Gala, odbywająca się w rocznicę Wpisu Zamościa na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, była okazją do podsumowania najważniejszych wydarzeń kulturalnych mijającego 2013 roku, którego dokonał Marcin Zamoyski, Prezydent Zamościa.

Poniżej publikujemy wypowiedź Marcina Zamoyskiego, jakiej udzielił podczas gali Podsumowania Roku Kulturalnego Zamościa 2013 w Zamojskim Domu Kultury.

* * *

Ten wieczór to moment, żeby się pochwalić tym, co udało się nam wszystkim, bo wszyscy tworzymy kulturę tego Miasta.

Dostojni Goście!

Rocznica Wpisu Zamościa na prestiżową Listę Dziedzictwa UNESCO posiada dla nas symboliczne znaczenie. Przywołuje bowiem jeden z najważniejszych momentów historii Miasta, którego świadkiem było nasze pokolenie. Podkreśla wyjątkowa rolę kultury w naszym Mieście, w przeszłości, obecnie i w przyszłości. W analizie działań poszukiwania odpowiedzi na pytania co nam się udało, z czego jesteśmy dumni - zawsze towarzyszy nam refleksja: Zrobiliśmy wszystko, aby wykorzystać potencjał tego wyjątkowego Miasta? Czy tworzony przez nas współczesny wizerunek kultury Zamościa jest godnym kontynuatorem czasów świetności kulturowej i bogatej spuścizny, które zdecydowały o Wpisie na Listę UNESCO? Odpowiedzi na te pytanie nie są ani proste, ani jednoznaczne.

Szanowni Państwo!

Myślę, jako mieszkańcy Zamościa możemy z satysfakcją odnotować postępy w ratowaniu i przywracaniu świetności zabytków naszego Miasta. W bieżącym roku oddane zostały dalsze obiekty Twierdzy Zamość, a wraz z nimi nowe atrakcje turystyczne i nowe przestrzenie do organizacji przedsięwzięć kulturalnych. W odrestaurowanym obiekcie dawnego kasyna prowadzone są działania służące popularyzacji i upowszechniania wiedzy o przeszłości militarnej naszego Miasta, także wystawy malarstwa współczesnego. Na końcowym etapie znajdują się prace zmierzające do utworzenia na bazie tego obiektu stałej wystawy rzeźb pana profesora i rektora Mariana Koniecznego, autora pomnika założyciela Miasta. Wiele przedsięwzięć kulturalnych odbywa się w obiekcie koszarowym, w którym funkcjonuje Forteczne Centrum Informacji Historycznej i Turystycznej. Mam nadzieję, że w przyszłym roku uda się nam zakończyć bardzo ważny dla kultury projekt utworzenia nowoczesnego Muzeum Fortyfikacji i Broni w obrębie Bastionu III i Arsenału, które będzie nie tyle atrakcją turystyczną, a przede wszystkim ośrodkiem edukacji historycznej. Koncepcja tego muzeum zyskała wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego - za szczególne osiągnięcia w realizacji projektu w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko "Kultura i dziedzictwo kulturalne".

Miasto zostało również wyróżnione w konkursie Towarzystwa Urbanistów Polskich za najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną, rewitalizację zabytków i zagospodarowanie Rynku Wodnego i Rynku Solnego. W zakresie popularyzacji historii 2013 jest rokiem wyjątkowym. Wyróżniającymi się wydarzeniami o międzynarodowej randze, związanymi z obchodami ważnych rocznic: 600-lecia Unii horodelskiej, 200. rocznicy najdłuższego oblężenia Zamościa przez Rosję carską. Wiele różnorodnych wydarzeń towarzyszyło obchodom 150-lecia rocznicy Powstania styczniowego.

