W dniu 25 maja br. w Polsce odbyły się po raz trzeci wybory do Parlamentu Europejskiego. Ustalenia wyników głosowania i podziału mandatów pomiędzy uprawnione komitety wyborcze oraz wskazania danych personalnych posłów wybranych do Parlamentu Europejskiego dokonała Państwowa Komisja Wyborcza w dniu 26 maja br. podając wyniki wyborów do publicznej wiadomości podczas wieczornej konferencji prasowej. Wybraliśmy 51 europarlamentarzystów spośród 1227 kandydatów, którzy reprezentować będą nasz kraj w Parlamencie na najbliższą pięcioletnią kadencję.

Po raz pierwszy w tego rodzaju wyborach uczestniczyliśmy w dniu 13 czerwca 2004 roku wybierając 54 swoich przedstawicieli do europarlamentu przy frekwencji wynoszącej 20,87 proc. W drugich wyborach do jednego z najważniejszych organów wspólnotowych Polacy wzięli udział w dniu 7 czerwca 2009 r. wybierając 50 posłów do Parlamentu Europejskiego. Frekwencja wyborcza wyniosła 24,53 proc.

W ostatnią niedzielę maja br. do urn wyborczych udało się 7 295 481 wyborców na 30 636 537 wyborców uprawnionych do głosowania. Frekwencja wyborcza wyniosła więc 23,82 proc. Jest to jedna z najniższych frekwencji w Europie. Średnia frekwencja europejska w wyborach do europarlamentu na kadencję 2014-2019 wyniosła 43 proc.

Porównując nasz udział w wyborach z uczestnictwem wyborczym wyborców pozostałych 27 państw członkowskich odnajdziemy się na 24 miejscu. Słabszy wynik uzyskały jedynie Słowenia, Czechy i Słowacja, odpowiednio 21 proc., 19,5 proc. i 13 proc.

Najwyższą frekwencję odnotowano w Belgii i Luksemburgu. Są to jednak państwa należące do grupy państw członkowskich, w których prawo krajowe wprowadziło przymus wyborczy. Frekwencja wyniosła w obu tych państwach 90 proc.

Najwyższą frekwencję spośród państw Wspólnoty, w których prawo wyborcze jest uprawnieniem a nie obowiązkiem, podobnie jak w naszym porządku prawnym, miały Malta 75 proc. i Włochy 60 proc.

Nie wszyscy wyborcy oddali głos ważny współdecydując o wyborze posłów do Parlamentu, wielu z nich oddało głos nieważny. W ostatnich wyborach Polacy oddali 3,12 proc. głosów nieważnych. Przywołując dane z wyników wyborów do Parlamentu Europejskiego w roku 2004 liczba ta wynosiła 2,67 proc. zaś w roku 2009 zmalała do 1,77 proc.

Powołane wyżej dane liczbowe obrazują jak wyborcy głosowali w skali całego kraju. Na terenie Okręgu Wyborczego Nr 8 obejmującego wyborców zamieszkałych w granicach województwa lubelskiego frekwencja wyborcza była nieco wyższa od średniej krajowej i wyniosła 23,49 proc.W wyborach w naszym Okręgu wzięło udział 411 355 wyborców na 1 750 992 uprawnionych do głosowania. W całym Okręgu Nr 8 wyborcy oddali 2,87 proc. głosów nieważnych.

Teren działania Komisarza Wyborczego w Zamościu, pełniącego w tych wyborach funkcję Przewodniczącego Rejonowej Komisji Wyborczej Nr 22 w Zamościu, obejmował swoim zasięgiem miasto Zamość oraz powiaty: biłgorajski, hrubieszowski, janowski, tomaszowski i zamojski. W tej części Okręgu Wyborczego Nr 8 uprawnionych do głosowania było 395 540 wyborców. W wyborach udział wzięło 86 659 wyborców co stanowi, że nasza frekwencja wyniosła 21,90 proc. Wyborcy oddali 2 649 głosów nieważnych a więc 3,05 proc. wszystkich oddanych w tych wyborach głosów.

Z wyjaśnień członków obwodowych komisji wyborczych - ustalających wyniki głosowania w obwodach i oceniających ważność oddanych przez wyborców głosów w rejonie działania Komisarza Wyborczego w Zamościu- wynika, że podstawą uznania nieważności głosu było:

- wrzucenie do urny karty do głosowania "czystej" tj. bez postawienia znaku "x" przy nazwisku któregokolwiek z kandydatów z którejkolwiek z list,
- postawienie innego znaku niż znak "x" obok nazwiska wybranego kandydata (najczęściej był to znak "v"),
- postawienie wielu znaków "x" przy nazwiskach kandydatów z różnych list.

