Szansa dla województwa

Minęło już kilka dni od konferencji prasowej posła Zawiślaka, w trakcie której okazano dokumenty stawiające w nowym świetle postawę prezydenta naszego miasta wobec istnienia kolei w Zamościu. Nie zamierzam jednak tego dzisiaj komentować. Na szersze spojrzenie na tę sprawę jeszcze nadejdzie czas. Dziś chciałbym się skupić na rzeczach będących w gestii władz wojewódzkich. Nie pierwszy raz i zapewne nie ostatni.

W tekście "Odrzyjmy się ze złudzeń" poruszyłem kwestię kompletnie pomijającego Zamojszczyznę przetargu na zawarcie umowy ramowej na realizację kolejowych przewozów pasażerskich w zakresie, za jaki jest odpowiedzialny Urząd Marszałkowski w Lublinie. Trochę na zapas stwierdziłem, że skoro przetarg tak napisano, aby stanął do niego tylko lubelski Zakład Przewozów Regionalnych, to kolejnym krokiem będzie zgoda podmiotu zamawiającego na każdą zażądaną przez ZPR cenę. Tymczasem spotkało mnie miłe rozczarowanie, choć raczej wątpię, że stało się tak na skutek mojego artykułu lub, że po prostu władze wojewódzkie postanowiły uwzględnić dobro mieszkańców naszego regionu. Mówiąc konkretnie: kwota zarezerwowana w przetargu dla wykonawcy przewozów wynosiła 321 milionów złotych. Tymczasem suma podana w ofercie przez Zakład Przewozów Regionalnych w Lublinie, wyliczona po przemnożeniu poszczególnych stawek przedstawionych w tej propozycji, to około 400 milionów - aż o jedną czwartą więcej niż stało w przetargu! Z tego też powodu został on unieważniony.

Tu oczywiście otwierają się nowe możliwości, bo teoretycznie wszystko zaczyna się od początku. Jednakże jest dość spore zagrożenie, że sytuacja się powtórzy - może z lekką modyfikacją na zasadzie: ZPR ciut spuści, a województwo podniesie i znów zostaniemy na lodzie. ZPR (zresztą nie tylko ten lubelski) jest bowiem podmiotem potwornie kosztownym, gdyż utrzymuje - mówiąc kolokwialnie - duże ilości kolejowego "betonu", zgrupowanego w związkach zawodowych i mającego zasadniczy wpływ na cały Zakład. Z góry przepraszam wszystkich uczciwych kolejarzy, ale i oni chyba widzą, że nie wszystkich pracowników ZPR-u można obdarzyć tym szacownym przymiotnikiem. Wspomniany "beton" jest bardzo pazerny na publiczną kasę (co widać choćby po unieważnionym przetargu), ale niezbyt skory do roboty. Dlatego było mu w smak pominięcie Zamojszczyzny. Co konkretnie tak znacznie podnosi ZPR-owe koszta? Oprócz przerostu zatrudnienia, między innymi taka rzecz, jak sprzątanie taboru, o czym pisałem kilka miesięcy temu. Przypomnę tylko, że w przypadku zakładu w Lublinie dzienny koszt tych porządków to aż 7600 złotych! Dodatkowy absurd tej sytuacji stanowi wymóg dysponowania przez podmiot sprzątający pracownikami z uprawnieniami kolejowymi, choć w praktyce te uprawnienia nijak się mają do pracy faktycznie wykonywanej. Mam tu od razu konstruktywną propozycję do ZPR-u, a także do samorządów z naszego regionu - nie tylko wojewódzkiego: może warto do sprzątania taboru zaangażować osoby, które robiłyby to w ramach robót interwencyjnych? Korzyści byłyby co najmniej dwojakie: kolej zaoszczędziłaby znacznie na ponoszonych kosztach, a stosowne urzędy nie miałyby problemów z szukaniem odpowiednich zajęć.

Tak czy inaczej w zaistniałej sytuacji uzasadnione wydaje się wystąpienie do prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o zgodę na bezprzetargowe podpisanie umowy na dofinansowanie przewozów pasażerskich, obejmującej okres do końca bieżącego roku. Do tego czasu samorząd wojewódzki mógłby gruntownie przeanalizować koszty Zakładu Przewozów Regionalnych, a następnie wymóc na nim reorganizację struktury, aby po prostu działał on faktycznie na rzecz mieszkańców województwa lubelskiego.