Organizatorzy życia kulturalnego w Zamościu czynnie włączyli się również do obchodów Roku Lutosławskiego, Juliana Tuwima i Cypriana Kamila Norwida. Cieszy fakt, że dzięki Państwa zaangażowaniu życie kulturalne w mieście jest bogate i różnorodne. Zrealizowane zostały wydarzenia, które posiadają stałe miejsce, utrwaloną markę, ale także, z ogromnym zadowoleniem podkreślam, podejmowane są nowe inicjatywy, które czynią je jeszcze bardziej bogate. Takich wydarzeń było wiele. Część z nich została zrealizowana w ramach projektów ogólnopolskich, część to inicjatywa naszych zamojskich animatorów. Wszystkie są ważne i wysoko cenione przez naszą lokalną społeczność. Pozwólcie Państwo, że w tym miejscu wymienię jedno z nich, które w moim przekonaniu ma ogromny potencjał promocyjny i jest szansą zaistnienia na arenie ogólnopolskiej. To Zamojski Festiwal Filmowy "Spotkania z historią". Chciałbym podziękować, że mogliśmy to tutaj razem robić w tym roku i mam nadzieję, realizować razem w przyszłym roku dla radości naszych mieszkańców.

W ostatnich latach organizatorzy życia kulturalnego aktywnie włączają się w realizację polityki społecznej podejmując działania służące rozpowszechnianiu, zaspokajaniu potrzeb i aspiracji mieszkańców, tworzeniu ofert stanowiących alternatywę wobec negatywnych zachowań młodzieży. Z radością i satysfakcją przyjmuję informacje o tym, że jeden z projektów, realizowany w bieżącym roku przez Zamojski Dom Kultury w ramach międzynarodowego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych - "Wędrująca Estrada" - uzyskał wyróżnienie kapituły dorocznej nagrody Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnych. Ogromnie cieszy fakt rosnącej z każdym rokiem aktywności kulturalnej osób z niepełnosprawnością, zarówno jako twórców i wykonawców, jak i odbiorców. Zdajemy sobie sprawę, że pomimo poprawy w zakresie tworzenia pełnej dostępności do dóbr kultury, mamy w tym względzie jeszcze sporo do zrobienia.

Szanowni Państwo!

W kreowaniu życia kulturalnego naszego Miasta, podstawową rolę odgrywają powołane w tym celu przez samorząd instytucje kultury. W tym gronie nie muszę przypominać ich powinności statutowych, wymieniać sukcesów i dorobków każdej z nich. Jako odbiorcy kultury zawsze pamiętamy, że działalność kulturalna to nie tylko okolicznościowe uroczystości widoczne powszechnie, znane wydarzenia artystyczne: koncerty, wystawy, spotkania, happeningi. Ale również zadania - na co dzień realizowane przez pracowników kultury, zadania mniej eksponowane, ale jakże ważne dla kształtowania wrażliwości, osobowości - zwłaszcza ludzi młodych, oraz dokumentowania i upowszechniania historii oraz działań podejmowanych współcześnie. Myślę tu o gromadzeniu, opracowywaniu i upowszechnianiu dzieł sztuki, zbiorów bibliotecznych, eksponatów muzealnych, archiwizowaniu dokumentów życia współczesnego, przygotowywaniu nowego repertuaru oraz zadania służące edukacji i tworzenia warunków do czynnego uczestnictwa w kulturze. To także działania promujące, służące pozyskiwaniu odbiorców. Serdecznie dziękuję wszystkim pracownikom instytucji kultury za zaangażowanie i kreatywny udział w kształtowaniu współczesnego oblicza naszego Miasta. Wyrażam najwyższe słowa uznania dla działających w naszym Mieście twórców różnych dziedzin: sztuki, literatów, artystów, plastyków i muzyków. Z radością odnotowujemy kolejne pozycje wydawnicze, przywracające pamięć o ludziach i wydarzeniach naszego Miasta i regionu. Tomiki poezji, opowiadania, wystawy i koncerty - prezentowane nie tylko w Zamościu, ale także na terenie kraju i poza jego granicami. Wszystkie sukcesy, odnoszone przez twórców z naszego Miasta spełniają ogromną rolę w kreowaniu współczesnego wizerunku kultury Zamościa.