Zdarzały się też przypadki postawienia przez wyborcę stu znaków "x" a więc przy nazwiskach wszystkich kandydatów.

W mieście Zamościu w wyborach do Parlamentu Europejskiego udział wzięło 13 431 wyborców na 54 263 uprawnionych. Frekwencja wyniosła więc 24,75 proc.

Frekwencja w poszczególnych powiatach naszego rejonu przedstawia się następująco:

1.powiat biłgorajski - 20,79 proc.
2.powiat hrubieszowski -17,93 proc.
3.powiat janowski - 27,83 proc.
4.powiat tomaszowski - 20,03 proc.
5.powiat zamojski - 20,80 proc.

Najwyższą frekwencję wyborczą w naszym rejonie uzyskała gmina Godziszów- wyniosła ona 40,14 proc. przy najwyższej w kraju 43,06 proc. w Sopocie. Najniższą frekwencję odnotowaliśmy w gminie Sułów i wyniosła ona 11,17 proc.

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce odbywały się w oparciu o nasze przepisy prawa krajowego. Aktem prawnym regulującym procedurę wyborczą obowiązującą wszystkie rodzaje wyborów i referendów jest ustawa z dnia 5 stycznia 2011 roku Kodeks Wyborczy. Organami wyborczymi najniższego szczebla przeprowadzającymi wybory w obwodach i ustalającymi wyniki wyborów w obwodach są obwodowe komisje wyborcze. Były to we wszystkich obwodach na terenie kraju organy kolegialne składające się z przedstawicieli wszystkich komitetów wyborczych, których listy kandydatów brały udział w wyborach. Na szczeblu rejonów i okręgów wybory przeprowadzały i ustalały wyniki głosowania rejonowe komisje wyborcze i okręgowe komisje wyborcze. Skład rejonowych i okręgowych komisji wyborczych jest apolityczny. Państwowa Komisja Wyborcza do składu tych organów wyborczych powołuje jedynie sędziów sądów powszechnych i sądów administracyjnych. Wybory do Parlamentu Europejskiego obok Państwowej Komisji Wyborczej przeprowadzało 13 okręgowych komisji wyborczych, w skład których powołano 104 sędziów i 39 rejonowych komisji wyborczych składających się ze 195 sędziów a także 27 664 obwodowych komisji wyborczych liczących łącznie 209 196 członków.

Na terenie działania Komisarza Wyborczego w Zamościu w skład Rejonowej Komisji Wyborczej Nr 22 w Zamościu powołanych zostało 5 sędziów spośród sędziów Sądu Rejonowego w Zamościu oraz Sądu Okręgowego w Zamościu. W naszym rejonie wybory przeprowadziło 455 obwodowych komisji wyborczych i tyle protokołów objętych było kontrolą prawną przez Rejonową Komisję Wyborczą w Zamościu. Obsługa informatyczną we wszystkich naszych komisjach wyborczych była zapewniona. Sprawowało ją łącznie 455 informatyków. W świetle polskiego prawa wyborczego dowodem podlegającym ocenie prawnej pod kątem ważności karty do głosowania i ważności głosu jest oryginał karty do głosowania oraz oryginał protokołu z ustalenia wyników głosowania. Protokół wyborczy musi być sporządzony w wersji papierowej, według wzoru opracowanego przez PKW, podpisany przez wszystkich członków komisji biorących udział w ustaleniu wyników oraz opieczętowany pieczęciami właściwych komisji. Równolegle komisje dokonują transmisji danych drogą elektroniczną, przy czym należy podkreślić, że system informatyczny pełni jedynie funkcję wspomagającą w procedurze wyborczej. Żadna z rejonowych ani też z okręgowych komisji wyborczych ustalając prawidłowość przeprowadzonych wyborów i ich wyników nie może swoich ustaleń dokonać w oparciu o dane przesłane drogą elektroniczną.

