzeniu, iż kto raz odwiedzi Hetmański Gród, ten zawsze pragnie do niego wrócić.

A jednak demografia jest nieubłagana. Choć w ubiegłym roku więcej zamościan urodziło się, aniżeli z tego padołu odeszło, to liczba mieszkańców Zamościa zmalała. Łącznie wyjechały z naszego miasta 323 osoby. To oczywiście nie dotyczy tylko nas, ale prawie całego regionu (poza powiatem biłgorajskim) i ma wiele przyczyn, z których najistotniejszą jest ogólna marginalizacja całej wschodniej Polski. Tyle, że w moim przekonaniu coś, co w zamierzeniu miało tę tendencję zahamować, wcale tego nie robi.

Władze Zamościa zdecydowały się totalnie odnowić Starówkę. I słusznie, bo jej obecny wygląd jest zdecydowanie lepszy od tego sprzed dekady. Nie poprzestano jednak na poprawie wizerunku tego, co obecnie jest zabytkowe, lecz postanowiono wykonać prace w zdecydowanie szerszym zakresie, aby uatrakcyjnić miasto dla turystów. To oczywiście też wcale nie musi być złe. Niemniej chyba zaczyna takie być.

Wszystko zaczęło się od torów kolejowych biegnących przy Starówce i mających jakoby bardzo negatywny wpływ na nasze zabytki. Pamiętamy chyba jeszcze wypowiedzi przedstawicieli naszych władz, że przecież już od kilkudziesięciu lat planowane jest usunięcie torów, gdyż przebiegają przez historyczny teren zamojskiej twierdzy. Zrobił się jednak duży szum społeczny i ostatnio destrukcyjne głosy ucichły. Mam nadzieję, że stanowić to będzie asumpt do należytego wykorzystania potencjału, jaki daje nam ten kolejowy szlak. Tego szumu jednak nie było (o co mam też i do siebie pretensje), gdy magistrat postanowił zablokować na zawsze jedną z najważniejszych arterii Zamościa, czyli ulicę Akademicką, fundując w zamian remont Podgrobla i kostkę na Królowej Jadwigi. Zważywszy zaś na to, że południowej obwodnicy miasta jak nie było, tak nie ma, a nowootwarta "Twierdza" generuje często korki uliczne, po Zamościu jeździ się dużo gorzej. Apogeum będziemy mieli zimą. Pamiętają Państwo to cudowne uczucie, gdy trzeba było się ślamazarzyć przez miasto ledwie obsypane śniegiem? No to już za niecałe pół roku czekają nas jeszcze większe atrakcje tego rodzaju.

Ale to nie koniec. Podczas czerwcowej sesji Rady Miejskiej mieszkańcy osiedla Planty - na czele z przewodniczącą tamtejszego osiedlowego zarządu Wiesławą Dubienką - podnieśli sprawę rewitalizacji zamojskich fortyfikacji. Konkretnie zaś ziemnego wału, który usypano przed blokami przy ulicy Peowiaków. Wał będzie wysoki na 2-3 metry. Z jednej strony ma to być odwzorowanie historycznych umocnień, ale z drugiej - czego nie ukrywają władze miasta - zasłonięcie szpetnych bloków przed oczami turystów. Efekt jest taki, że mieszkańcy dwóch bloków mają przed oknami ziemną ścianę, a znacznie większe grono obywateli Plantów, by dotrzeć do Starówki, musi pokonać szaniec. Osoby mniej sprawne nie mają na to szans.

Turyści to też ludzie, tak więc nie da się ich oszukać. Może i niektórzy się na to nabiorą, ale na pewno nie wszyscy. Jakiś miesiąc temu pewien pan zapytał mnie, dlaczego właściwie zamknięto u nas wygodną ulicę w centrum miasta, aby coś na niej zbudować. Wyjaśniłem mu, że to między innymi właśnie dla niego, aby wywiózł z Zamościa dobre wspomnienia, później do nas wracał i swoimi pieniędzmi pozwalał się nam rozwijać i tworzyć nowe miejsca pracy. Nie uwierzył. Chyba nadal myśli, że ktoś tu po prostu popełnił błąd, do którego trudno się przyznać.

Tak samo pewnie będzie i w przypadku owego wału. Prawda, że to bloki na Plantach wybudowano w sprzeczności z historycznym układem tego miejsca, ale one już tam stoją. Mieszka w nich kilka tysięcy ludzi. Z pewnością znajdzie się wielu przyjezdnych, którzy nie dadzą sobie wcisnąć kitu, że najpierw był wał, a dopiero obok niego wybudowano bloki. Czy ci turyści wywiozą z Zamościa dobre wspomnienia i będą tutaj wracać? Być może tak, ale sztuczność powstałych konstrukcji sprzyjać temu nie będzie. I cała turystyczna para pójdzie po prostu w gwizdek.