Szczególne słowa szacunku kieruję do stowarzyszeń społeczno-kulturalnych i amatorskiego ruchu artystycznego. Państwa działalność jest niezwykle istotna i wysoko przez nas ceniona. Wynika bowiem z potrzeby serca, a nie z obowiązków służbowych. Dziś trudno sobie wyobrazić życie kulturalne w Mieście bez udziału w nim organizacji pozarządowych. Wysoko cenimy Państwa działania. Cieszy fakt, że z roku na rok zwiększa się liczba i siła Trzeciego Sektora, a także, co z całą mocą pragnę podkreślić - grup nieformalnych, zwłaszcza młodzieżowych, których kreatywny udział w życiu kulturalnym Miasta jest coraz bardziej widoczny. Z myślą o tej grupie osób, ze środków Miasta, realizowany jest w Zamojskim Domu Kultury program "Stacja Kreatywna". Wyrażam również uznanie i wdzięczność za kreatywna obecność w życiu kulturalnym naszego miasta: wojsku, organizacjom społecznych, parafiom, związkom wyznaniowym i związkom kombatanckim. Szczególnie pragnę podkreślić Państwa nieocenioną działalność na rzecz kształtowania tożsamości i wychowania patriotycznego. O przyjęcie serdecznych podziękowań proszę również pracowników pracujących w: drukarniach, księgarniach oraz działających na własnym rozrachunku, w ogniskach artystycznych, klubach i agencjach artystycznych. Obszar kultury bowiem to nie tylko sektor publiczno-społeczny, to także ważna dziedzina rozwoju gospodarczego.

Chcemy również podkreślić i wyrazić wdzięczność tym wszystkim, którzy wykonując inne zadania w sferze gospodarczej, usługowej, oświatowej, społecznej i w wielu innych dziedzinach doceniają wagę i znaczenie kultury dla tworzenia prestiżu własnych firm, instytucji i organizacji. Są to m.in.: szkoły wyższe, zarządy, osiedla, hotele i restauracje. Wszystkim Państwu jeszcze raz dziękuję. Ważną rolę, zwłaszcza w procesie edukacji kulturalnej, odgrywają szkoły i placówki oświatowo-wychowawcze. Słowa uznania kieruję do dyrekcji i grona nauczycieli szkół, które z działaniami wychodzą nie tylko do uczniów, ale także do społeczności lokalnych. Szczególnie pragnę podkreślić aktywny udział w życiu kulturalnym Miasta szkół artystycznych: Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia i Liceum Plastycznego. Wszystkim Państwu za twórcze kreowanie oblicza kultury Zamościa składam podziękowanie i wyrazy uznania.

Wiele przedsięwzięć w kulturze nie byłoby możliwe gdyby nie zaangażowanie i pomysłowość ludzi kultury, ale także hojność sponsorów. Wyrazem naszego uznania i docenienia roli darczyńców w życiu kulturalnym Miasta jest przyznawanie od 2003 roku tytułu i statuetek "Sponsor Kultury Zamościa". Za chwilę poznamy laureatów tego tytułu, ale zapewniam, że dostrzegamy ogromna rolę i wysoko cenimy wszystkie formy udzielonej nam pomocy. Dziękuję również dziennikarzom wszystkich redakcji. Za Państwa pośrednictwem mieszkańcy Miasta, a także licznie odwiedzający nasze Miasto turyści mają stałą informację o ofertach kulturalnych i bieżących działaniach organizatorów życia Kulturalnego. O przyjęcie podziękowań proszę pracowników służb, które dbały o bezpieczeństwo w czasie imprez masowych, ale także: policji, straży miejskiej, straży pożarnej, służb sanitarno-medycznych.

Kończąc, pragnę jeszcze raz z całego serca podziękować wszystkim Państwu, którzy na co dzień kształtują wizerunek kultury naszego Miasta. Proszę również o przekazanie wyrazów uznania dla Państwa współpracowników. Wyrażam nadzieję, że nadchodzący rok 2014 będzie równie ciekawy, bogaty i zaowocuje satysfakcjonującymi Państwa projektami.

Proszę również przyjąć najlepsze życzenia spokojnych, radosnych Świąt. Wszystkiego najlepszego w Nowym 2014 Roku!