Dowodem dla oceny danych istotnych do ustalenia ważności wyborów i poprawności ich przeprowadzenia na poszczególnych etapach są oryginały protokołów sporządzonych w wersji papierowej . Wszystkie postępowania sądowe, administracyjne jak i wyborcze opierają się na analizie i ocenie prawnej dowodu z dokumentu. Tak jak oryginału wyroku sądowego czy decyzji administracyjnej nie zastąpi przekaz tych rozstrzygnięć w drodze elektronicznej tak w postępowaniu wyborczym protokołu wyborczego nie zastąpi transmisja danych w nim zawartych drogą elektroniczną. Dlatego też na przewodniczących poszczególnych komisji wyborczych ciąży obowiązek dostarczenia organowi wyborczemu wyższego szczebla oryginału protokołu niezwłocznie po zakończeniu pracy komisji i ustaleniu wyników- bez względu na odległość i warunki atmosferyczne. Tylko taka forma dostarczenia protokołu daje możliwość oceny prawnej dokumentów wyborczych i ustalenia wyników zbiorczych na szczeblu rejonu, okręgu a następnie przez PKW na terenie całego kraju. Rejonowa Komisja Wyborcza nr 22 w Zamościu jako pierwsza spośród czterech komisji z naszego Okręgu dostarczyła protokół ustalający wyniki głosowania w wyborach do europarlamentu do OKW Nr 8 w Lublinie. Fakt ten chcę odnotować bowiem świadczy on o sprawnej pracy wszystkich osób zaangażowanych w przeprowadzenie wyborów w naszym okręgu wyborczym. Na terenie miasta Zamościa i pięciu naszych powiatów pracy poszczególnych komisji przypatrywało się 16 mężów zaufania. Żaden z nich nie zgłosił zastrzeżeń ani też uwag do pracy członków komisji wyborczych. Nie odnotowałam też skarg wyborców na przebieg wyborów. Jedynie jeden z wyborców niepełnosprawnych z terenu miasta Zamościa złożył skargę do PKW, w której zarzucił uniemożliwienie mu głosowania z uwagi na usytuowania siedziby lokalu wyborczego na pierwszym piętrze budynku. Pragnę wyjaśnić, że na terenie miasta Zamościa dostosowanych dla potrzeb wyborców niepełnosprawnych jest 5 lokali wyborczych. Zgodnie z przepisami prawa wyborczego wszyscy wyborcy niepełnosprawni wyrażający gotowość wzięcia udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego mieli taką możliwość w lokalach wyborczych do tego celu przystosowanych. Winni byli jedynie zgłosić zamiar głosowania w terminie do 11 maja 2014r. Skarżąca tego obowiązku nie dopełniła. Wybory w naszym rejonie przebiegły sprawnie, bez zakłóceń z zagwarantowaniem wyborcom prawa do głosowania na warunkach uregulowanych w przepisach prawa wyborczego. Tą drogą składam serdeczne podziękowania za przygotowanie i przeprowadzenie wyborów wszystkim członkom obwodowych komisji wyborczych, Rejonowej Komisji Wyborczej Nr 22 w Zamościu, Pani Annie Chrzan- Dyrektorowi Delegatury Krajowego Biura Wyborczego w Zamościu oraz wszystkim pracownikom Biura Wyborczego w Zamościu, informatykom i urzędnikom wyborczym wszystkich miast i gmin naszego rejonu.

Analiza danych zawartych w protokołach wyborczych dowodzi, że nie została jeszcze w dostatecznym zakresie upowszechniona - dopuszczalna w polskim prawie wyborczym - forma głosowania przez pełnomocnika, głosowania korespondencyjnego jak i w oparciu o zaświadczenie. W naszym rejonie z głosowania korespondencyjnego skorzystał 1 wyborca, za pośrednictwem pełnomocnika głosowało 40 wyborców. Natomiast na podstawie zaświadczeń swój głos w wyborach oddało 429 wyborców.

Pełne dane z wyborów do Parlamentu Europejskiego przeprowadzonych w dniu 25 maja br. dostępne są na stronie internetowej PKW, nadto ogłoszone zostaną w najbliższym numerze Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Obowiązkiem PKW jest także wręczenie posłom do Parlamentu Europejskiego zaświadczeń o wyborze w terminie 14 dni od daty ogłoszenia wyników. Termin wręczenia zaświadczeń europarlamentarzystom wybranych przez Polaków do Parlamentu Europejskiego na kadencję 2014-2019 został ustalony przez Państwową Komisję Wyborczą na dzień 3 czerwca br.