Zdaję sobie jednak sprawę, że tak poważne działania są trudne do realizacji w przypadku braku funduszy, nawet jeśli celem ostatecznym są cięcia w wydatkach. Mówimy bowiem nie o półśrodkach, ale o prawdziwej reformie. Tak się jednak składa, że nieoczekiwanie z pomocą przyszedł rząd, który w zeszłym tygodniu przyjął projekt "Ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Kolejowym oraz ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe"". Dokument ten mówi między innymi, że "po art. 3 ustawy o Funduszu Kolejowym (...) dodaje się art. 3a w brzmieniu:
Art. 3a. 1. W 2010 r. środki Funduszu w kwocie 150 mln zł pochodzące z wpływów, o których mowa w art. 5 w ust. 1, mogą być przeznaczone na współfinansowanie zadań własnych województw w zakresie organizowania regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich wykonywanych na podstawie umów o świadczenie usług publicznych.
2. Środki, o których mowa w ust. 1, województwa otrzymują proporcjonalnie do liczby udziałów objętych w spółce Przewozy Regionalne sp. z o. o., zwanej dalej "PR", przez poszczególne województwa na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 33u ust. 3 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe".
3. Warunki, sposób i terminy przekazywania kwoty 150 mln zł, o której mowa w ust. 1, określą umowy zawarte między ministrem właściwym do spraw transportu, a organami samorządów województw".

Oczywiście każdy jednorazowy datek nasuwa podejrzenia, że jest to zwykła kiełbasa wyborcza dla samorządów. Zapewne więc wiele samorządów wojewódzkich potraktuje te pieniądze właśnie w taki sposób, tym bardziej, że koalicje PO-PSL istnieją nie tylko na szczeblu rządowym, ale również w wielu województwach. Nie będzie natomiast przeszkód, by te środki wykorzystać nie na jakieś ekstra połączenia, które trzeba będzie w przyszłym roku i tak wykasować (lub utrzymać za cenę cięć w innych dziedzinach życia - choćby w służbie zdrowia), albo na inne marnotrawstwa, ale na przykład na zreformowanie zakładu w danym województwie. Lubelskie ma w Przewozach Regionalnych 5,5% udziałów. Łatwo więc policzyć, że do jego dyspozycji będzie 8 milionów 250 tysięcy złotych. To naprawdę sporo. Oczywiście wszystko to pod warunkiem, że powyższe zapisy nie zostaną uwalone podczas prac na szczeblu parlamentu, ale to już jest w gestii posłów i senatorów.

Szanowny Samorządzie, od Ciebie zależy czy tym razem naprawdę zwycięży dobro pasażerów. Liczymy na to, że podejdziesz do sprawy poważnie i zreformujesz podległy sobie ZPR. A gdy nastaną wakacje i kampania wyborcza rozkwitnie, będziemy mogli porozmawiać z Tobą o konkretach: rozkładzie uwzględniającym również Zamojszczyznę, polityce transportowej województwa i o kształtowaniu postaw konsumenta usług komunikacyjnych w regionie. Stanowczo wolimy to od obietnic bez pokrycia, którymi karmiłeś nas choćby w sierpniu ubiegłego roku.

Zobacz podobne:
     "Problemy i perspektywy kolei na Zamojszczyźnie" odsłona druga / 2012-04-02
     Między nami kolesiami / 2012-03-22
     Mimo wszystko / 2012-03-08
     Inicjatorzy spotkania dot. rozwoju kolei na Zamojszczyźnie wystosowali pismo do marszałka województwa / 2012-01-19
     Rozmawiali o przyszłości kolei na Zamojszczyźnie / 2011-12-23
     Będą sondować przywrócenie pociągu Warszawa - Roztocze - Lwów / 2011-12-10
     Kolejowy pejzaż / 2011-12-08
     Zgłoś uwagi do nowego rozkładu jazdy pociągów / 2011-06-09
     Szynobusy wracają na Roztocze / 2011-05-23
     Młodzi grafficiarze promują zamojską kolej / 2011-05-18
     Na Wielkanoc lub majówkę do Zamościa z Intercity / 2011-04-13
     Zaproponowali rozkład jazdy szynobusów do Lublina / 2011-03-24
     Rozdają ulotki promujące jazdę koleją / 2011-03-20
     Apel o dialog w sprawie połączeń kolejowych / 2011-03-03
     Bezkoleje zakończone - przynajmniej na razie / 2011-02-24
     Województwo wdraża PUK / 2011-01-20
     Szerokie okno czy szeroki gwóźdź? / 2010-12-08
     Kolejowi związkowcy komentują... / 2010-11-14
     Kolej znowu ma wrócić / 2010-11-10
     Mit o szybkiej kolei na Roztoczu / 2010-09-30

Warto przeczytać:

[do góry]