XIII Eurofolk: Krupnicka polka i chilijski cueca

Zespół Krupitskye muzyki z Krupicy to jeden z najlepszych zespołów ludowych na Białorusi. Zespół Taller Calahuala z Santiago to jeden z nielicznych działających w Chile. Obydwa zespoły zaprezentowały się zamojskiej publiczności podczas XIII MFF Eurofolk - Zamość 2014.

Nasza polka jak wasza - Działamy przy domu kultury i jesteśmy finansowani przez państwo. W naszej wsi Krupice, określanej jako miasteczko agroturystyczne, leżącej piętnaście kilometrów od Mińska, stolicy Białorusi działa szkoła artystyczna z trzema oddziałam. Kształci malarzy, tancerzy, choreografów i muzyków. Kiedy podrosną zapisują się do naszego zespołu. Tańce, które prezentujemy, pochodzą z XIX i XVIII w. i są reprezentatywne dla całej Białorusi - mówi Natalia Lisitsa, kierownik zespołu.

Zespół Krupitskye muzyki z Krupicy działa od 32 lat. Jest jednym z najbardziej zasłużonych zespołów w Republice Białoruskiej. Na pytanie czy białoruska młodzież lubi folklor - kierownik zespołu, grająca na akordeonie w kapeli, z wykształceniem wyższym muzycznym (dwadzieścia lat pracowała w Akademii Muzycznej) odpowiada, że trudno oceniać całą młodzież Białorusi, ale młodzież z jej wsi ceni sobie folklor. Pieniądze na udział w MFF Eurofolk - Zamość 2014 zarobili sami członkowie zespołu dając koncerty. W Polsce wystąpili już kilka razy, występowali w zachodniej części naszego kraju, m.in. w Poznaniu.

Podczas festiwalu prezentują swoje ulubione tańce białoruskie: krupnicką polkę (od nazwy swojej wsi), także słucką polkę (od miejscowości Słuck, gdzie produkowano słynne pasy słuckie). Nasza polka podobna jest do waszej. Mamy blok tańców, które wykonywano na początku XX w. podczas wieczorynek, taniec "buciczki", taniec "łuskanie bobu". Popularny jest także kadryl z przełomu wieków XIX i XX. Tańczony jest także oberek z krakowiakiem. Inny taniec związany z pracą w polu to tańczony do muzyki wygrywanej na instrumencie zwanym "ściernica", używanym do obróbki czarnego lnu. Tancerze odzwierciedlają ten proces pocierając o siebie np. spinkami. Jest taniec z sitami, czyli odwzorowanie siania zboża.

Kostiumy wykonuje artysta krawiec, który zna wszystkie prawidła szycia dawnych kostiumów, finansowany przez państwo. Dla tancerzy i muzyków szyje kostiumy także mistrz - krawiec kostiumów teatralnych. Zespół Krupitskye muzyki występuje w sześciu różnych strojach, bluzkach i koszulach ze stosownym haftem. Czerwony haft na białej koszuli to nawiązanie do dawnej biało-czerwono-białej flagi Białorusi.

Nazwa wsi Krupica pochodzi od krup. W pobliżu liczącej z górą pięćset lat miejscowości, należącej niegdyś do jednego z Radziwiłłów, płynęła rzeka, nad którą stał młyn, gdzie z gryki wyrabiano krupy.

- Polska jest dla nas krajem bardzo przyjaznym, jakby swoim. Wszystko tu dla nas zrozumiałe, ludzie bardzo dobroduszni, nie tylko publiczność. Zachodnia Polska nie jest tak dla nas zrozumiała, a tutaj wychodzimy i wszystko jest takie swojskie - zauważą pani Natalia. I dodaje: - Jesteśmy jednym z lepszych zespołów na Białorusi. Choreograf Heorhi Chorny to pracownik zasłużony dla kultury Republiki Białoruskiej. Pilotkami i tłumaczkami grupy z Białorusi były: Viktoriya Skirska i Olga Tychiniuk.

Chilijczycy tańczą cueca

- W Chile tańczy się również taniec zwany mazurkiem, który przybył z Polski. Narodowym tańcem Chile jest taniec cueca, który potrafią tańczyć absolutnie wszyscy Chilijczycy. Odzwierciedla uczucie mężczyzny do kobiety, a wywodzi się z innego tańca - samba cueca. Taniec cueca tańczy się w Peru, Chile i dotarł nawet do stanu Guerrero w Meksyku i do Kalifornii w czasie "gorączki złota" - opowiada Jorge Toro Silva, założyciel i kierownik zespołu Taller Calahuala z Santiago. W Chile folklor nie jest już tak popularny jak kiedyś, nie jest doceniany. Dzięki farmerom i takim grupom jak zespół Taller Calahuala udaje się podtrzymać ginący folklor. Kultywowanie tradycji to już tylko zasługa dorosłych. Brakuje też inicjatyw, które promowałyby kulturę ludową. Członkowie grupy to młodzież i dorośli. Brakuje grup najmłodszych. Członkowie zespołu spotykają się na ćwiczenia w soboty, od godz. 16.00 do 22.00. W Zamościu zespół prezentował folklor północy, centrum i południa Chile. Podczas jedenego z koncertów wykonali także tańce i przyśpiewki charakterystyczne dla Chiloé, wyspy na Oceanie Spokojnym, gdzie jest dużo wpływów hiszpańskich. Z reguły są to tańce, tradycje i rytuały nawiązujące do regionu wiejskiego, o dużej religijności. Chile to połączenie dwóch kultur - inkaskiej i hiszpańskiej. Kostiumy są przyporządkowane do danego regionu.

Na swoją działalność zespół nie otrzymuje wsparcia z zewnątrz. Na utrzymanie zespołu składają się jego członkowie. Za podróż do Zamościa zapłacili członkowie zespołu z własnych funduszy - 2580 usd od osoby. W Chile prowadzone są projekty wspierające takie grupy, ale ich wyjazd do Polski w celu prezentacji kultury ludowej nie zyskał, póki co, akceptacji. Będą czynić starania nadal aby uzyskać dotację. Problem stał się brak stosownego tłumaczenia zaproszenia do udziału w festiwalu folklorystycznym, chociaż takie tłumaczenie zostało przez zespół przedłożone.

- Jak mówi Jorge Toro Silva - pozytywnie sprawę załatwiłby list Prezydenta Polski do Prezydenta Chile. Zespół, który w październiku będzie świętował jubileusz 25-lecia pracy artystycznej, podczas tournée w Polsce wystąpił już w Lublinie, a po zakończeniu Eurofolku zaprezentuje się w Olsztynie.

Zespół działa w Santiago, stolicy kraju liczącej ponad 5 mln mieszkańców, chociaż w grupie są także osoby pochodzące z prowincji. Teraz w Chile panuje zima, od czerwca do sierpnia, a średnia temperatura wynosi 12 stopni Celsjusza. Lato zawita do Chile w listopadzie i będzie trwało do marca. Jorge szczyci się tym, że Chile posiada dwie nagrody Nobla z literatury, które otrzymali Gabriela Mistral i Pablo Neruda. Mówić o Chile przywołuje postać legendarnego, zamordowanego w 1973 r. prezydenta Chile Salvadore Allende. Nazwa państwa Chile pochodzi od nazwy ptaka, a nazwy miast chilijskich pochodzą od nazw miast w Hiszpanii. Nazwa stolicy pochodzi od nazwiska apostoła Santiago, jednego z dwunastu apostołów Jezusa z Nazaretu, patron Hiszpanii.

- Polska podoba się nam bardzo. Ludzie są hojni i szczodrzy. Naszą uwagę zwraca religijność Polaków. Chcę podziękować wszystkim organizatorom tego typu festiwali. Jestem bardzo szczęśliwy, że mogliśmy tu przyjechać. Zdaję sobie sprawę z ogromu kosztów takiego przedsięwzięcia. Niestety, nasze państwo nie jest w stanie organizować tego typu festiwali. Środki mogłyby się znaleźć, ale brak jest woli. Mimo przeciwności, lubimy naszą aktywność. Jest to dla nas bardzo ważne bo stanowi naszą identyfikację. Chcemy pracować i występować aby pokazywać przeszłość, aby następne generacje mogły poznać historię i kulturę naszego kraju - podkreślił Jorge Toro Silva.

Pilotem i tłumaczem grupy z Chile była Monika Hamelusz.

Portal Zamość onLine jest patronem medialnym XIII Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego "Eurofolk - Zamość 2014"

Zobacz podobne:
     XVII Eurofolk: Spotkanie narodów w Zamościu / 2018-07-18
     17. Eurofok - barwny korowód na ulicach Zamościa / 2018-07-12
     XVII Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny "EUROFOLK" - program / 2018-07-08
     XVI Eurofolk: Folklor świata królował w Zamościu / 2017-07-19
     XVI Eurofolk: Roztańczony korowód w Zamościu / 2017-07-14
     XVI Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny EUROFOLK - program / 2017-07-05
     XVI MFF EUROFOLK - uczestnicy / 2017-07-05
     15. Eurofolk: Ekwador zatańczył w Morandówce / 2016-07-13
     XIV Eurofolk: Gala folkloru świata / 2015-07-29
     XIV Eurofolk: Zespoły o sobie i Zamościu / 2015-07-27
     XIV Eurofolk: Miss z USA, Mister z Francji / 2015-07-23
     XIV Eurofolk: Oblicza folkloru, czyli podróż po pięciu kontynentach / 2015-07-20
     Zamość żyje Eurofolkiem - rozmowa z Jolantą Kalinowską-Obst / 2015-07-17
     XIV Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny "Eurofolk" - program / 2015-07-10
     Folklor z pięciu kontynentów zagości w Zamościu / 2015-06-18
     XIII Eurofolk: Więcej niż folklor / 2014-07-31
     XIII Eurofolk: Dzieci Ghany / 2014-07-28
     Folklor ponad podziałami - konferansjerzy o Eurofolku / 2014-07-24
     XIII Eurofolk: Miss i Mister Eurofolku / 2014-07-22
     XIII Eurofolk: Wszyscy kochają folklor / 2014-07-21

Warto przeczytać:

[do góry]